Enerji artışı sağlama ve gün boyu daha uyanık hissetmenizi sağlayan bir uyarıcı olarak kafein; çay ve özellikle de “kahve” denince akla ilk gelen şeylerden biridir.
Kafein, sağlıklı bir yetişkin için güvenli kabul edilse de, uzmanlar doğuma hazırlanırken alımını sınırlandırmanızı önermektedir.
Birçok insan için kafeinin; enerji seviyeleri, konsantrasyon ve hatta baş ağrısı ve migren üzerinde olumlu etkileri olduğu bilinmektedir. Ayrıca, bazı kafeinli içeceklerin çeşitli sağlık yararları da vardır.
Bununla birlikte, kafein bazı durumlar için bazı olumsuz yan etkilere sahip olabilir ve hamilelik sırasında risk oluşturabilir.
Bu yazıda, hamilelik sürecinde kafein tüketirken nelere dikkat etmeniz gerektiği ve tüketebileceğiniz güvenli miktardan bahsedeceğiz…
Hamilelikte kafein tüketiminin potansiyel yararları
Kafein ile ilgili yapılan bilimsel çalışmalar, enerji seviyelerini ve konsantrasyonu arttırdığını kanıtlamıştır.
Uyanık kalma ve zihinsel uyanıklığı arttırmanıza yardımcı olabilecek şekilde merkezi sistemini uyardığı gösterilen kafein, bazı ağrı kesiciler ile birleştirildiğinde, baş ağrısının tedavisinde de etkili olabilir.
Buna ek olarak, bazı kafeinli içecekler, antioksidanlar yönünden zengindir. Bu antioksidanlar ve içerdiği yararlı bileşikler; vücuttaki hücreleri hasara karşı koruyabilir, iltihaplanmayı azaltabilir ve kronik hastalıkları önlemeye yardımcı olabilir.
Özellikle yeşil çay, antioksidanlar yönünden zengindir. Diğer bazı çaylar ve kahve de önemli miktarda içerir.
Hamilelikte kafein tüketiminin potansiyel riskleri
Kafeinin birçok potansiyel sağlık yararı olsa da, hamilelik sırasında tüketiminin zararlı olabileceği konusunda endişeler de vardır.
Hamile bir kadın, kafeini normalden çok daha yavaş metabolize eder. Aslında, kafeini vücudundan atması normalden 2-3.5 kat daha uzun sürebilir. Kafein, ayrıca plasentadan geçerek bebeğin kan dolaşımına girebilir. Bu da, bebek sağlığı ile ilgili endişeleri arttırabilir.
Uzmanlar, günde 200 mg’dan az, ılımlı miktarda alınan kafeinin, düşük ve erken doğum riskinde artış ile bağlantılı olmadığını belirtmektedir. Bununla birlikte, günde 200 mg’ın üzerinde alımının, düşük yapma riskini arttırabileceğini gösteren çalışmalar mevcuttur.
Ek olarak, bazı bilimsel çalışmalarda elde edilen sonuçlar, düşük kafein tüketiminin bile, düşük doğum ağırlığına neden olabileceğini göstermektedir. Örneğin, bir çalışmada; hamilelikte günde 50-149 mg arasındaki düşük kafein miktarlarının, düşük doğum ağırlığı riskinde %13 artış olduğu bulunmuştur.
Ancak, bu konuyla ilgili daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Hamilelik sırasında yüksek miktarda kafein alımı nedeniyle; düşük, düşük doğum ağırlığı ve diğer olumsuz etkilerin riski büyük ölçüde belirsizliğini korumaktadır.
Hamilelikte kafein ile ilgili diğer potansiyel yan etkiler arasında; kalp atış hızında artış, yüksek tansiyon, kaygı ve endişe artışı, baş dönmesi, huzursuzluk, karın ağrısı ve ishal de yer almaktadır.
Hamilelikte kafein alımı önerileri
Hamileyseniz ya da hamile kalmaya çalışıyorsanız, uzmanların önerilerini dikkate alarak, kafein alımını günlük 200 mg’ın altına düşürmelisiniz.
Kahve tipine ve hazırlama yöntemine bağlı olarak; günde yaklaşık 1-2 fincan (240-580 ml) kahve ya da günde yaklaşık 2-4 bardak demlenmiş çay tüketebilirsiniz.
Kafein alımını sınırlandırmanın dışında, kafeinin kaynağını göz önünde bulundurmanız da önemlidir. Örneğin, Beslenme ve Diyetetik Akademisi, hamilelikte enerji içeceklerinden tamamen uzak durulmasını önermektedir.
Kafeinin dışında, enerji içecekleri genellikle herhangi bir besin değeri olmayan, yüksek miktarda şeker ilavesi içeren içeceklerdir. Ayrıca, hamile kadınlar için güvenli olmayan ginseng gibi çeşitli otlar içerebilir. Enerji içeceklerinde kullanılan diğer bitkilerin hamilelikte güvenli olup olmadığı yeterince araştırılmamıştır.
Ayrıca; hindiba kökü, meyan kökü ya da çemen otu ile hazırlananlar da dahil olmak üzere, hamilelikte bazı bitki çaylarından da kaçınmanız önerilmektedir.
Aşağıdaki bitki çaylarının hamilelikte tüketiminin güvenli olduğu bildirilmiştir:
- Zencefil
- Nane yaprağı
- Kırmızı ahududu yaprağı
- Limon otu
Herhangi bir bitkisel ilaçta olduğu gibi, hamilelik sırasında bitki çayı içmeden önce doktorunuza danışmak iyi bir fikirdir.
Kafeinsiz kahve ve güvenli kafeinsiz çayları gibi kafeinsiz versiyonlarını da deneyebilirsiniz.
Popüler İçeceklerin Kafein Oranları
Kahve, çay, alkolsüz içecekler, enerji içecekleri ve diğer bazı içecekler, değişen miktarlarda kafein içermektedir. İşte, bazı popüler içeceklerin kafein oranları:
- Kahve: 240 ml başına 60-200 mg kafein
- Espresso: 30 ml porsiyon başına 30-50 mg kafein
- Mate çayı: 240 ml porsiyon başına 65-130 mg kafein
- Enerji içecekleri: 240 ml porsiyon başına 50-160 mg kafein
- Demlenmiş çay: 240 ml porsiyon başına 20-120 mg kafein
- Alkolsüz içecekler: 355 ml porsiyon başına 30-60 mg
- Kakao içeceği: 240 ml porsiyon başına 3-32 mg kafein
- Çikolatalı süt: 240 ml porsiyon başına 2-7 mg kafein
- Kafeinsiz kahve: 240 ml porsiyon başına 2-4 mg kafein
Ayrıca, bazı gıdaların da kafein içerdiğini unutmayın. Örneğin, çikolata 28 gram başına 1-35 mg kafein içerebilir. Bitter çikolata, genellikle daha yüksek konsantrasyonlara sahiptir. Ek olarak, bazı ağrı kesici ilaçlar da kafein içerebilir. Egzersiz öncesi içilen bazı karışımlar ve kilo kaybettiren karışımlar gibi gıda takviyelerinde de sıklıkla kafein bulunmaktadır.
Hamilelikte tükettiğiniz yiyecek ve içeceklerin kafein oranları hakkında endişeniz varsa, doktorunuza danışın.
Sonuç olarak…
Kafein, tüm dünyada popüler olan içeceklerde sıklıkla yer almaktadır. Enerji seviyelerini arttırmak, konsantrasyonu iyileştirmek ve hatta migrene bağlı baş ağrılarını hafifletmek gibi faydaları vardır.
Kafeinin pek çok sağlık yararı olsa da, hamilelik sırasında kontrollü tüketilmesi önerilir. Uzmanlar, günde 200 mg’a kadar alınan kafeinin, hamilelik sırasında güvenli olduğunu belirtmektedir. Bu da, yaklaşık 1-2 fincan kahve ya da 2-4 fincan demlenmiş çaya denk gelmektedir.
