Sperm Üretimi ve Sperm Yenilenme Döngüsü

Bir erkek, her gün sperm üretir. Ancak, tam bir sperm yenilenme döngüsü ortalama 64 gün sürmektedir. 

Sperm yenilenme döngüsü, sperm üretimi ve olgunlaşması döngüsüdür. Erkek vücuduna, bir kadının yumurtalıklarındaki yumurtayı döllemek için sperm sağlar. Vücudunuzun sperminizi ne kadar sürede yenilediği, sperm üretimini mümkün kılmak için vücudunuzda neler olduğu, sperm hücrelerinin sağlıklı kalmasına nasıl yardımcı olabileceğinizi ve sperm yenilenmesi hakkında daha fazlasını öğrenmek için okumaya devam edin. 

Sperm Üretimi Hakkında

Testislerinizdeki sperm yenilenme döngüsünde, sürekli yeni sperm üretilir. Tam döngü ise ortalama 64 gün sürmektedir. 

Sperm yenilenme döngüsü sırasında, testisler günde birkaç milyon sperm üretir, saniyede ise yaklaşık 1500. Bu durumda, tam bir sperm yenilenme döngüsü sonunda, ortalama olarak 8 milyar spermi yeniden üretebilirsiniz. 

Bu, biraz aşırı gibi görünebilir; ancak, tek bir ml meni içinde 20 ile 300 milyon sperm hücresi bulunur. Vücudunuz, sperm hücresinin yumurta hücresini dölleyerek gebeliğin elde edilmesi için yeni bir kaynak olduğundan emin olmak için, miktarı biraz fazla tutmaktadır. 

Sperm yenilenme döngüsünde şunlar gerçekleşir:

• Diploid sperm hücrelerinin genetik veri taşıyabilen haploid spermatidlere bölünmesi. 
• Erkek testislerinde spermin olgunlaşması. Spermatidlerin spermatoza olmasına kadarki bu süreçte, hormonlar yardımcı olmaktadır. Sonrasında, sperm neredeyse olgunlaşana kadar testislerde kalmaktadır. Olgun bir spermde, genetik materyal içeren bir baş ve spermin döllenme için kadın vücudundan içeri girmesine yardımcı olan bir kuyruk vardır. 
• Sperm, spermleri depolayan testislere bağlı bir tüp olan epididim için hareket eder. Epididim, boşalmaya kadar olan süreçte spermleri korumaktadır. Burası, ayrıca spermlerin hareket kabiliyetlerini kazandığı yerdir. Bu, boşalma sırasında meni içinde serbest bırakıldıklarında hareket etmelerini sağlar. 

Bu erkek için ne anlama geliyor?

Döllenme, büyük olasılıkla bir süredir boşalmadığınızda olur. Sürekli sperm yenilenmesi, epididimi yeni spermler ile doldurur. Yani, ne kadar uzun süre sperm birikirse, tek bir boşalmada sperm sayısınız o kadar yüksek olacaktır. 

Çocuk sahibi olmaya çalışıyorsanız, cinsel ilişki arasında birkaç gün beklemek, gebelik elde etme şansınızı arttırabilir. 

Ayrıca, eşinizin yumurtlamasından bir hafta önce, boşalmaktan kaçınarak şansınızı daha da arttırabilirsiniz. Bu sayede, eşinizin en doğurgan günlerinde sperm sayınızı en üst seviyeye çıkaracaktır. 

Diğer yandan, daha sık boşalma, tek bir boşalma sırasında sperm sayısını azaltabilir. Bu durum, eşinizi hamile bırakma şansınızı düşürebilir. 

Sperm Sağlığı Nasıl Arttırılır?

Sperm sağlığınız ne kadar iyi olursa, çocuk sahibi olma olasılığınız da o kadar artar. 

Sperm miktarı ve kaç tane ürettiğiniz dışında, sperm sağlığını etkileyen faktörlerden bazıları şöyledir:

• Sperm hareketliliği: Spermin, döllenme için kadının serviks, rahim ve fallop tüplerinden geçmesi gerekir. 
• Sperm şekli: Spermlerin uzun kuyrukları ve oval şekilli kafaları olmalıdır. Normal şekilli sperm sayısının daha fazla olması, gebelik elde etme şansınızın artması anlamına gelir. 

Sperminizin yeterince yüksek miktarlarda, ayrıca hareketliliği yüksek ve normal şekilli üretildiğinden emin olmak için aşağıdakileri deneyebilirsiniz: 

• Düzenli olarak egzersiz yapın. 2014 yılında yapılan ve 231 katılımcının dahil olduğu bir çalışmada; katılımcılardan 433 meni örneği alınarak analiz edilmiştir. Araştırmada; açık havada spor yapan ya da haftada yaklaşık 3.2 saat ağırlık kaldıran erkeklerin sperm sayısının %42’ye kadar daha yüksek olduğu bildirildi. 
• C ve D vitaminleri alımına dikkat edin. 2016 yılında yapılan ve 200 kişinin incelendiği bir araştırmada, her gün 1000 mg C vitamini takviyesi alan erkeklerin sperm sayısında ve sperm hareketliliğinde bir artış görüldüğü bulunmuştur. Bu etki, kilo veren katılımcılarda daha belirgindi. 2015 yılında yapılan ve 102 erkeğin katıldığı başka bir çalışmada, kan örneklerinde normal D vitamini seviyesine sahip olan erkeklerin sperm sayısında ve hareketliliğinde belirgin bir fark olmasa da, D vitamini eksikliği olan erkeklere göre gebelik etme oranlarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. 
• Yeterli oranda likopen alın. Gün içerisinde 4-8 mg likopen tüketmek; sperm sayısına, sperm hareketliliğine ya da belirli bir meni örneğinde yaşayan sperm miktarını arttırmaya yardımcı olabilir. Likopen, başta domates olmak üzere pek çok meyve ve sebzede bulunan bir antioksidandır. 
• Sigarayı bırakın. Sigara içmek, özellikle normal sağlıklı erkeklerde, sperm kalitesi ve fonksiyonlarında belirgin bir olumsuz etkiye sahiptir. 
• Alkol alımını sınırlandırın. 2014 yılında yapılan ve 1221 erkeğin katıldığı bir çalışmada; alkol alımı arttıkça, düzensiz şekilli sperm sayısının da arttığı bulunmuştur. Ayrıca, alkol almak ile düşük testosteron seviyeleri arasında da bir bağlantı olduğu belirtilmiştir. 
• Dar iç çamaşırlarından kaçının. Dar iç çamaşırları, kot pantolonlar giymek, testistlerinizi vücudunuza iter. Bu da, bölgede sıcaklığın artmasına neden olur. Sıcaklığın artması, sperm hareketliliği ve canlılığının azalmasına neden olabilir. 

Gebelik elde etme şansınızı nasıl arttırabilirsiniz?

Eşinizle birlikte çocuk sahibi olmaya çalışıyorsanız, aşağıdakiler gebelik elde etme şansınızı arttırabilir: 

• Daha fazla sağlıklı sperm bırakma şansınızı arttırmak için haftada 2-3 kez cinsel ilişkiye girin. 
• Mümkün olan en yüksek sperm hacminde, mümkün olan en yüksek sperm sayısını bırakmak için, boşalma arasında 2-3 gün bekleyin. Bunun işe yaraması için, cinsel ilişkiye girmediğiniz günlerde mastürbasyon yapmaktan da kaçınmanız gerekir. 
• Eşinizin idrarındaki LH hormonu seviyelerini test etmek için bir yumurtlama tahmin kiti kullanın. Yumurtlamadan hemen önceki dönemde, vücuttaki LH hormonu seviyeleri yükselir. Test sonucu olumlu olduğunda, testi yaptığınız gün cinsel ilişkiye girin. O günü takip eden birkaç gün boyunca cinsel ilişkiye girmek de gebelik elde etme şansınızı arttırabilir. 
• Çocuk sahibi olmaya çalışırken, yağ bazlı kayganlaştırıcılardan kaçının. Kayganlaştırıcı, sperm sağlığı üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir. 
• 6 aydan daha uzun bir süredir gebelik elde etmeye çalışıyorsanız, meni analizi için bir doktora danışın. Sperm sağlığınız, yaşınız, beslenme şekliniz ve sperm sayınız da dahil olmak üzere, pek çok faktör bu duruma neden oluyor olabilir. Sperminizin ne kadar sağlığı olduğu ve çocuk sahibi olmanızın mümkün olup olmadığını belirleyecek kişi doktorunuzdur. Doktorunuz, bir sonraki adımlar için de size tavsiyelerde bulunacaktır. 

Sonuç olarak… 

Erkek vücudu, her gün taze sperm ürütür. Sperm kaynaklarınız, ortalama 64 günde bir yenilenir. Bu da, herhangi bir zamanda vücudunuzun yeterli miktarda sperm temin etmesini sağlar. 

Beslenme düzeniniz ve yaşam tarzı alışkanlıklarınız, sperm kalitenizi ve miktarını etkileyecektir. Bu nedenle; sağlıklı ve dengeli beslenmek, iyi gıdalar tüketmek, hareketli olmak, egzersiz yapmak ve mümkün olduğunca sağlıksız davranışlardan kaçınmak, sperminizi mümkün olduğunca sağlıklı tutmanızı sağlayacaktır.