Korpus luteum, yumurtalıkta oluşan ve gebeliğin erken dönemlerinde progesteron hormonu üretiminden sorumlu olan bir yığın hücredir. Korpus luteumun rolü, döllenme olup olmamasına bağlıdır. Korpus luteumda bazen kistler oluşabilir ve bu da ağrılı semptomlara neden olabilir. Bu kistler kendiliğinden kaybolabilir, ancak bazıları tedavi gerektirir. Bu yazıda korpus luteum’un rolü incelenmektedir. Ayrıca, korpus luteum kistleri oluştuğunda ne olacağı ve bunlarla ilgili neler yapılabileceğine bir göz atalım.
Korpus Luteum Nedir?
Yumurtlama sırasında dominant bir folikülden yumurta salınır. Yumurtanın bırakılmasını takiben folikül kendiliğinden sızar ve bir korpus luteum olarak adlandırılan kütle oluşturur. Bu hücrelerin kütlesi, erken hamilelik döneminde progesteron hormonu üretmeye yardımcı olur. Korpus luteum, fetüs genellikle gebeliğin 7 ila 9 haftaları arasında ortaya çıkan gebeliği sürdürmek için yeterli seviyelerde hormon üretene kadar progesteron üretmeye devam edecektir. Progesteron, gebeliğin erken dönemleri sırasında önemlidir, çünkü:
- Uterusun kasılmadan büyümesine izin verir
- Uterusun astarının büyümesini ve gelişimini destekler
- Kan akışı ve oksijen arzını geliştirir
Korpus luteum gebelik hormonu insan koryonik gonadotropin veya HCG tarafından desteklenir ve muhafaza edilir. Korpus luteum gebeliğin yaklaşık 10. haftasında azalmaya başlar.
Döllenme veya bebek implantasyonu gerçekleşmediğinde korpus luteum parçalanmaya başlar. Bu, östrojen ve progesteron düzeylerinde bir gerilemeye neden olur ve bu da başka bir menstrüel dönemin başlamasına neden olur.
Korpus Luteum ve Adet (Menstrüel) Dönemi
Hormonlar kadınlarda normal adet düzeninde güçlü bir rol oynamaktadır. Progesteron ve östrojenin yanı sıra ovülasyon için gerekli diğer hormonlar arasında lüteinizan hormon (LH) ve follikül stimülan hormon (FSH) bulunur.
Bu hormonlar yumurtlamadan ve döllenmiş bir yumurtanın implantasyonu için uterusun hazırlanmasından sorumludur. Tipik adet döngüsü, vücudun ovülasyon ve gebelik için hazırlandığı her 25-36 günde bir oluşur. Adet döngüsünün üç fazı vardır:
1. Foliküler Faz
Adet döngüsünün foliküler fazı menstruasyon kanamasının başlangıcında bir kadının döneminin ilk gününde başlar ve ovülasyona kadar sürer. Bu etap genellikle 13-14 gün arası bir yerde oluşur. Foliküler fazda vücut, yumurta içeren yumurtalık foliküllerinin üretimini başlatmak için folikül uyarıcı hormonu (FSH) salgılar. Bu foliküllerden biri, baskın follikül olarak bilinen döllenebilen olgun bir follikül haline gelecektir.
Dominant folikül, östrojen salgılar; bu, diğer folikülleri parçalamakla kalmaz, aynı zamanda uterusun yumurta implantasyonu için hazırlanmasında astarını yoğunlaştırmaya da yardım eder. Ayrıca, ovülasyondan sorumlu olan lüteinizan hormon (LH) dalgalanmalarına neden olur.
2. Yumurtlama
Yumurtlama fazı, bir kadının adet döngüsünün yaklaşık 14’ünde başlar. Bu süre zarfında, lüteinizan hormon (LH) yükselir, yumurtayı dominant folikülden salınması için daha da uyarır.
Genellikle, bu faz 16-32 saat arasında herhangi bir yerde sürer, bu da yumurtlamaya neden olur.
3. Luteal Faz
Adet döngüsünün luteal fazı, vücudun döllenmiş bir yumurtanın implantasyonuna hazırlandığı zamandır. Bir yumurtalık folikülü, yumurtlama döneminde bir yumurta bıraktığında, açılan folikül kapanır ve korpus luteum adı verilen şeyi meydana getirir.
Korpus luteum, progesteron hormonu üretmekle sorumludur ve rahim döllenmiş yumurtanın implantasyonu için hazırlık aşamasında daha da koyulaştırılmasını sağlar. Östrojen hormonu da implant süresince uterusun hazırlanması için bu süre boyunca yükseltilir. Kalınlaşmış uterin astarına bağlanacak döllenmiş yumurta yoksa, vücut adet kanaması sırasında, östrojen ve progesteron düzeylerinin düşük olması nedeniyle astarı tutuyor ve döngü tekrar başlıyor.
Korpus Luteum Kisti Nedir?
Bazen korpus luteum sıvı ile dolabilir. Bu birikim, fonksiyonel yumurtalık kistinin bir türü olan korpus luteum kistine neden olur. Çoğu durumda, korpus luteum kistleri tedavi olmadan tek başlarına kaybolurlar. Korpus luteum kistleri birkaç hafta içinde kaybolabilir veya tamamen ortadan kaybolması adet kanamasına kadar sürebilir. Korpus luteum kistine sahip kadınlar aşağıdaki semptomları yaşayabilirler:
- Donuk veya keskin olarak nitelendirilen pelvik ağrı
- Karın dolgunluğu veya şişliği
- Genel şişkinlik
- Bel ağrısı ve uyluk
- Ağrılı cinsel ilişki
- Kilo almak
- Ağrılı menstrüel kanama
- Göğüslerde hassasiyet
- Daha sık idrara çıkma hissi
- Mesanenin boşaltılmasında güçlük çekilmesi
- Bağırsakları tamamen boşaltma zorluğu
- Anormal vajinal kanama
Bazı kadınlar şiddetli ağrıya ve muhtemelen iç kanamaya neden olabilecek kist patlaması yaşayabilirler. Daha büyük kistler, yumurtalıkta kendiliğinden (yumurtalık burkulması) bükülmeye neden olabilir ve bu da etkilenen yumurtalıktaki kan akışını olumsuz olarak etkiler.
Korpus Luteum Kisti Teşhisi
Bazı yumurtalık kistleri pelvik muayene sırasında hissedilebilirken bazıları da hissedilmeyebilir. Bir doğum uzmanı, yumurtalık kistlerini değerlendirmek ve teşhis etmek için aşağıdakileri içeren bazı tanı testleri uygulayabilir:
- Korpus luteum kistinin varlığını işaret eden bir gebelik testi
- Hormon testi
- Pelvik ultrason
- Laparoskopi gibi cerrahi işlemler, burada bir doktor, karında küçük bir kesi yoluyla kadının rahmine cihazı sokar
Bazı doktorlar kanser antijen 125 (CA 125) testi gibi yumurtalık kanseri tespiti için kullanılan kandaki bazı maddelerin seviyelerini kontrol etmek için testler yapabilir.
Kist katıysa ve kişinin yumurtalık kanseri için daha yüksek bir risk altında olduğu düşünülürse bu testlerin muhtemelen talep edilmesi olasıdır. Bununla birlikte CA 125 seviyeleri, endometriozis gibi kanserli olmayan durumlarda da yükselebilir.
Korpus Luteum Kistlerinin Tedavisi
Korpus luteum kistleri genellikle tedavi olmadan düzelir. Bununla birlikte, tedavinin gerekli olduğu zamanlar vardır. Yumurtalık kistleri için bazı tedavi seçenekleri şunları içerir:
- hormonal kontraseptifler gibi önleyici ilaçlar
- Kisti çıkarmak için cerrahi işlem
Doktor, kistin büyüklüğüne, neden olabileceği semptomlara ve kişinin yaşına göre tedaviye ihtiyaç olup olmadığına karar verecektir. Bir kist eğer ki semptomlara neden olmazsa, doktor genellikle herhangi bir tedaviye başlamadan ziyade işlerin ilerleyişini bekleyecektir.
Sonuç Olarak;
Korpus luteum, gebeliğin ilk aşamalarında vücudun ihtiyaç duyduğu hormonları üretmeye yardımcı olur. Doğurganlığın yaşamsal bir parçası olan hamileliğin gerçekleşmesini sağlar.
Korpus luteum sıvı ile dolarsa kistler oluşabilir. Başka bir rahatsızlıktan kaynaklanmayan bir korpus luteum kisti ile ilgili belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, bir doktora gitmelisiniz.
Bu kistler ağrılı semptomlara neden olabilir, ancak çoğu vakada tedavi olmadan zamanla kendiliğinden geçer.
Sol yumurtaligimda 4 cm hemorojik kist var ve bu kist hamile kalmaya engelmidir ?