Servikal mukus, gebelik için önemlidir. Yumurta akı kıvamındaki servikal mukus, spermin hayatta kalmasına ve rahim ağzından rahme ve oradan da fallop tüplerine ilerleyebilmesine yardımcı olur. Bazı doğum kontrol yöntemleri, servikal mukusu kurutarak gebeliği engeller.
Servikal mukusla ilgili sorunlar, kadının hamile kalmasını engelleyebilmektedir. Bazı durumlarda hamile kalmak normalden uzun sürer ve kısırlık meydana gelmez. Ancak daha ciddi durumlarda kısırlık tedavisi görmek veya hormon desteği almak gerekebilir.
Servikal mukusla ilgili yaşanabilecek sorunlar vajinal kuruluk, vajinal salgıların çok asidik olması ya da immünolojik sorunlar şeklinde ortaya çıkabilir. Yaş, vajinal enfeksiyonlar, ilaçların yan etkileri ve hormonal dengesizlikler, servikal mukusta sorun yaratabilen faktörlerden bazılarıdır.
Servikal mukusun gebelikteki rolünü anlamak, vajinal kuruluğa neden olan faktörler hakkında bilgi sahibi olmak ve neler yapabileceğinizi öğrenmek için okumaya devam edin.
Servikal Mukus ve Gebelik
Servikal mukus, spermin hayatta kalması ve hareket edebilmesi için ideal ortamı yarattığı için gebelik açısından çok önemlidir.
Servikal mukus, yumurtlama öncesi artar ve yumurta akına benzer bir kıvama gelir. Servikal mukus bu yapıda olduğunda spermin rahim ağzına doğru hareket etme becerisi artar. Mukus ile ilgili herhangi bir sorun, bu sürecin engellenmesine ve hamile kalmanın zorlaşmasına neden olabilir.
Servikal mukusun gebelik için uygun olmaması çeşitli şekillerde ortaya çıkabilmektedir. Bunlardan bazıları şu şekildedir:
- Mukusun kalın, kuru ya da yapışkan olması genelde yumurtlama sorunlarıyla birlikte görülür ve hormon dengesizlikleri nedeniyle meydana gelir. Mukusun kalın hale gelmesi spermin hareketliliğini engelleyecektir. Bazı ilaçların yan etkileri bu soruna neden olabilmektedir.
- Asidik mukus, sperm için uygun olmayan bir ortam yaratır. Hormonal dengesizlikler vajinanın pH dengesini bozabileceği gibi bakteriyel enfeksiyonlar ve mantar enfeksiyonları da asiditeyi etkileyebilir.
- İnflamatuar hücreler, enfeksiyon sonucu üretilir. Vajina ya da rahim ağzında enfeksiyon olması sonucu inflamatuar hücreler üretilebilir ve bu da spermlerin ölmesine neden olabilir.
- Antisperm antikorlar, spermin bulunduğu ya da dahil olduğu geçmiş bir enfeksiyona yanıt olarak bağışıklık sistemi tarafından üretilir. Bu durum sık görülmemekle birlikte antikorlar spermlere saldırabilir ve onları yok edebilir.
Vajinal Kuruluk Nedenleri
Vajinal kuruluk, çeşitli faktörler nedeniyle meydana gelebilmektedir. Bunlardan en önemlilerine aşağıda göz atabilirsiniz.
İlaçların yan etkileri
Bazı ilaçlar, vajinal kuruluğa neden olabilmektedir. Bu ilaçlardan bazıları şu şekildedir:
- Alerji ilaçları
- Öksürük ilaçları
- Soğuk algınlığı ilaçları
- Uyku ilaçları
- Atropin
- Klomifen sitrat
- Bazı antidepresanlar ve epilepsi ilaçları
Soğuk algınlığı ve alerji ilaçları servikal sıvıların azalmasına neden olabilmektedir. Bununla birlikte bu ilaçlar genelde sınırlı bir süreyle kullanıldıkları için endişelenmenize gerek yoktur. Antidepresanlar ise sevikal mukusu azaltabileceği ve cinsel isteğin azalmasına neden olabileceği için farklı ilaç seçenekleriyle ilgili doktorunuzla konuşabilirsiniz.
Yukarıda yer alan ilaçlar arasında bulunan klomifen sitrattan da ayrıca bahsetmek gerekir. Klomifen sitrat, kısırlık ilacı olarak kullanılsa da spermin gebelik için gereken yerlere ulaşmasını engelleyebilmektedir.
Klomifen sitrat yaşayan her kadın vajinal kuruluk yaşamamakla birlikte bu ilacı yüksek dozda kullanan kadınlarda bu sorun ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle klomifen sitrat kullanırken vajinal kuruluk hissetmeniz durumunda doktorunuza haber vermeniz gerekir. Doktorunuz, bu durumun önüne geçmek için östrojen desteği almanızı ya da doğurganlığınızı kötü şekilde etkilemeyecek bir kayganlaştırıcı kullanmanızı önerebilir.
Yaş
Kadının yaşı ilerledikçe servikal mukusun miktarında ve kalitesinde azalma görülebilir. Doğurganlık bakımından elverişli servikal mukus 20’li yaşlarda beş güne kadar vücutta bulunurken 30’lu ve 40’lı yaşlarda birkaç gün kadar bulunabilir.
Yaşınız kaç olursa olsun, doğurgan mukusun kaç gün mevcut olduğunu tahmin etmenizin kesin bir yolu yoktur. Bu nedenle özellikle 35 yaşın üzerindeki kadınların altı ay boyunca deneyip hamile kalamamaları durumunda doğurganlıklarının değerlendirilmesi için doktorlarını ziyaret etmesi gerekir.
Vajinal duş
Vajinal duş
Vajinal duş, hamile kalmanız için gereken servikal mukusun yol olmasına neden olabilir. Vajinal duş aynı zamanda iyi bakterilerin de yok olmasına yol açarak vajinal enfeksiyon riskini arttırabilir.
Bu nedenle vajinal duştan ve parfümlü kadın hijyen ürünlerinden kaçınmanız gerekir. Vajinada hoş olmayan bir koku varsa bunun nedeni, vajinal enfeksiyondan kaynaklanıyor olabilir. Bu durumda doktorunuzu ziyaret etmeniz gerekir.
Vajinal kokunun nedeni mantar enfeksiyonu ise kremler ya da ilaçlar ile tedavi sağlanabilir. Mantar enfeksiyonu vajinada tahrişe ve rahatsızlığa yol açabilir ve cinsel ilişkiyi zorlaştırabilir.
Vajinal koku aynı zamanda bakteriyel enfeksiyon nedeniyle de meydana gelebilir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, doğurganlıkla ilgili sorunlara yol açabileceği için bir an önce teşhis almanız ve tedavi görmeniz önemlidir.
Zayıf olmak
Östrojen, servikal mukustaki artıştan sorumludur. Normal kilonuzun altındaysanız, aşırı egzersiz yapıyorsanız ya da profesyonel sporcuysanız, östrojen seviyeleriniz düşük olabilir. Bu durum hem servikal mukusunuzun azalmasına hem de yumurtlama sorunlarına yol açabilir.
Hormon dengesizlikleri
Hormon dengesizlikleri de vajinal kuruluğa yol açabilir. Yumurtlamıyorsanız, servikal mukusunuz yeterli olmayabilir. Bazı durumlarda ise servikal mukusun yeterli olup yumurtlamanın gerçekleşmediği görülebilmektedir.
Vajinal Kuruluk Tedavisi
Tedavi
Vajinal kuruluk tanısı aldıysanız, bu soruna neden olan faktörlere göre tedaviniz belirlenecektir. Vajinal kuruluk veya servikal mukusla ilgili sorunlar olması durumunda uygulanan tedaviler genelde şu şekildedir:
- Vajinal ya da servikal enfeksiyonlar varsa antibiyotik ya da antifungal ilaçlarla bunların tedavi edilmesi
- Servikal mukusun doğurgan hale gelmesi için klomifen sitratta doz ayarlaması
- Servikal mukusun kalitesini arttırmak için östrojen desteği kullanımı
- Doğurganlığa zarar vermeyen kayganlaştırıcıların kullanımı
- Kısırlık tedavisinde aşılama uygulanması
Yukarıda yer alan tedaviler yanıt vermiyorsa ve vajinal kuruluk ve servikal mukus ile sorunlar devam ediyorsa tüp bebek tedavisi denenebilir.
