Gebelikte dikkat etmeniz gereken konulardan bir tanesi, karnınızda gelişmekte olan bebeğinize enfeksiyon bulaşmasını engellemeye çalışmaktır. Bebeğe bulaşabilen enfeksiyonlardan biri olan CMV ciddi komplikasyonlara yol açabilmektedir.
Gebelikte CMV enfeksiyonunun neden riskli olduğuna ve CMV enfeksiyonu hakkında bilmeniz gereken her şeye aşağıda göz atabilirsiniz.
CMV Nedir?
CMV bir virüstür. Tam adı sitomegalovirüs olan CMV yaygın bir şekilde görülmektedir. CMV’ye yakalandığınızda hayatınız boyunca bu virüse sahip olursunuz. Bununla birlikte virüs ile ilk kez enfekte olduktan sonra virüs genelde vücutta uyku haline geçmektedir.
CMV bazen fark edilmemekte ve herhangi bir belirtiye neden olmamaktadır. Bu nedenle CMV’ye yakalanan insanların çoğu, bu virüse yakalandıklarının dahi farkında olmamaktadır. Bununla birlikte virüsün bazı kişilerde belirtilere neden olması mümkündür.
Genel olarak üç tip CMV enfeksiyonu görülmektedir:
Akut CMV: CMV’si olan bazı insanlar ateş, yorgunluk ve vücut ağrısı gibi grip belirtileri gösteren bir hastalıkla karşılaşabilir.
Bağışıklığı baskılanmış kişilerde CMV: CMV, bağışıklığı düşük kişilerde göz, beyin ve sindirim sisteminde ciddi sorunlara yol açabilmektedir.
Doğuştan CMV: Anne karnında gelişmekte olan bebeğe CMV bulaşabilmektedir. Bu durumda ciddi sağlık sorunları ya da gelişimsel sıkıntılar ortaya çıkabilmektedir.
Gebelikte CMV Pozitifliği
CMV, yaygın olarak görülen bir enfeksiyondur. Hatta gebelerin neredeyse yarısının ilk gebeliklerinden önce CMV geçirdikleri tahmin edilmektedir. Gebelerin az bir kısmı ile gebeliklerinin herhangi bir döneminde CMV ile karşılaşabilmektedir.
CMV’niz varsa virüsün bebeğinize geçmesi muhtemeldir. Bunun nedeni, kanınızda bulunan virüsün plasenta aracılığıyla bebeğe ulaşmasından kaynaklanmaktadır.
Gebeliğiniz sırasında CMV kaparsanız, bu virüsü bebeğinize bulaştırabilirsiniz. Ancak bazen annenin CMV’yi gebelikten önce kapması da virüsün bebeğe bulaşmasına neden olabilmektedir.
CMV, gebelikte anneden bebeğe geçebildiği ve ciddi komplikasyonlara neden olabildiği için risklidir. Hatta ciddi durumlarda gebeliğin kaybı dahi gerçekleşebilmektedir.
Bebekte doğuştan CMV olması halinde kısa ve uzun dönemde şu sağlık sorunları ortaya çıkabilir:
- Düşük doğum ağırlığı
- Ciltte döküntüler
- Sarılık
- Karaciğerde ya da dalakta büyüme
- Kafanın ortalamadan küçük olması
- Nöbetler
- Duyma kaybı
- Görme kaybı
- Bilişsel engeller
- Gelişimsel gecikmeler
CMV Belirtileri
CMV enfeksiyonu geçiren pek çok insanda herhangi bir belirti görülmez. Bu nedenle gebeyken CMV enfeksiyonu geçiren kadınlar bu hastalığın farkında olmayabilir.
Gebelik sırasında CMV kapan kadınlarda bazı durumlarda akut enfeksiyon meydana gelebilmektedir. Akut CMV enfeksiyonunda şu belirtiler görülebilmektedir:
- Ateş
- Yorgunluk
- Vücut ağrısı
- Baş ağrısı
- Şişmiş lenf bezleri
CMV belirtileri genelde çok belirgin olmadığı için bu belirtileri diğer hastalıklarla karşılaştırmak mümkündür.
CMV Neden Olur?
CMV bir tür herpes virüstür. CMV’nin bilimsel adı insan herpesvirus-5 (HHV-5) olarak geçmektedir. Herpes 1 ve 2, oral ve genital uçuklara neden olmakla birlikte Herpes virüs ailesi birbirinden farklı virüsler bulundurmaktadır.
CMV, virüs içeren vücut sıvılarına doğrudan temas edilmesiyle bulaşmaktadır:
- Kan
- İdrar
- Meni
- Vajinal sıvılar
- Salya
- Gözyaşı
- Anne sütü
Yukarıdaki vücut sıvıları ile temas ettikten sonra burnunuza, ağzınıza ve gözlerinize dokunduğunuzda virüs kapabilirsiniz. CMV, aşağıdaki temaslar ile insandan insana bulaşabilmektedir:
- Gebelik ve doğum
- Bebek emzirme
- Öpüşme
- Kirli bebek bezine dokunma
- Cinsel ilişki
- Diş fırçası ve bardak gibi nesneleri paylaşma
- CMV’si olan birinden kan, organ ya da kemik iliği nakli
CMV Testi Nasıl Yapılır?
CMV testlerinde kanınızda CMV antikorları olup olmadığına bakılır. Ancak doktorunuz, gebeliğiniz sırasında CMV için test yapılmasını özel olarak istemeyebilir. CMV testinden elde edilen sonuçlar, aşağıdaki sebeplerden dolayı tartışmalı olabilmektedir:
- CMV pozitif, CMV’niz olduğunu gösterir. Ancak virüsün bebeğe geçip geçmeyeceğini ya da bebekte sağlık sorunlarına neden olup olmayacağını göstermez.
- Test sonuçlarını yorumlamak zor olabilmektedir. Bu nedenle yakın zamanda CMV geçirip geçirmediğinizi belirlemek mümkün olmayabilir.
- CMV tedavisi için kullanılan ilaçlar olmakla birlikte bunların, enfeksiyonun bebeğe geçmesini engelleyip engellemediği tam olarak bilinmemektedir.
CMV testi gebelikte rutin olarak yapılan testlerden olmasa da CMV’ye maruz kaldığınızı düşünüyorsanız, testin yapılması gerekebilir. Doktorunuz, amniyosentez ile bebeğinizde virüs olup olmadığını kontrol etmek isteyebilir. Aynı zamanda ultrason ile bebekte doğuştan CMV belirtileri olup olmadığına bakılabilir.
CMV Tedavisi
CMV’nin belli bir tedavisi bulunmamaktadır. Diğer herpes virüslerde olduğu gibi CMV bir kez bulaştığında vücutta ömür boyu kalmaktadır. Bu nedenle gebelikte uygulanabilecek bir CMV tedavisi bulunmamaktadır. Antiviral ilaçlar ile enfeksiyonu kontrol altına almak mümkün olabilmekle birlikte virüsün bebeğe bulaşmasını engellemek her zaman mümkün olmamaktadır.
Doğuştan CMV’ye sahip olan bebekler antiviral ilaçlarla tedavi edilebilmektedir. Bu ilaçlar, bebekte uzun dönemli sağlık sorunlarının görülmesinin önüne geçebilmektedir.
CMV’nin Uzun Vadede Etkisi
CMV ile hayatınızda ilk defa gebeliğiniz sırasında karşılaştıysanız, virüsü bebeğinize geçirmeniz mümkündür. Bu riski genelde gebelik ilerledikçe daha yüksek olmaktadır.
CMV’yi ne zaman kaptığınız, virüsün uzun vadedeki etkilerini belirlemek açısından önemlidir. Virüse gebeliğin erken dönemlerinde yakalanmanız halinde görülen sorunlar daha şiddetli olabilmektedir.
Gebelikten önce virüse yakalanan kadınlar da virüsü bebeklerine bulaştırabilmektedir. Bununla birlikte böyle bir durumda bulaş riski çok daha düşük olmaktadır.
CMV enfeksiyonunun gebelikte ortaya çıkması, virüsün vücutta yıllardır pasif kaldıktan sonra gebelikte tekrar aktif hale gelmesiyle gerçekleşebilmektedir. Aynı zamanda sahip olduğunuz CMV şusundan farklı bir suş ile karşılaşmanız halinde de tekrar enfekte olmanız mümkündür.
