Cinsel ilişki sırasında ağrı ya da disparoni olarak isimlendirilen durum, cinsel ilişki sırasında genital bölgede ya da pelvis içerisinde meydana gelen ve tekrar eden ağrıyı ifade eder. Bu ağrının çeşitli nedenleri olabilmekle birlikte sıkıntı yaratabilir ve ilişkilerde sorunlara yol açabilir.
Cinsel ilişki sırasında yaşanan ağrı hem erkekleri hem de kadınları etkileyebilse de genelde kadınlarda daha sık bir şekilde görülür. Kadınlarda cinsel ilişkide ağrıya fiziksel ve/veya psikolojik etkenler neden olabilir. Ağrının tedavi edilebilmesi için genelde sorunun altında yatan nedene odaklanmak gerekir.
Cinsel İlişkide Ağrı Sebepleri
Cinsel ilişkide yaşanan ağrının hem fiziksel hem de psikolojik nedenleri olabilir. Ağrının nerede olduğunu saptamak, fiziksel nedeni bulma konusunda yardımcı olacaktır.
Vajinal kuruluk: Cinsel ilişkinin kolaylaşması için uyarılma sırasında vajinanın girişindeki bezler sıvı salgılar. Salgılanan sıvının çok az olması durumunda cinsel ilişki sırasında ağrı gerçekleşebilir. Vajinada yeteri kadar kayganlığın olmaması şu nedenlerden kaynaklanıyor olabilir:
- Ön sevişme olmaması
- Özellikle menopoz ya da doğumdan sonra östrojende azalma olması
- Antidepresanlar, antihistaminler ve doğum kontrol hapları da dahil olmak üzere bazı ilaçlar
Vajinismus: Pelvik taban kaslarında gerçekleşen istenmeyen kasılmalar, cinsel ilişkinin ağrılı olmasına yol açabilir. Bu sorundan muzdarip olan kadınlar jinekolojik muayene ya da tampon kullanımı sırasında da zorluk yaşayabilirler. Vajinismusun farklı türleri bulunmakla birlikte nedenleri arasında tıbbi faktörleri duygusal faktörler ya da her ikisi birden bulunabilir.
Genital yaralanmalar: Genital bölgede yaşanan travmalar cinsel ilişkinin ağrılı geçmesine yol açabilir. Kadın sünneti, pelvik ameliyatlar ya da bir kaza nedeniyle oluşan yaralanmalar gibi şeyler travmaya yol açabilir. Ağrılı cinsel ilişki doğum sonrası da görülebilmektedir.
İnflamasyon ya da enfeksiyon: Vajinal açıklığın çevresindeki inflamasyon, vulvar vestibulit olarak isimlendirilir. Bu durum, cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir. Vajinal mantar enfeksiyonları, idrar yolları enfeksiyonları ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar da ağrılı cinsel ilişkiye yol açabilir.
Cilt sorunları ya da tahriş: Cinsel ilişkide ağrı, genital bölgede görülen egzama, liken plamus, liken skleroz ya da diğer cilt sorunlarından kaynaklanabilmektedir.
Doğumdaki anormallikler: Ağrılı cinsel ilişkinin daha az rastlanan nedenleri arasında vajinanın tam olarak gelişmediği vajinal agenezi (doğuştan vajina yokluğu) ya da kızlık zarının vajinal açıklığı tamamen kapadığı deliksiz kızlık zarı yer almaktadır.
Cinsel ilişki sırasında yaşanan ağrı bazı durumlarda penetrasyonun derinleşmesiyle ya da belli pozisyonlarla ortaya çıkmaktadır. Bunun nedeni alınan tıbbi bir tedavi ya da bir sağlık sorunu olabilir.
Cinsel ilişkide ağrıya neden olabilen tıbbi tedaviler arasında pelvik ameliyat, histerektomi ve kanser tedavileri bulunabilir.
Ağrılı cinsel ilişkiye neden olan sağlık sorunları arasında ise şunlar yer alabilir:
- Sistit (Mesane duvarında genelde bakteriyel enfeksiyon nedeniyle meydana gelen inflamasyon)
- Endometriozis (Vücudun başka bölgelerinde rahim dokusunun bulunduğu rahatsızlık)
- Miyomlar (Rahim duvarında büyüyen kansersiz tümörler)
- İntersistiyel sistit (Kronik ve ağrılı bir mesane rahatsızlığı)
- Yumurtalık kistleri (Yumurtalık içerisinde sıvı dolu yapılar)
- İrritabl bağırsak sendromu (Sindirim sisteminde bulunan fonksiyonel bir rahatsızlık
- Pelvik inflamatuar hastalık (Kadın üreme organlarında genelde enfeksiyon sonucu görülen inflamasyon)
- Rahim sarkması (Bir ya da daha fazla pelvik organın vajinaya doğru sarkması)
Cinsel ilişkide ağrının yaşanmasına neden olan bazı duygusal ve psikolojik faktörler de olmaktadır:
- Anksiyete, korku ve depresyon cinsel uyarılmanın önüne geçebilir ve vajinal kuruluk ile vajinismusa neden olabilir.
- Stres, pelvik taban kaslarının kasılmasına neden olarak ağrıya yol açabilir.
- Geçmişte cinsel istismar ve şiddet yaşamış kişilerde de cinsel ilişki ağrılı olabilir.
Cinsel İlişkide Ağrının Teşhisi
Doktorunuz, sağlık geçmişinize bakarak ve pelvik muayene yaparak cinsel ilişkide ağrı yaratan nedeni belirlemeye çalışacaktır. Bunun için doktorunuzun ağrının tam olarak gerçekleştiği yeri, ne kadar sürdüğünü ve ne zaman olduğunu bilmesi gerekir. Ayrıca geçmişteki cinsel deneyimleriniz ile üreme sağlığı geçmişiniz hakkında da konuşmanız gerekebilir.
Doktorunuz, pelvik muayene sırasında enfeksiyon belirtileri ya da yapısal anormallikler olup olmadığına bakacaktır. Doktorunuzun pelvik muayenede kullandığı aletin adı spekulumdur. Spekulum, vajina içerisine yerleştirilerek görsel muayene gerçekleştirilmesi sağlanır. Cinsel ilişki sırasında ağrı yaşayan kadınların bu muayene sırasında rahatsızlık ve ağrı hissetmeleri mümkündür.
Muayene sırasında doktorunuza ağrının nerede gerçekleştiğini söylemeniz, ağrının nedeninin belirlenmesini sağlayabilir. Bununla birlikte ağrının yerini belirlemek için doktorunuz yavaşça üreme organlarına ve pelvik kaslara bastırabilir.
Yapısal anormallikler, endometriozis, miyom ve kist gibi sorunların teşhis edilebilmesi için pelvik ultrason kullanılabilir.
Cinsel İlişki Sırasında Ağrı Tedavisi
Cinsel ilişki sırasında yaşanan ağrının tedavisi, ağrıya neden olan soruna göre belirlenir. Ağrının nedeni altta yatan bir enfeksiyon ya da sağlık sorunuysa sorunuz aşağıdaki ilaçlarla çözülebilir:
- Antibiyotik
- Antifungal ilaçlar
- Topikal kortikosteroidler ya da kortikosteroid enjeksiyonları
Vajinal kuruluk, uzun dönemli ilaç kullanımı nedeniyle oluştuysa doktorunuz ilaç değişimi önerebilir. Alternatif ilaçlar kullanmak, doğal kayganlaşmayı arttırabilir ve ağrıyı azaltabilir.
Bazı kadınlarda cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olan şey düşük östrojen seviyeleri olmaktadır. Bu durumda tablet, krem ya östrojen halkası gibi şeyler reçete edilebilir.
Ospemigen gibi östrojen içermeyen ilaçlar da vajinal dokularda östrojen gibi davranabilmektedir. Bu ilaçlar dokuları daha kalın ve daha az hassas hale getirmek için kullanılabilir. Bu sayede cinsel ilişki sırasında duyulan ağrıda azalma sağlanabilir.
Cinsel ilişki sırasında ağrı tedavisi için kendi kendinize uygulayabileceğiniz bazı şeyler de bulunmaktadır:
- Suda çözünebilen kayganlaştırıcılar kullanın.
- Kendiniz ve partneriniz gevşediği zaman cinsel ilişkiye girin.
- Ağrınız hakkında partnerinizle açık bir şekilde konuşun.
- Cinsel ilişki öncesi mesanenizi boşaltın.
- Cinsel ilişki öncesi sıcak bir banyo yapın.
- Cinsel ilişki öncesi reçetesiz alınabilen ağrı kesiciler kullanın.
- Cinsel ilişki sonrası yanma hissini engellemek için vulvaya buz kompresi uygulayın.
İlaç tedavileri ve evde yapabileceğiniz uygulamaların yanı sıra terapiye de başvurabilirsiniz. Duyarsızlaştırma terapisi ya da cinsel terapi bu durumda fayda sağlayabilir. Duyarsızlaştırma terapisinde Kegel egzersizleri gibi vajinal gevşeme tekniklerini öğrenirsiniz. Cinsel terapide ise nasıl yakınlık kuracağınızı baştan öğrenebilir ve partnerinizle olan iletişimini iyileştirebilirsiniz.
Cinsel İlişki Sırasında Ağrı ve Kanama
Cinsel ilişki sırasında ve sonrasında ağrı ve kanama her zaman endişe yaratmasa da bu belirtiler altta yatan daha ciddi bir sorun olduğuna işaret edebilir. Cinsel ilişki sırasında ağrı ve kanamanın nedenleri arasında şunlar bulunabilmektedir:
- Klamidya ve bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar
- İyi huylu polipler
- Rahim ağzında yara
- Atrofik vajinit
- Travma
- Kanser
Cinsel ilişki sırasında ağrı ve vajinal kanamaya neyin neden olduğunu bilmiyorsanız bir an önce doktorunuzla görüşmeniz gerekir.
Cinsel İlişki Sırasında Ağrı ve Yanma
Cinsel ilişki sırasında hem ağrı hem de yanma görülmesinin nedeni aşağıdaki sorunlardan kaynaklanabilmektedir:
- Tahriş
- Bakteriyel vajinozis
- Mantar enfeksiyonu
- İdrar yolları enfeksiyonu
- Klamidya
- Genital uçuk
- Menopoz
Cinsel ilişki sırasında yaşanan ağrı ve yanma kısa süreli bir durum değilse doktorunuzu ziyaret etmeniz gerekir. Uzun süreli sorunlar genelde altta yatan nedenler tedavi edilmediği zaman kendi kendilerine kaybolmaz. Tedaviniz, altta yatan nedene bağlı olarak doktorunuz tarafından belirlenecektir.