Hamile Kalamamanızın Nedeni Hidrosalpinks Olabilir!

Doğal yolla gebelik elde edebilmek için uzun süre düzenli olarak korumasız cinsel ilişki yaşadığı halde gebe kalamamanın pek çok farklı sebebi olabilir. Bu sebepler anne adayından ya da baba adayından kaynaklanıyor olabilir. Kadından kaynaklanan kısırlık sebeplerinden birisi olarak da Hidrosalpinks düşünülebilir. Özellikle de uzun süredir gebe kalamamak ve cinsel ilişki esnasında kasık ağrıları gibi sorunlar varsa bunun nedeni Hidrosalpinks olabilir.

 

Hidrosalpinks nedir?

Kadınlarda rahmin her iki tarafında fallop tüpleri, fallop boruları bulunmaktadır. Bu tüpler yumurtlama döneminde folikülünden çıkan yumurtayı rahim boşluğuna iletme görevini yerine getirir. İşte doğal yolla üreme için olmazsa olmaz olan bu tüplerden birinin veya her ikisinin uçlarının tıkanması sonucu içlerinde sıvı birikmesi sorunu hidrosalpinks olarak adlandırılır.

En basit anlatımla tüplerin içinin sıvı ile dolarak şişmesi sorununa hidrosalpinks denir. Tüplerin içinde biriken sıvı fallop tüplerinin içini kaplayan doku tarafından üretilmektedir. Normal şartlar altında kadında döllenmeye hazırlık için tüplerin içindeki hücreler, döllenmiş yumurtanın ve sonrasında embriyonun beslenmesi için gerekli besinleri salgılar. Ancak açık tüplerde bu sıvı, tüplerin açık olan kısmından karın boşluğuna akar.

Oysaki tüplerin tıkalı olması durumunda karın boşluğuna bir akış olmayacağı için bu sıvı tüp içerisinde birikebilir. Bundan dolayı da hidrosalpenks oluşur, kadının karın ya da kasıklarında ağrıya neden olabilir. Kadın genellikle gebe kalamadığı ya da karın ve kasık ağrısı şikayetiyle doktora başvurduğunda hidrosalpenks tanısı konur.

Hidrosalpinks sorunu; yumurtalık ve fallop tüplerinin birinin veya her ikisinin de iltihaplanması, ancak gerektiği şekilde tedavi edilmediği durumlarda oluşur. Burada var olan enfeksiyona bağlı olarak fallop tüplerinin ucu ayrık olması gerekirken birbirine yapışır. Normalde içinde bulunan hücrelerden salgılanan ve karın boşluğuna akan sıvı, tüpün açık uçlarından çıkması gerekirken tıkandığı için tüpün içinde birikmeye başlar. İşte bu şekilde olan tüplerin, içi sıvı dolu şişkin kısımlarına hidrosalpenks adı verilir. Kadından kaynaklanan kısırlık sebepleri arasında hidrosalpenks % 35’lik bir oranla çok sık görülmekte, kadın kısırlığının en bilinen sebeplerinden birisi olmaktadır. 

Hidrosalpinks belirtileri nelerdir?

 

 

Yukarıda da anlatıldığı gibi hidrosalpinks, tüplerinin içinde sıvı birikmesi ve iltihaplanmasıyla tüplerin tıkanması sorunudur. Bu sorun genellikle herhangi bir belirgin işaret göstermez. Ancak kadında geçmeyen kasık ve karın ağrısı, bası hissi gibi belirtiler, en sık olarak da cinsel ilişki esnasında kasık ağrısı olması hidrosalpinks şüphesini artırır. Bu ağrılar başka herhangi bir sağlık sorunundan da kaynaklanabileceği için genellikle hidrosalpinks tanısı kısırlık dolayısıyla doktora gidildiğinde konur. 

 

Hidrosalpinks nasıl teşhis edilir?

 

Kısırlık veya karın, kasıl ağrısı şikayetiyle doktora başvurulduğunda yapılan muayeneler esnasında kullanılan ultrasonografide sıvı birikmesi gözlenirse hidrosalpinks tanısı konabilir. Ancak hidrosalpinks tanısı koymak için en yaygın kullanılan yol histerosalpingografidir (HSG). Bu teknik ilaçlı film şeklinde de adlandırılır, rahim ve tüplere ilaç verilerek gözlenir. Hidrosalpinks durumunda tek tüp veya her iki tüpün de tıkalı olduğu ve şiştiği gözlenir.

 

Hidrosalpinks kimlerde daha sık görülür? 

 

 

 

Hidrosalpinks, cinsel yolla bulaşan hastalıkları yaşama riski daha yüksek olan kadınlarda daha sık görülür. Çünkü bu rahatsızlık, fallop tüplerinin enfeksiyon sonrası tıkanmasına bağlı olarak gelişmektedir. Buradaki enfeksiyon kimi zaman kürtaj gibi tıbbi bir işlemin komplikasyonu olarak da yaşanabilir. Bu bağlamda hidrosalpinksin cinsel yönden aktif olunan üreme çağında görülme sıklığı daha fazladır. Bunların yanında endometriozis ve geçirilmiş ameliyatlara bağlı yapışıklıklar hidrosalpenks oluşmasına neden olabilir.

 

Hidrosalpinks ve kısırlık ilişkisi ne şekildedir?

 

Kadınların doğal yolla gebe kalabilmeleri için, yumurta ve spermin buluşup döllenmenin gerçekleşebilmesi için tüplerin açık olması gerekiyor. Kadınların fallop tüpleri, yumurtalık ile rahim arasında bağlantıyı sağlayan çok önemli üreme fonksiyonuna sahiptir.

Her ay gerçekleşen yumurtlama sonrası karın boşluğuna atılan yumurta fallop tüplerinin uç kısımlarında bulunan parmak benzeri yapılar tarafından yakalanır ve tüpün içine alınır. Bu tüplerin içleri mikroskobik ebatlarda tüylerle kaplıdır. Bu tüyler tek yönlüdür ve yumurtayı rahme doğru itme görevini üstlenirler. Eğer tam bu yumurtlama döneminde korumasız cinsel ilişki olursa sperm hücreleri de fallop tüplerine girer ve yumurtayı bu tüplerin içinde döller.

Bu şekilde döllenmiş ve embriyo haline gelmiş olan yumurta yine rahme doğru itilir. Bu embriyo rahme ulaşmadan önce 3 – 4 gün fallop tüplerinin içinde kalır.  Ancak bu tüplerin uçları tıkalıysa yukarıda anlatılan işlemlerin hiçbiri gerçekleşemez ve gebelik oluşamaz. Çünkü hidrosalpenks sorunu; yumurta ve sperm geçişine engel olarak doğal yolla gebeliğin gerçekleşmesine izin vermez ve kısırlığa yol açabilir.

 

Hidrosalpinks genetik bir sorun mudur?

 

Hidrosalpinksin genetik özelliklerden kaynaklandığına dair herhangi bir veri henüz bulunmamaktadır. Daha çok cinsel yola bulaşan enfeksiyonların, geçirilen bazı ameliyat ve diğer işlemlerin bu soruna sebep olabildiği bilinmektedir. 

 

Hidrosalpinks nasıl tedavi edilir?

 

 

Hidrosalpinks tedavisinde uygulanacak yöntemin seçiminde kadının gebelik isteyip istemediği hususu rol oynamaktadır. Zira hidrosalpinksin kadına yarattığı en önemli sorun kısırlık, yani gebelik elde edemiyor olmasıdır. Eğer kadın bebek sahibi olmayı istemiyor, ancak tüplerinin tıkalı olduğu tespit edildiyse bu sorunun sadece belli aralıklarla takip edilmesi yeterli olacaktır. çünkü geçirilen enfeksiyon artarsa, yayılırsa müdahale edilmesi gerekirken, durumun stabil kalması durumunda bir müdahaleye gerek duyulmaz. 

Hidrosalpinks sorunu tespit edilen kadın çocuk sahibi olmak istiyorsa yumurta ile spermin bir araya gelmesini sağlayabilme amaçlı tedavi uygulamak gerekir. Bu tür bir durumda öncelikle tıkalı olan tüplerin cerrahi yollardan açılması alternatifi değerlendirilir. Bunun için de laparoskopiye başvurulur. Laparoskopi, bir diğer adıyla kapalı ameliyat; genel anestezi altında yapılan ve göbek deliğinden ince bir teleskopun karın içine sokulmasıyla karın içi organlarının görüntülenmesini sağlayan bir ameliyattır.

Laparoskopi hem hastalıkların tanısı hem de tedavisi için kullanılabilen bir yöntemdir. Bu bağlamda mümkün olursa tüplerin ucu açılmaya çalışılır. Bu şekilde tüplerin ucu açılabilse bile sorun çözülmüş olmaz. Zira tüplerin içinde biriken sıvı zaman içinde kendi yarattığı basınçla içeride bulunan tüycüklere zarar vermiş olabilir.

Hatta hidrosalpikse neden olan enfeksiyon nasıl ki tüplerin ucunda yapışıklık yapıyorsa, tüpün içerisinde de yapışıklıklara neden olmuş olabilir. doktorlar laparoskopi ile tüplerin ucunu açsa da bir diğer risk olarak uygulanan cerrahi işleme bağlı olarak tüpler yeniden yapışabilir. İşte tüm bu birbirini takip eden riskler göz önünde bulundurulmalı ve öncelikle tüplerin ucu laparoskopi ile açılmaya çalışılmalı, işlemin ardından, bir süre normal yollardan gebelik oluşması beklenmelidir. Ortalama 6 ay kadar korumasız cinsel ilişki ile gebelik denendikten sonra gebelik oluşmuyorsa tüp bebek tedavisi uygulaması en doğru yaklaşım olacaktır. 

 

Hidrosalpinkste tüp bebek tedavisi

 

Hidrosalpinks vakalarında tüp bebek tedavisine başlamadan önce tüplerin alınması ya da tüplerle rahmin bağlantısının kesilmesi en doğru yoldur. Bu işlemlerin yapılması durumunda tüp bebek tedavisi ile gebelik elde edebilme olasılığı artacaktır.

Tüplerde sorun var ise tüp bebek tedavisine başlamadan önce laporoskopi ile alınması doğru olur. Zira hidrosalpenkste embriyonun tutunacağı yere sıvı akımı, gebelik sonuçlarını olumsuz etkileyen faktörler arasındadır. Hidrosalpenks sıvısının rahim içine akması durumunda, embriyo tutunması gereken yerden uzaklaşabilir ve içindeki enfeksiyonlar da embriyoya zarar verebilir. Bunların yanında bir de bu sıvıya maruz kalan rahim içi tabaka, embriyoyu tutma yeteneğini kaybedebilir. Tüm bunlardan dolayı hidrosalpinks durumu söz konusu ise tüpler alınmalı ya da tüplerle rahmin bağlantısının kesilmelidir.