Adet döngüsü, adet olunan ilk gün başlayıp sonraki adetin ilk gününe kadar devam eden süreç olmakla birlikte herkesin adet döngüsü farklıdır. Normal bir adet döngüsü 21 ila 39 gün kadar sürmekte olun adet kanamasının gerçekleştiği gün sayısı kişiden kişiye değişebilmektedir. Adet kanaması çoğu kadında 2 ila 7 gün arası sürmektedir.
Adet döngüleriniz genelde 21 günden kısaysa normalden daha erken zamanda adet görüyorsunuz demektir. Bu durum, altta yatan bir sağlık sorununa işaret ediyor olabilir.
Erken adet olmanın ne zaman normal olabileceğini ve ne zaman altta yatan başka sağlık sorunlarının belirtisi olarak ortaya çıkabileceğini öğrenmek istiyorsanız, okumaya devam edebilirsiniz.
Erken Adet Olma Nedenleri
Erken adet olmanın çeşitli nedenleri bulunmakla birlikte en sık rastlanan nedenler şu şekilde olmaktadır:
Ergenlik
Ergenlik genelde 8 ila 13 yaşlar arasında başlamaktadır. Ergenlikten, üreme hormonları adı verilen kimyasallar sorumludur. Bu hormonlar üreme çağı boyunca kadının adet döngüsünü etkilemeye devam eder.
Adet görülen ilk zamanlar, üreme hormonları düzensiz olabilmektedir. Yani bu dönemde adet dönemleri arasındaki gün sayısı farklılık gösterebilir ve adet döngüleri normalden kısa ya da uzun olabilir.
Perimenopoz
Perimenopoz, menopoza geçiş aşamasıdır. Genelde 40’lı yaşların ortaları ila sonlarında başlayan bu süreç yaklaşık olarak dört yıl sürmektedir.
Perimenopoz döneminde hormon seviyeleri oldukça iniş çıkışlı olduğu için her ay yumurtlamayabilirsiniz. Sonuç olarak ise adet döngüleriniz düzensizleşebilir.
Yoğun egzersiz
Yoğun egzersiz yapmak, adet döngülerinin düzensizleşmesine neden olabileceği gibi adet görmenin tamamen durmasına da neden olabilir. Bu sorun genellikle günde saatlerce antrenman yapan sporcularda görülmektedir.
Egzersizin adet döngüsünü etkilemesi yalnızca aldığınızdan çok daha fazla kalori yakmanız durumunda meydana gelir. Vücudunuzda yeterli enerji olmadığında normal bir şekilde yumurtlamak için gereken üreme hormonları yeteri kadar üretilemeyecektir.
Vücut ağırlığında dalgalanmalar
Erken ve düzensiz adet görmek ya da hiç görmemek, genelde vücut ağırlığında meydana gelen büyük değişimlerle ilişkili olmaktadır. Adet düzensizlikleri genelde ani şekilde kilo verme ile ilişkilidir. Ani şekilde kilo verme ise yiyecekleri çok fazla kısıtlamakla, gastrik bypass ameliyatıyla ya da yeme bozukluklarıyla gerçekleşmektedir.
Vücut açlık moduna geçtiğinde nefes alma gibi temel fonksiyonlar için enerjiyi muhafaza eder. Vücut, üreme hormonlarının üretimini durdurabileceği için adet düzensizlikleri görülebilir.
Stres
Aşırı stres, hormon dengenizi bozarak adet düzensizliği yaşamanıza yol açabilir. Kaygınız varsa ya da yakın zamanda travmatik bir olay yaşadıysanız, hormonlarınızda dalgalanma meydana gelebilir.
Günlük rutinlerde değişiklikler
Günlük rutinlerde meydana gelen değişiklikler de hormonları etkileyebilir ve adetin erken ya da geç gelmesine yol açabilir. Örneğin, vardiyalı çalıştığınız bir işiniz varsa adet düzensizliği yaşamanız mümkündür.
Kan inceltici ilaçlar
Kan inceltici kullanmak, adetinizin uzamasına ve ağır kanamaya yol açabilir. Kan inceltici maddeler adetiniz sırasında rahim içi tabakanın incelmesine ve bu sayede vajinadan atılmasına yardımcı olmak üzere vücudunuzda doğal olarak salgılanır. Bununla birlikte ayrıca kan inceltici ilaçlar kullanmanız halinde bu süreç daha hızlı gerçekleşebilir ve adet kanamalarının ağır olmasına neden olabilir.
Hormonlu doğum kontrol yöntemleri
Hormonlu doğum kontrol yöntemlerinde bulunan hormonlar, yumurtlamayı ve adet kanamasını etkileyebilmektedir.
Doğum kontrol hapları kullanıyorsanız, bir sonraki adet döneminiz hapı kullanmaya döngünüzün hangi aşamasında başladığınıza ve kullandığınız haplar içerisinde plasebo haplar bulunup bulunmadığına göre değişiklik gösterecektir.
Spiral ya da iğne gibi hormonlu doğum kontrol yöntemleri de kullanmaya başladıktan sonra ilk 2-3 ay boyunca adet düzensizliklerine yol açabilir. Yan etkiler arasında adet düzensizliği ya da ara kanama görülebilir.
Acil doğum kontrol yöntemleri
Acil doğum kontrol yöntemleri, korunmasız cinsel ilişki sonrası gebelik riskini azaltmak amacıyla kullanılmaktadır. Acil doğum kontrol yöntemleri arasında ertesi gün hapları ve bakır spiral bulunmaktadır.
Ertesi gün haplarında bulunan hormonlar, normal yumurtlama sürecini engellemektedir ve erken ya da geç adet görmeye enden olabilmektedir. Düzenli olarak ertesi gün hapı kullanmanız durumunda adet düzensizliği yaşayabilirsiniz.
Bakır spiralde ise ara kanamalar yaşamak mümkündür. Spirale alışana kadar günlük olarak kanamalarınız ya da adet düzensizliğiniz olabilir.
Cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar
Klamidya ve bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar, bakteriyel enfeksiyonlardır ve genelde belirtilere neden olmaz. Belirtilere neden olduklarında ise adet dönemleri arasında kanama ya da içerisinde kan bulunan akıntı gibi belirtiler görülebilmektedir.
Polikistik over sendromu (PKOS), hormonal dengesizlikler sonucu görülen bir rahatsızlıktır ve üreme çağındaki kadınları etkilemektedir. PKOS nedeniyle adet düzensizliği yaşamanız mümkündür.
Çikolata kisti
Çikolata kisti, rahim içine ait dokunun rahim dışında bir yerde büyümesiyle meydana gelir. Çikolata kisti nedeniyle adet dönemleri dışında kanama yaşayabilirsiniz.
Diyabet
Diyabet Riskinizi Azaltır
Diyabetiniz varsa ve henüz teşhis almadıysanız ya da diyabetiniz kontrol altında değilse kan şekeri seviyeleriniz kronik olarak normalden yüksek olur. Bazı araştırmalara göre tip 2 diyabete sahip kadınlarda adet düzensizlikleri görülebilmektedir.
Tiroit hastalıkları
Tiroit hastalıkları, vücudun ihtiyacı olduğundan daha çok ya da daha az tiroit üretmesi nedeniyle meydana gelir. Tiroit hormonu, adet döngüleri dahil olmak üzere vücudun çeşitli işlevleri bakımından önemlidir. Tiroidinizin az ya da fazla çalışmasına bağlı olarak erken adet olabilirsiniz.
Erken Adet Olmak Menopoz Belirtisi mi?
erken menopoz
Menopoz öncesi dönem olan perimenopozda adet döngülerinizde çeşitli değişiklikler meydana gelebilir. Bunlarda bir tanesi erken adet olmaktır.
Perimenopozda adet döngüsünde meydana gelen değişiklikler, hormonlarda meydana gelen değişimlerden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle perimenopozda adet döngüleriniz daha uzun ya da daha kısa hale gelebilir ve yumurtlamanın olmadığı adet kanamaları yaşayabilirsiniz. Ayrıca menopoz döneminde görülen sıcak basması, uyku sorunları ve vajinal kuruluk gibi sorunlarla da karşılaşabilirsiniz.
Menopoza girerken erken adet olmak ile birlikte karşılaşabileceğiniz diğer belirtiler şunlar olabilir.
Adet düzensizliği: Perimenopozda yumurtlama düzenli olarak gerçekleşmeyebileceği için adet döngüleri arasındaki süre daha uzun ya da daha kısa olabilir. Adet kanaması daha hafif ya da daha ağır olabilir ve bazı aylar adet görmeyebilirsiniz.
Sıcak basması ve uyku sorunları: Perimenopozda sıcak basması yaygın şekilde görülmektedir. Uyku sorunları ise genelde sıcak basmaları ya da gece terlemeleriyle bağlantılı olarak görülmektedir.
uykusuzluk
Ruh halinde değişimler: Ruh halinde değişimler, sinirlilik ve depresyon riski perimenopoz döneminde görülebilir. Bu belirtiler, perimenopozda yaşanan diğer belirtilerle ilişkili olarak görülebileceği gibi hormonal değişimlerden dolayı da meydana gelebilir.
Vajinayla ya da mesaneyle ilgili sorunlar: Östrojen seviyelerinin azalmasıyla vajinal dokular kayganlığını ve esnekliğini yitirebilir ve cinsel birleşme ağrılı hale gelebilir. Ayrıca östrojen düşüklüğüne bağlı olarak idrar yolları enfeksiyonları ile vajinal enfeksiyonlar görülebilir.
Doğurganlığın azalması: Yumurtlamanın düzensiz hale gelmesiyle hamile kalma ihtimali azalır. Ancak adet görme devam ettiği sürece gebelik ihtimaller dahilindedir.
Cinsel işlevde değişiklikler: Perimenopozda cinsel uyarılma ve istekte değişim görülebilir.
Kemik kaybı: Östrojen seviyelerinin azalmasıyla kemikler kaybı olabilir ve kemik erimesi riski artabilir.
Kolesterol seviyesinde değişiklikler: Azalan östrojen seviyeleri, kolesterol seviyelerinin değişmesine yol açabilir. Bu nedenle kadınların yaşı ilerledikçe kalp hastalıkları yaşama risklerinde artış görülebilir.
