
Hakkında pek çok rivayet olan, anlaşılması için pek çok sav öne sürülen klitoris, kadın anatomisinin en zor kısmı olarak biliniyor ya da hala tam olarak ne olduğu öğrenilmeye çalışılıyor. Klitoris nedir, nerede bulunur ve ne işe yarar, nasıl gelişti ve neden bu kadar çok üstünde duruluyor pek çok kişi merak ediyor. Çünkü cinsellik hayatın önemli bir parçası ve klitoris hakkında en net bilinen şey de, kadınların cinsel haz organı olduğudur.
Uzmanlara göre klitoris uzun zamandır yanlış biliniyordu ve yanlış anlaşıldı. Hatta şimdi bile klitorise dair, bilimin henüz çözmediği bazı bilmeceler var. Şöyle ki; tüm dişi memelilerin ve bazı dişi kuşların ve sürüngenlerin bir klitorisi vardır, hatta yılanlarda olduğu gibi bazılarının iki tane vardır. Bununla birlikte, bu organ sayesinde bunların kaçının orgazm olup olmadığı da henüz net değildir.
İnsanlarda klitoris, cinsel zevkle, cinsel ilişkiden alınan hazla sıkı sıkıya bağlıdır. Ancak bu organın başka bir rol oynayıp oynamadığı da hala bir tartışma konusudur. Dünya nüfusunun yaklaşık yarısının klitoris ile doğmasına rağmen, bu cinsel organ geçmişte çok fazla konuşulmamış ve çok yakın zamana kadar ders kitaplarında bulunabilen bilgiler bile yanlış veya yanıltıcıymış. Peki, bu anlaşılması zor organ hakkında bilinmesi gereken neler var ve neden hala anlamak için uğraşılıyor?

Klitoris hakkında bilinenler neler?
- Klitoris, kadın cinsel organına dahil olan “bir küçük tepecik”ten daha fazlasıdır!
Klitorisin adı, kendi doğasından geliyor. Şöyle ki; “klitoris” sözcüğü Antik Yunanca bir kelime olan “kleitoris”, yani “küçük tepe” anlamına gelen sözcükten geliyor. Bir başka bakışla da yine Antik Yunancada bulunan “kleis”, yani “tuş” anlamına gelen sözcükle bağlantılı olduğu da düşünülüyor.
Bu organ kadın cinsel hazzını açan bir anahtar olsa da, uzun zamandır inandığı gibi sadece “küçük bir tepe” değildir. Aslında bu küçük tepe, bir deri pelerinle veya üretral açıklık üzerinde bulunan “klitoral başlık” ile korunmakta, yani asıl klitoris olan çok daha büyük organın sadece görünen kısmıdır. Klitoral bez olarak adlandırılan bu uç da, bu genital organın en kolay görünen kısmıdır. Yine de daha birkaç ay öncesinde keşfedildiğine göre, tüm organ bu görünen bölümden çok daha uzundur. Bu görüşe göre klitoris, vajinal yan duvarların arasında üçgen şeklinde ampul gibidir.
Klitorisin üç temel bileşeni vardır:
- Klitorisin tek görünür kısmı olan glans klitoris (ampul gibi), tüm yapının beşte birini veya daha azını oluşturur.
- Glans klitorisinden aşağıya ve vulva dokusuna her iki tarafta da parantez gibi uzanan iki bacak vardır.
- Vajinal deliğin her iki yanında uzanan iki ampulün arasında klitoris tepeciği vardır.
Bütün olarak bakıldığında klitoris, 7 santimetre kadar uzunluğa ulaşabilir ve glans, bu bütünün yaklaşık 4-7 milimetresini oluşturmaktadır. Ayrıca glans, serbest sinir uçları bakımından en zengin olan kısımdır. Zaten bu sayede en fazla etki de orada hissedilir. Yani klitorisi kadın haz organı yapan en önemli husus da glansdır.
- Klitoris, kadınların “büyük erotik his merkez istasyonu”
Klitoris, sahip olduğu yüksek hassasiyet derecesi nedeniyle, genellikle kadın orgazmı söz konusu olduğunda ana oyuncu konumundadır. Popüler kültür ve pornografik materyaller genellikle kadın orgazmını yalnızca cinsel birleşme yoluyla elde edilebilecek bir şey olarak tasvir etme eğilimindedir. Ancak bilim, bu konuda tamamen farklı bir hikaye anlatır.
Araştırmacıların görüşüne göre; kadınların çoğu, daha spesifik olarak, glans klitoris veya, sadece klitoris ile orgazma ulaşmaktadır.
Seks eğitimcisi ve araştırmacı Emily Nagoski, kadın genital organını “Come As You Are” adlı kitabında “Erotik Duyumun Büyük Merkez İstasyonu” olarak adlandırıyor. Aslında son çalışmalar daha az yaygın ve bazen daha tartışmalı olarak kadınlarda orgazmın; penisin kadının vajinasının içine girmesi nedeniyle vajinal orgazm veya G noktası stimülasyonu ile olduğu görüşünü saf dışı bırakıyor. Daha yaygın bilimsel görüşe göre ise vajinal orgazm yaşayan kadınların çoğu aslında klitoral stimülasyona teşekkür etmeliler.
- Klitoris, bir tür kadın penisi değildir!
Klitoris, bazen büyük ölçüde “biyolojik eşil, benzerlik” olarak adlandırılabilecek bir fenomen nedeniyle bir kadın penisi olarak görülmüştür. Bu da Emily Nagoski’nin de belirttiği gibi tüm fetüslerin farklı şekillerde düzenlenmiş şekilde doğduğu gerçeğini ifade ediyor. Aynı bağlamda erkelerde, kadınlardan farklı olarak, bebeklere süt vermedikleri halde meme uçlarının olmasının da nedeni bu olsa gerek. Erkeklerde bilinen bir işlevi olmamasına rağmen meme uçlarının gelişmiş olması, hemen hemen tüm vücut parçaları gibi embriyonik gelişimin en erken aşamalarında önceden programlanmıştır. Başka bir deyişle, erkekler ve kadınlar aslında birbirlerini fizyolojik olarak büyük ölçüde yansıtmaktadırlar.
Klitoris de aslında bu şekilde gelişir, yani embriyonik gelişimin erken aşamalarında gelişmiştir. Emily Nagoski de zaten bunun rahimdeki çok erken gelişim sırasında oluştuğunu açıklıyor. Yani rahimdeki döllenmiş yumurtanın tutunmasından yaklaşık 6 hafta sonra, erkeklik hormonlarının oluşumu gerçekleşiyor. Erkek blastosist (embriyoyu oluşturacak bir hücre grubu), evrensel genital donanımını erkek penis, testis ve skrotum konfigürasyonunda buna yanıt veriyor. Ama kadın blastosist cevap vermez ve bunun yerine evrensel genital donanımını klitoris, yumurtalıklar ve dudak şeklinde organlar (labya) olarak varsayılan, kadın konfigürasyonuna dönüştürür.
Yukarıda da anlatılanlara dayanarak; penis ve klitorisin birbirine benzer yapılara sahip olduğu söylenebilir. Aslında penis ve klitoris aynı gelişim dokusundan kaynaklanırlar. Sekiz haftalık fetal gelişimde, erkek DNA’sındaki Y kromozomu, klitoris yerine bir penis haline gelmek için genital dokunun farklılaşmasını aktive eder. Klitorisin birçok kısmı penisinkine benzer, ancak şekil ve boyut olarak farklılık gösterir ve anatomik açıdan da farklı yerlerde bulunurlar.
- Klitoris, evrimsel kalıntı ya da erotik bir bonus mudur?
Penis ve klitoris homolog olsa da, penis; cinsellik, üreme ve idrar boşaltını gibi birkaç önemli rol oynamaktadır. Peki, ya klitoris? Klitoris, sadece bir iş yapar, o da kadında orgazma yol açabilecek erotik his yaratma. Ama bu neden olabilir?
Nagoski’ye göre, kadın orgazmı biyolojik homolojinin bir “yan ürünüdür” ve bu nedenle de klitoris fantastik bir bonus olarak kutlanmalı, kabul edilmelidir. Erkek boşalması, orgazm ile olan yakın bağı dolayısıyla, üreme için çok önemlidir. Kadınlardaki klitorise bakıldığında ise orgazm, kadın cinsel donanımına gömülü olarak duruyor. Ancak bazı araştırmacılar ise klitorisin her zaman kadın orgazmının bir bonusu olmayabileceğine inanıyor. Bunun yerine meninin serbest bırakılmasıyla çakışan erkek orgazmına benzer şekilde, kadın orgazmında yumurtanın ve aslında o alanı kayganlaştıran salgıların salınmasını uyardığını düşünüyorlar.
Yukarıdaki görüşü destekler nitelikte, 2016 yılında JEZ -B Moleküler ve Gelişimsel Evrim dergisinde yayınlanan bir makalenin yazarları, kadınların orgazmdan hemen sonra, modern insanda ruh halini iyileştirme etkisine sahip olduğu bilinen hormonal bir dalgalanma yaşadıklarını bulmuşlardır. Ancak bazı bilim insanları, vücutta bu şekilde salınan maddelerin, cinsel ilişki sırasında, tıpkı fareler gibi diğer dişi memelilerin vücutlarında salınan ve döllenebilen yumurtaların salınmasını uyaran maddelerden farklı olmadığını söylüyorlar.
İnsanlarda yumurtlama, cinsel ilişkiden bağımsız olarak kendiliğinden gelişen bir olaydır. Ancak yukarıda bahsedilen çalışmanın yazarları, evrimsel insan geçmişinin bir noktasında, diğer memeliler gibi iyi işlev görebildiğini ve kadın orgazmının yumurta salınmasını uyardığını varsaymaktadır. Bu durumda orgazm, üreme ilişkisi olmadan keyifli bir evrim mirası olarak varlığını sürdürüyor.
- Klitoris neden bu kadar tabu ya da tabu mu?
Bilim insanlarının klitorise daha fazla ilgi göstermeye başlaması neden bu kadar uzun sürdü ve neden klitorisi açıklamak ve doğru bir şekilde anlatmak zor oluyor? 2000 yılında araştırmacılar Shirley Mattel Ogletree ve Harvey J. Ginsburg klitoris gizliliğini açıklamaya çalıştılar. Bunun için yaptıkları araştırmalarda sokaklarda görüşmek istedikleri neredeyse hiç kimse bu konuda konuşmaktan hoşlanmıyordu.
Yetişkinlere göre; klitorisin tek işlevi cinsel zevki sağlamak ya da artırmaktı ve ebeveynlerin klitorisi tartışmak için bir nedeni yoktu. Daha şaşırtıcı bir şekilde, kadın cinsel organlarının önemi tartışılırken ebeveynlere tavsiye veren “uzmanlar” bile klitoris dışında terimler kullanmaktalar.
Zevkin ötesinde üremenin önemine odaklanan bir kültürde klitoris unutulmuştu. Bilim ve tıp uzmanları da çoğunlukla bunu tartışmaktan, araştırmaktan ve ona daha fazla dikkat çekmekten utanmışlardır. Yine de kadın cinsel organları ve kadın zevkiyle ilgili konuşma, tartışma eksikliği, kadınların cinsel sağlıklarını anlama biçimini etkileyebilir ve hatta cinsel yaşamlarını bile etkileyebilir.
Ogletree ve Ginsburg, klitorisin geri kazanılmasının, kadınların kendi cinsel zevklerini aktif olarak keşfetmelerine ve yaptıkları cinsel seçimlerde daha bağımsız olmalarına yardımcı olabileceğini düşünmekteler. Onlara göre klitoris hakkındaki konuşmak, bunu daha da ileriye taşıyabilir ve kadın cinselliğinin temel noktaları hakkında daha fazla bilgi verebilir.
Klitoris nerededir? Anatomiye bir bakalım!

Klitoris, sanıldığının aksine sadece vulvanın küçük bir düğme gibi hissedilen kısmı değildir. Klitoris, yukarıda da bahsedildiği üzere birden fazla bölümden oluşur. Bunlar; glans, klitoral gövde, çift bacaklar ve vestibüler ampullerdir.
Klitorisin dış kısımları
Glans klitoris, klitorisin dış kısmının adıdır. Glans, bir bezelye büyüklüğündedir ve üretranın üzerinde bulunur. Glans, klitorisin en yüksek oranda sinir içeren alanı olduğu için, dokunmaya son derece duyarlıdır. Klitorisin geri kalanından farklı olarak, glans, erektil (genişletilebilir) doku içermediğinden cinsel tepki sırasında şişmez veya büyümez. Glansın hemen üstündeki dudakların iki tarafı ile oluşturulan klitoral başlık bulunur. Bunlar boyut ve kapsam derecesi açısından kişiden kişiye değişebilir.
Klitorisin iç kısımları
Klitoris çoğunlukla tipik olarak görülmez. İç kısımda klitorisin gövdesi vardır. Bu da, pelvisten yukarı doğru çıkıntı yapar ve bağlar yoluyla kasık kemiğine bağlanır. Klitoral gövde (üretranın önünde yer alır), klitoris bacaklarını ve vestibüler ampulleri oluşturmak için ikiye ayrılır. Bu ampuller, üretra, vajinal kanaldan ve anüse doğru geçen labia (dudaklar) içinden ve arkasından uzanır.
Ampuller ve crura (bacaklar), dişi cinsel uyarılma sırasında kanla şişen erektil doku içerir. Vajinal kanalın her iki tarafında şişme yaparak vajinadaki yağlamayı arttırırken, cinsel uyarımı ve hissi de arttırırlar. Klitoral dokunun bu şekilde genişlemesi vajinal kanalın ön tarafına da basınç uygulanmasına neden olabilir.
Klitoris nasıl uyarılır?
Kadınlarda cinsel hazzın kaynağı olarak görülen klitorisin uyarılması için pek çok görüş vardır. Her insan farklıdır ve farklı cinsel erojen bölgelere, arzulara ve hazza sahiptir. Bu sebeple de herkes için geçerli bir cinsel uyarım reçetesi söylenemeyebilir. Yani aslında klitorisi uyarmanın “en iyi yolu” yoktur, birkaç yol vardır ve bunlardan en az bir tanesi işe yarayabilir. Bunun için biraz deneme yapmak gerekebilir.
- Ruh halini ayarlamak, kendini rahat hissedeceği bir yerde olmak uyarılmayı kolaylaştırır!
Bir partnerle birlikteyken ve de cinsel haz yaşamak istiyorken, en başından ruh halini ayarlamak gerekir. Bu amaçla öpüşmek, ön sevişme ve karşılıklı olarak birbirinin bedenlerini keşfetmek faydalı olur. Ancak yalnızken haz almayı amaçlayanlar için meme uçları gibi vücudun diğer erojen bölgelerini uyarmak önerilir. Öncelikle sekse zihinsel olarak hazırlanmak gerektiğinden hayal gücünü kullanmak, özellikle de açık hissetmek isteyip hissedemeyenler için bazı yetişkin filmlerine göz atmak iyi olur.
- Klitorise yakın bölgeye dokunarak başlanabilir!
Parmaklar, eşin parmakları veya ağız / dil veya seks oyuncağı gibi başka temiz bir nesne ile klitorise yakın bölgelere dokunmak haz verir. Ayrıca duş başlığı, vibratör veya iç çamaşırının yastık gibi bir şeye sürtünmesi de denenebilir. Klitorisin etrafındaki alana dokunarak rahatladıktan sonra ve hazır hissettiğinde klitorisi doğrudan uyarmanın zamanı gelmiştir.
- Yavaşça ve yumuşak bir şekilde başlayarak klitorise dokunmalı!
Klitoris sadece basit, sihirli bir düğme değildir. Bu yüzden çoğu kişide hemen klitorise dokunur dokunmaz haz duygusu oluşmaz, kısa sürede orgazm olmaz. Zorlayarak ya da acele ederek değil, yavaşça ve hafifçe dokunarak klitoris uyarılır.
- Acele edilmemeli!
Klitorisin minik bir alan olması ve tam olarak nerede olduğunu da bilememek ilk başta göz korkutucu görünebilir. Bu kadar küçük alanı uyaracak kadar yaratıcı olamama endişesi de olabilir. Ancak vücudun ihtiyaçlarını veya dişi partneri dinleyerek ve neyin daha iyi hissettirdiği hakkında geri bildirim alarak klitorisi uyarmak ve haz yaratmak mümkün. Hafifçe ileri geri hareketler, küçük dairesel hareketler ve hatta hafif bir dokunuş da denenebilir. Klitoral alanla da etkileşime geçip, oradaki sinir uçlarını ve klitoris gövdesini yavaş yavaş hissetmek gerekiyor. Tabi ki sık sık geri bildirim alarak daha ileri ya da daha geri mi gitmek en iyisi bu anlaşılabilir.
- Basınç, hız, parmak, eşle yapılıyorsa dil, oyuncaklar veya titreşim yaratan nesnelerle denemeye başlanabilir!
Çoğu kadının vücudu, biraz rahatladığında, klitorisi ve vajinayı daha rahat uyarmaya yardımcı olabilecek bir uyarılma sıvısı üretmeye başlar. İşte bu sıvı sayesinde parmaklarla ya da nesnelerle çok daha kolay bir şekilde uyarılma olabilir ve haz alınabilir.
- Biraz kayganlaştırıcı, yağlayıcı krem ya da jel iyi olabilir!
Seksi kolaylaştırmak, cinsel hazzı artırmak ve olası bir tahrişi önlemek için kayganlaştırıcılar çok işe yarar.
- Penis, seks oyuncağı veya parmaklar kullanılarak klitorisi içeriden uyarmak da mümkün!
İlk denemede çoğu kadın istediği şekilde uyarılamayabilir, hatta orgazma ulaşamayabilir. Bazen tüm koşullar uygun olsa da orgazm olmayabilir. Birkaç kez denediği halde haz almayan kadınlar penis, seks oyuncağı veya parmaklar gibi hijyen koşullarına uymak kaydıyla pek çok aracı deneyebilir. Çünkü her kadının haz alacağı yöntem farklı olabilir. Burada tek gerçek önemli şey, eğlenmek ve keyif almaktır. Eğer keyif alınmıyorsa, yapmaya devam edilmemeli.
Klitoris boyutu herkeste aynı mıdır?
Klitorisin dış kısmı, glans klitorisi ve klitoral başlık boyut olarak kişiden kişiye büyük ölçüde değişebilir. Kadının androjenlere maruz kalması, klitorisin rahimdeki gelişimi, çocukluk ve yetişkinlik dahil olmak üzere herhangi bir yaşam evresinde daha fazla ya da daha az büyümesine neden olabilir. Bir klitoris boyutu anormal kabul edilecek kadar büyük olduğunda, buna klitoralomegali adı verilir ve nadiren görülür. Aslında klitoris, dışarıdan görülen, fark edilen bir organ olmadığından tam olarak da bilinmez.