Polikistik Over Sendromu
“Polikistik Over Sendromu” ( PKOS ) üreme çağındaki kadınların % 4-6 sında ortaya çıkmaktadır. PKOS olan kadınların bir çoğu doktora adet düzensizliği sebebiyle başvurmaktadır. Bunun yanında kıllanma ve obezite gibi şikayetlerde eklenmektedir. Gebelik elde etmek isteyen çiftlerde poli kistik over sendromu infertilite sebebi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Polikistik over sendromunun bu tür problemlere yol açtığını ancak aylık düzenli adet kanaması olan kadınlardaki döngü ile karşılaştırarak daha iyi anlayabiliriz.
Düzenli adet olan kadınlarda ön hipofiz bezinden FSH (follikül stimülan hormon ( yumurta keseciğini büyüten hormon) ) salgılanmaktadır. FSH salgılanması ile yumurta keseciği büyümeye ve estrojen hormonunu salgılamaya başlar. Yeterli büyüklüğe ulaşan yumurta keseciği salgıladığı estrojen belirli bir seviyeye geldiği zaman LH ( Luteinizin Hormon (yumurta çatlatıcı ve olgunlaştırıcı hormon) ) salgılanır ve olgunlaşan yumurta keseciğinden ayrılarak atılır. Düzenli adet olan kadınlarda bu döngü 28- 30 günde bir tekrarlanır. Yumurtlama yaklaşık bu döngünün 14. Gününde olur. Yumurtlama zamanında olan ilişki sonrasında aylık olarak % 20 oranında gebelik olasılığı olmaktadır.
Polikistik over de asıl problem insülin direnci ve kandaki yüksek insülin düzeyidir. Mekanizmayı basit bir dille özetleyelim.
Vücuttaki (kas gibi) dokularda bilinmeyen bir sebeple insülin direnci ortaya çıkar.İnsülin yükselmeye başladığı zaman karaciğerde seks hormon bağlayıcı globülün sentezi azalır ve yumurtalıklardan androjen(erkeklik hormonu) yükselmeye başlar.Yükselen androjen yağ dokusunda estrona dönüşür ve kanda estrojen düzeyi yükselir. Kanda yüksek estrojen normal adet döngüsünü başlatacak FSH hormonu baskılandığı için büyümeye başlamaz. FSH hormonu düşük kalırken LH hormonu yükselmekte ve buda yumurtalıklarda birçok küçük follikül oluşmasına sebep olmaktadır. Yumurtlama olmadığı için progesteron hormonuda üretilemekte ve adet kanaması olamamaktadır.
Adet düzensizliği: Yumurtlamanın olmaması adet döngüsünün uzamasına ( yılda 6 kez veya daha az sayıda adet kanaması olması ), düzensiz adet kanamalarına yol açar.
Kıllanma (Hirsutizm) ve akne: Çatlayamayan foliküller fazla miktarlarda testosteron (“erkeklik hormonu”) üretir. Kadında fazladan üretilen erkeklik hormonu tüylenme ve sivilcelenme gibi sorunlar yaratır.
Şişmanlık (Obezite): Kan şekerinin düzenlenmesinden sorumlu olan insülin hormonu salgısının bu hastalıkta bozulması kilo alma sorununa neden olur.
Kısırlık (İnfertilite): Yumurtlama olmaması kadını zor gebe kalma sorunuyla, gebe kalınması durumunda ise artmış düşük yapma riskiyle baş başa bırakır.
Kellik: Testesteron hormonu yüksekliği erkek tipi saç dökülmesine sebep olmaktadır.
Polikistik over ve kısırlık
Polikistik overli kadınlarda ergenlikten başlayarak menopoza kadar giden bir hastalıktır. Hiç bir tedavi yöntemi yoktur ki PKOS‘ i iyileştirsin. Ergenlik döneminde görülen şişmanlık , kıllanma, akne ve saç dökülmesi gibi problemler diyet ve bazı ilaçlarla en aza indirgeyecek şekilde tedavi edilebilir fakat tamamen yok edilemez.
Evlendikten sonra kendiliğinden gebelik olmaması PKOS kadınlarda sorun olarak karşılarına çıkmaktadır. Yumurta elde etmek ve gebe kalmaları için mutlaka yumurtlama tedavisi olmaları gerekmektedir. PKOS tipi yumurtalıklarda çok sayıda yumurta keseciği bulunmaktadır . Gebelik elde etmek için sıra ile yumurtlama daha sonra yumurtlama + aşılama bu yöntemlerle gebelik olmaz ise tüp bebek tedavisi uygulanmaktadır. Kadının yaşı ve elde edilecek yumurta sayısıyla orantılı olarak gebelik elde etme şansları yüksektir.
Polikistik over kısırlık nedeni midir?
- Testosteron hormonunun sürekli olarak yüksek kalmasına bağlı olarak kan yağlarının seviyesinin yükselmesi uzun vadede kadının çeşitli kalp hastalıklarına yakalanma riskini artırır.
- Rahim iç tabakasının progesteron hormonunun eksik kalması nedeniyle ortaya çıkan artmış rahim kanseri riski,
- İlerleyen yaşlarda şeker hastalığına yakalanma riski yüksektir,
- Gebelik döneminde yüksek tansiyon ve gizli şeker ortaya çıkma olasılığı yüksektir, Bu riskleri en aza indirgemek için dikkat edin.
- Kilo alınımına dikkat edilmesi
- Yılda bir kez kan yağları ve şeker yükleme testlerini yaptırmaları gerekmektedir.
Polikistik Over Genç Kızlar İçin Riskli mi?
Kadınlar arasında polikistik over sendromu yaygın olarak görülmektedir. Bu sendroma yol açan en önemli faktörün genetik olduğu düşünülmektedir. Bunun dışında yumurtalıklarda gelişen ancak gelişimi tamamlanmayan preantral folikül adı verilen yapıların çevresel dizilmesi ve aşırı erkeklik hormonu yani testosteron salgılayan stroma olarak ifade edilen tabakaların kalınlaşması ile karakterize olmaktadır.
Polikistik over sendromu, kız çocuklarının anne karnında olduğu süreçten itibaren hormonların çeşitli sebepler dolayısıyla yanlış yapılanması sonucu meydana gelebilir. Bununla beraber beslenme düzeninin yanlış olması, aşırı kilo almak, diğer dış faktörler bu sendromu tetikleyebilmektedir.
Ancak genellikle bu sorun genç kızlarda yani ergenlik döneminde ortaya çıkmaktadır. Polikisitik over sendromu olan kadınlarda aşırı kilolu olma, saçlarda dökülme ve sivilce problemleri meydana gelebilmektedir.
Çoğunlukla menopoz dönemine dek bu sorunlarda düzelme ya da hafifleme meydana gelebilir. Bu hastalığın tamamen ortadan kaldırılması mümkün değildir ancak belirtileri hafifletilebilir.
Polikistik over sendromu düzenli olarak çalışmayan ve çeperlerinde minik kistlerin bulunduğu yumurtalıklardır. Bu gibi yumurtalıklar kadınlarda düzensiz adet dönemlerine yol açabilmektedir. Erkeklik hormonu olan androjen, bu kadınlarda aşırı oranda salgılanmaktadır. Bu sebeple de kadın kilo almaya başlayabilir, kıllanma sorunu meydana gelebilir. Bununla beraber bu sendrom kadınlarda gebe kalma açısında zorluklara sebep olabilir.
Polikistik over hastalığının teşhisi
Sağlıklı kadınlarda, kadının yumurtalıkları her ay düzenli olarak yumurta üretmektedir. Üretilen bu yumurtalar tüplere bırakılır. Bu aşamalarda ise hormonlar, kadınların düzenli olarak adet görmesine yardımcı olur. Polikistik over sendromu olan kadınlarda ise yumurtlama düzeni oldukça düzensizdir. Bu sebeple de gebe kalmada güçlük çekilebilir. Rahmin iç tabakalarında zaman zaman kalınlaşmalar ve aşırı kanamalar meydana gelebilir. Androjen şeklinde ifade edilen ve kadınlara nazaran erkeklerde daha yüksek oranda salgılanmakta olan hormonların yumurtalıklardan uzun süre aşırı salınması sebebiyle de kıllanmalar, akne oluşması, kilo almalar ve boyunlarda lekelenmeler oluşmaktadır.
Türkiye’de kadınların ortalama olarak %15’inde polikistik over sendromu görülmektedir. Polikistik over sendromunun kesin olarak sebebi bilinmemektedir. Genetik faktörlerin oldukça etkili olduğu bu sendrom, çoğunlukla ailevi yatkınlık sebeplidir. Annesi ve kız kardeşleri ya da teyzesinde polikistik over sendromu olan kadınlarda polikistik over sendromu görülme riski yüksektir.
Hastalık, her kadında farklı şiddette ve farklı şekillerde belirtiler gösterebilir. Polikistik over sendromu olan kadınlarda adet düzensizlikleri ergenlik döneminde başlamaktadır. Ancak menopoz dönemine kadar hastalık bu şekilde devam etmemektedir.
Polikistik over sendromunun riskleri
Polikistik over sendromlu hastalar çeşitli riskler açısından risk altındadır. Bu risklerden bir tanesi, fazla kilolu olma durumunda ilerlemiş yaşlarda koroner damar hastalıklarına yakalanma risklerinin normal popülasyonlara göre çok daha yüksek miktarda olmasıdır. Bununla beraber polikistik over sendromlu kadınlarda göğüs ve rahim kanseri riski nispeten daha fazladır.
Polikistik over sendromu olan kadınlarda, menopoz dönemine kadar şeker hastalığı yani diyabet görülme riski de oldukça fazladır. Bu sebeple de beslenme düzeni her zaman için kontrol altında tutulmalıdır.
Polikistik over genç kızlar için neden risklidir?
Polikistik over; ultrason ile değerlendirilmektedir. Kadınların yumurtalıkları ultrason ile incelenebilir. Yumurtalıkların birinde 12 ya da daha fazla kist olabilir. Bu kistler yaklaşık olarak 2 ve 9 mm arası boyuttadır.
Şayet adetler en fazla 35 günde bir oluyorsa yani adet dönemi 35 günü geçmiyorsa bu aşamada herhangi bir sorun olmayacaktır. Şayet hasta ilaç kullanmadan adet olamıyorsa ya da 2-3 ayda bir adet görülüyorsa bu aşamada bir sorun olduğu için mutlaka bir uzman yardımı alınmalıdır.
Ancak adet sürecinin ilk yıllarında adet düzensizliklerinin olması oldukça normaldir. İlk zamanlarda bazen adetlerin düzene girmesi birkaç yıl sürebilmektedir.
Bu aşamada kısa ya da uzun vadede sorunlar meydana gelebilmektedir. Bu durumda mutlaka bir jinekoloji uzmanına danışmak gerekmektedir. Kısa vadeli sorunlar arasında kıllanma sorunu mevcuttur. Ancak bu sorunun her polikistik over sendromlu hastada ortaya çıkması söz konusu değildir. Rahim içinde bulunan zarın düzenli olarak her ay atılmaması dolayısı ile düzensiz olan çoğu zaman adet diye tanımlanmakta olan fakat gerçek anlamda adet olmayan kanamalar olabilmektedir.
Uzun vadede ise:
- Şeker hastalığı,
- Vücut kitle indeksinin yükselmesi,
- Yumurtlama sisteminde sorunlar,
- Kısırlık olarak sayılabilir.
merhaba hocam.10 martta adet gordum.24 martta iliskiden sonra kanamam geldi. şüphelendim 26 sında gebelik testi yaptım evde pozitif dedi.26 sı aksam kanamalarım başladı 28inde acile gittim. kan testinde beta hcg değerim 8.86 cikti. doktor bana hamilesin diyemem düşükte olabilir iki gün sonra tekrar gelmen lazım dedi. benim kanamalarım coğaldı. hemen başka bir doktora mi gitmeliyim yoksa beklemeli miyim. sizce bu durum düşük belirtisi mi? (normalde pko sorunu yasiyorum asilamayla hamile kalamadım, adetlerim de duzensizdir normalde)
İyi akşamlar hocam tüylenme sorunu ve adet düzensizliği var bende doktorum diane 35 diye bir ilaç verdi 1 yıl kullanacaksın dedi ben ne yapacağımı bilemedim ilaç tedavi amaçlı mı yoksa kullandıktan sonra tekrar bu sıkıntılar olur mu
bülent bey merhabalar bi sorum olacaktı pıcos hastasıyım bu ay klomen le sol yumurtam 19 ml olmuş kendiliğinden çatlamasını bekliyoruz yani büyüyüp te kendilinden çatlamama olasılığı nedir acaba
Merhaba 36 yasindayimben2013 yilinda evlendim.hemen sonra cocuk istedigimizde dr a gittik bana yumurtamin buyumedigini ve catlamadigini soyleyerek tedaviye basladi.pregon ignesiyle hamile kaldim ancak 11 haftalikken bebegi katbettim kurtajdan sonraki ay ise kendiluginden hamile kaldim ama yine 8bucuk haftalukken bebek öldü.tahlil sonuclarinda ise kromozom bozuklugu denildi. Sonraki 9 ay borunca korundum bu arada tapilabilecek butun testleri k.bozuklugu dahil akdeniz unv.de yaptirdim. Sonuc hersey normal hamile kalabilirsiniz dediler.esimin sperm sayisi dahil iyi dediler.bizde iyi bi dr bulup asilama yapalim dedik o da olmadii.gecen temmuz ayinda kendiligimden hamile kaldim test degeri 33.5 di.ama 5+3 haftalikken düştü.agustostada tekrar hamile kaldim ilk sonuc 109 du iki gun sonra 192 oldu ama yine 5+3 olunca kanamam oldu ve su an cok kotu durumdayim. Tekrarlayan dusukler yuzunden.. lutfen bana yardimci olur musunuz…
Mrblar Bülent bey pko hastasiyim 4 yildr evliyim bi defa aşılama oldum ama olmadı snra iğne tedavisi gordum yumurta geliştirici yani ama olmadı ne yapmam gerek mikrocipi duydum bi tanidigmda sizde yaptrcakmis pkolarda olma şansı ne kadar bende size gelmek istiyorm
Bülent bey merhaba.yaklaşık 3 aydır klomen kullanıyorum ve ardından çatlatma iğnesi.3 defa ovitrelle 250mcg kullandım.hala sonuç elde etmiş değiliz.eşimin sperm sayısına bakıldı sorun yok denildi.benim tüplerime bakıldı sorun yok denildi.polikistik over var.bundan sonraki süreçte nasıl bir tedavi uygulanmalı.aşılama tüp bebek vs.
Meraba bulent bey 24 yasindayim 2 bck yillik evlyim. Evlendigimizden beri korunmadik. Polikistik overim var ergenlikten beri. Kilo ve tuylenmede var. 3 kere klomen tedavisi ve catlatma ignesi tedavisi gordum ama olmadi. Cocuk sahibi olmak istiyorum bian once bana ne onerirsnz.
merhaba ben 18 yasindayim adetim düzenli hiç şaşmaz her ayın 29,unda olurum akne sorunum yok cildim çok yağlı değil saç dökülmem yok 52 kiloyum zayifim fakat gobegimde gogsumun cevresinde ve biraz belimde ayva tüyü gibi tüyler var acaba hirsutizm olabilirmi bu durum doktora gitmelimiyim lütfen cevap verin birinin yonlendirmesine ihtiyacim var
hocam merhabalar . ben 20 yasindayim . son 2 senedir her ay duzenli olarak diane 35 kullaniyorum . 2 sene once polikistik over teshisi kondu adetlerim hep gecikiyordu 40 hatta 50 gunu bulabiliyordu . ileride hamile kalma konusunda bir sorun yasayabilir miyim ? ayrica kilo problemini nasil cozebilirim diyet haricinde ?
Merhaba, polikistik over ve adet düzensizliğim var. Son adet tarihim 15-20 Ekim arası.\r\n Gecikemeden 16 gün sonra gebe olduğumu öğrendim. Daha önce testler hep negatif çıktı. 2 gün önce beta hcg değerim 1175’ti, iki gün önce 647 ydi ve ondan da 4 gün önce 54 tü. Doktorum artışların geriden geldiğini söyledi ve vajinal ultrasonla keseyi göremedi.\r\n Geç döllenme, beta hcg değeri ve kesenin görünmesiyle alakası hakkında bilgi verir misiniz?
Dr bey merhaba, \r\nAdetlerim 27-28 gunde bir duzenli oluyor.\r\n13. Gunde yapılan ultrasonda 20×19 mm folikul ve toplam 10 adet pcos tespit edildi.\r\n21.gunde yapılan testlerde fsh 2.18, lh 1.18, dhea-s 231, serbest testesteron 1.98 çıktı. \r\nDoktorlar ilaç vermedi ancak bu ay yaptıgım İdrarla yapılan yumurtlama testlerinde 19. Gunde hala yumurtlama cıkmadı. Ne yapmam gerekir? lutfen yardımcı olun saygılar
Dr bey merhaba..\r\nEvliyim ve Ben 1 yıldan beri adet olamiyorum. Doktora gittim bana yaşamın verdi adetin 3. Gününde tekrar gittim klomen kullanmaya başladım.. İlaç bittikten sonra yumurtalık gelişmemiş catlamadigini soyledi . başka bir doktora gittim testler yapıp eşimin de sperm testini istedi bu sonuçlara gore tüp bebek tedavisi olacağını söyledi ama biz korunmasiz iliskiye girmedik hic evliyim ve çocuk sahibi olmak istiyorum yardımcı olun lütfen..
Doktor Bey merhaba, 26 yaşındayım adet düzensizliği gibi bir sıkıntım yok ancak son zamanda yüzumde sivilce ve tuylenme arttı. Bu şikayetlerle doktora başvurdum.Hormonlarım da bir sıkıntı yokmuş. Ancak doktor polikistik over olduğumu söyledi. Tedavisi yok deri.Bu çocuk doğurmamda sıkıntı yaratır mı ? Ne yapmam gerekiyor? Şimdiden teşekkür ederim.
Bülent Bey Merhaba\r\n\r\nUzun yıllardır doğum kontrol hapı kullanıyordum (Yasmin) Yaklaşık 9 Yıldır. Bu ilacı kullanmamım sebebi apantist ameliyatı olduğumda yumurtalığımın yarısı almışlar bu yüzden adet düzensizliklerim oluyordu. Her gittiğim doktor bul ilacı ömür boyu kullanıcaksın dedi bende denileni yaptım. Yeni evliyim, normal doktor muayenesine gittim fakat doktor polikistik over sendromu tanısı koydu. Ayrıca Rahim duvarınız incelmiş doğum yaparsanız yırtılır ve rahminizi almak zorunda kalırız dedi. Ben bu doktora kulak asmadım ve bölümünde iyi bir doktora başladım. Sonrasında adetimin 5 günü klomen ilacına başladım. Fakat orda bir sonuç alamadım. Sonra Gonal F iğnesine başladım. 14 mm – cm civarında yumurtalık büyüdü fakat oda ilerlemedi daha da büyümedi. Bugün tekrar muayene oldum. Bana Progestan ilacı verdi ve 10 gün kullanıp adetin 2 günü gelmemi ayrıca hastalığın ileri düzeyde olduğunu çocuk isteminin ne olduğunu sordu. Her doktora gittiğimde hayal kırıklığı yaşıyorum. Hormon testleri normal çıktı. Kullanılan ilaçların yanında vitaminler de kullanıyorum suanda. Bilgilendirirseniz memnun olurum.\r\n\r\nİyi Çalışmalar Dilerim.