Varikosel, varislere benzemekle birlikte, bacaklardan ziyade testis çevresinde görülür. Genellikle ciddi sorunlara yol açmazlar, fakat erkek doğurganlığını etkileyebilirler.
Bunlar kanın pompalanmasına katılan bazı valflerin arızalanması nedeniyle skrotumdaki bazı damarlar büyüdüğünde gerçekleşir. Erkeklerin yaklaşık yüzde 15’ini etkiler ve 15-25 yaş arasında form alır. Varikosel normalde sadece bir tarafı, genellikle solu etkiler. Bu makale, varikoselin nedenleri, semptomları ve tedavilerine değinecektir.
Varikosel Nedir?
Varikosel, skrotumdaki damarların, testisleri içeren çantanın genişlemesidir. Bacaklarda görülen varislere benzerler. Pampiniform pleksus olarak bilinen bir damarı etkilerler.
Pampiniform pleksus spermatik kordonda bulunur. Bu kordon aynı zamanda spermi taşıyan tüp ve testis arterini tutar, bu kan testislere taşınır. Sperm oluşturulması, vücudun standart sıcaklığı 37 dereceden ziyade yaklaşık 34.5 derecede en verimli gerçekleşir. Testislerin vücudun gövdesinden fiziksel olarak ayrı olmasının bir nedeni de budur. Pampiniform pleksusun ana rolü, arter kanını spermden önce soğutmaktır. Bunu “ısı değişimi” mekanizması ile yapar. Varikosel bu soğutma sistemini bozabilir. Bu testislerin kaliteli sperm üretmesini önleyebilir.
Varikosel Tedavisi Nasıl Olur?
Eğer aşağıdaki sıkıntılar yaşanmıyorsa varikosel tedavisi gerekli değildir. Ancak aşağıdaki belirtiler varsa tedavi gerekir:
- Ağrı ve rahatsızlık
- Düşük bir sperm sayısı
- En az 2 yıl devam eden kısırlık ve aksi halde açıklanamayan infertilite
Bu durumlarda cerrahi tavsiye edilebilir.
Cerrahi Tedavi
Üç cerrahi seçeneği mümkündür:
Varikoselektomi: Açık cerrahi lokal veya genel anestezi altında yapılır. Cerrah bölgeye kasık yoluyla veya daha az sıklıkta karın veya üst uyluk yoluyla erişecektir. Ultrasonik ve cerrahi mikroskoplar kullanarak, etkilenmiş damarları kapatarak diğer, daha sağlıklı damarları kullanarak kanı yeniden yönlendirirler. Cerrahi sonrası ağrı normal olarak azdır ve birey yakın zamanda normal aktivitelere dönebilir.
Laparoskopik cerrahi: Cerrah karında küçük bir kesi yapar ve delikten küçük bir cerrahi alet geçer.
Perkütan embolizasyon: Bir radyolog, boyun veya kasık vasıtasıyla vücuda bir tüp veya kateter yerleştirir. Aletler tüpten geçirilir ve cerrah, damarı onarmak için bobinler veya kimyasallar kullanır. Bu, minimal invaziv bir müdahaledir. Bir ayakta tedavi prosedürü olarak yapılabilir ve iyileşme süresi nispeten kısadır.
Cerrahi İşlemin Riski Var Mıdır?
Bu işlemler nispeten güvenlidir, ancak herhangi bir cerrahide olduğu gibi bazı riskler vardır. Bu riskler arasında aşağıdakiler bulunur:
- Arter hasarı
- Testiküler atrofi
- Enfeksiyon
- Morarma, şişme veya bölgede sıvı birikimi
- Karın ağrısı
Nadiren böbrek ven trombozu gelişebilir. Bu böbrekleri etkileyebilir ve daha ileri cerrahiye ihtiyaç duyulabilir. Bazen ameliyattan sonra kanın geçtiği damarlar da büyür. Daha sonra daha fazla tedavi gerekli olabilir.
Varikosel Belirtileri Nelerdir?
Varikosel nadiren ağrıya neden olur, fakat eğer ağrı yaparsa, acı muhtemelen aşağıdakileri içerir:
- ayakta veya fiziksel uğraş sırasında daha kötü olur
- keskin ağrıdan sıkıcı ve ufak ama ısrarcı ağrıya kadar değişir
- sırtüstü yatarken azalır
- gün geçtikçe daha da kötüleşir
Varikoseller genellikle fark edilmeden geçer, ancak bir doktor tıbbi muayene sırasında bunları fark edebilecektir. Bununla birlikte, aşağıdakileri fark eden bir kişinin doktora görünmesi gerekir:
- testislerin boyut, şekil veya görünümünde herhangi bir değişiklik
- yumru
- doğurganlık sorunları
- skrotumda şişme
- olağandışı derecede büyük veya bükülmüş damarlar
Varikoselin Neden Olabileceği Komplikasyonlar Nelerdir?
Bazı durumlarda, varikosel komplikasyonlara neden olabilir.
Kısırlık
İnfertilite en ciddi komplikasyondur. Bölgedeki artmış kan miktarı testis sıcaklıklarını yükseltir ve muhtemelen infertilite gerçekleşir. Primer infertiliteye sahip erkeklerin yüzde 35 ila 44’ü varikosellere sahiptir. Birincil infertilite, bir çiftin 12 ay bebek sahibi olmayı denedikten sonra başarıya ulaşmadığı durumdur. Varikoseller, sekonder infertiliteye sahip erkeklerin yüzde 45 ila 81’ini etkiler.
2016 yılında yayınlanan araştırmalar, 1996’dan 2010’a kadar incelenen 7,035 sağlıklı genç erkeğin yüzde 15,7’sinde varikosel bulunduğunu tespit etmiştir. Varikosel olanlarda sperm kalitesi daha düşüktü. Sperm üretimi vücut sıcaklığından biraz daha düşük bir sıcaklıkta en verimli olacaktır.
Testis Büzülmesi
Bir varikosel testiküler atrofiye veya büzülmeye neden olabilir. Testikülün büyük kısmını sperm üreten tüpler oluşturur. Hasar görürse, testis daha küçük ve daha yumuşak hale gelebilir.
Hormon Dengesizlikleri
Hücreler basıncın artmasına tepki verirken hormonlarda bir değişiklik olabilir. Lüteinizan hormon (LH) seviyeleri daha yüksek olabilir. Bu hormon hem erkeklerde hem de kadınlarda bulunur, ancak kadınlarda daha yüksektir. Testosteronun seviyeleri de değişebilir.
Bir Varikoselin Gelişmesine Neden Olan Şey Nedir?
Her testiste spermatik bir ip bağlıdır. Kordonlar ayrıca bu bezleri destekleyen damarlar, arterler ve sinirleri de içerir. Skrotumdaki sağlıklı damarlarda, tek yönlü valfler kanları testislerden skrotuma doğru hareket ettirir ve sonra kalbe geri gönderir.
Bazen kan damarlardan geçmesi gerektiği gibi hareket etmez ve damarda toplanmaya başlar ve büyümesine neden olur. Varikosel zamanla, yavaş yavaş gelişir. Varikoselin nedeni tamamen açık değildir, ancak bacaklarda varis varlığında ortaya çıkanlara benzer.
Damarlarda tek yönlü kapakçıklar daima kanın kalbe doğru akmasına izin vermelidir. Hatalı valfler kan akışını kesebilir. Kan sorunsuz hareket etmek yerine toplanır. Bu kan birikimi damarların genişlemesine neden olur. Diğer organlarda olduğu gibi, kan akışında bir aksaklık, sonuç olarak düzgün çalışmasını önleyebilir. Varikoseller aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
Basınç tipi: Spermatik damar, kan ile dolarak varikoseli derecelendirir.
Şant tipi: Şiddetli birikim, spermatik ven ve diğer damarlarda hasara neden olarak, II. Veya III. Sınıf varikosele yol açar.
Sol testisin etkilenmesi muhtemeldir. Bununla birlikte, yalnızca bir taraf bir varikosel içerse bile, bu her iki taraftaki sperm üretimini de etkileyebilir.
Varikosel İçin Risk Faktörleri Nelerdir?
Varikoseller için bilinen belirli bir risk faktörü yoktur, ancak ergenlik döneminde ortaya çıkma ihtimalleri yüksektir. Fazla kilolu olmak, riski azaltabilirken, uzun boylu olması riski artırabilir.
Daha önce, bir erkek çocuk babası olduğu zaman, bundan sonra infertilite olma ihtimalinin düşük olduğu düşünülmüştür, ancak 1993’te araştırmacılar bunun muhtemelen yanlış olduğuna karar verdi. Bunun yerine, infertilite riskinin zamanla artabileceği önerilmektedir.
Varikosel, 40 yaş üzeri bir erkekte ortaya çıkarsa muhtemelen böbrek tümörünün bir sonucu olarak karın bölgesinde daha büyük bir damardaki tıkanmaya bağlıdır.
Varikosel Teşhisi Nasıl Yapılır?
Varikoselin üç sınıfı vardır:
1. Sınıf: En küçüğüdür, görünmez, ancak bir Valsalva manevrası ile doktor bunu hissedebilir.
2. Sınıf: Görünür değildir, ancak Valsalva manevrası olmadan hissedilebilir.
3. Sınıf: Varikosel görünür.
Büyüme yeteri kadar büyükse yumuşak bir torba gibi bir his verebilir. Subklinik bir varikosel, ancak görüntüleme testleri ile tespit edilebilen bir varikoseldir. Bu, skrotal termografi veya ultrason tipi bir Doppler testi olabilir.
Bir ultrason testi varikoselin spermatik ven veya yakınında bir tümör gibi olası diğer nedenlerini ekarte etmeye yardımcı olacaktır. Diğer muhtemel testler, yüksek follikül uyarıcı hormonu (FSH) ve düşük testosteronu saptamak için bir semen analizi ve hormon testleri içerir. Bunlar doktor testiküler disfonksiyondan şüpheleniyorsa yapılabilir.
Bir varikosel genellikle bir risk oluşturmaz, ancak genital bölgede şekil, boyut veya tutarlılıkta herhangi bir değişiklik varsa, bir doktora gitmek önemlidir.
hocam benim aylar önceki raporumda varikosel yoktu.su anki degerimde her iki tarafımdada var.degerlerim söle:sag testis boyutunda sola göre kücük görunum. rapor icerisinde tanımlanan bulgular radyolojik olarak solda belirgin biletaral olarak varikosel/sagda grade 1,solda grade 3-ile uyumlu. bu sonuca göre kesin ameliyat olmam sartmıdır hocam.
Merhaba Doktor Bey Biz 7,5 senelik evliyiz.Evlilik süresinde hiç hamile kalamadım.Bende de polikistikover var tüm belirtileri var.Kilo kılanma adet düzensizligi bunun için kilo verdim.92 kilodan 76 düştüm suan 2 ayı geçmicek şekilde adet olmaya başladım.Eşimde de varikosel var sprem sayısıda normalden biraz düşük size gelmek istiyorum.Bugün cargı merkezinize not bıraktım.Bilgi için normal yada tüp bebek olarak cocugumuz olur mu şimdiden teşekkürler
Merhaba hocam, iki yillik evliyim, yaslarimiz 30.\r\n 14 aydir korunmuyoruz fakat cocugumuz olmuyor. Esimde morfoloji 2 cikti. 3 ay boyunca proxeed plus kullandi doktorumuz 90% hamile kalirsin demisti ama hala bir gelisme yok.ilac biteli 3 ay oluyor. Bu siralar tekrar sipermiogram testi yaptiracagiz. Morfoloji duzelebilecek bir sey mi ilac tedavisine devam mi etmeliyiz yoksa caremiz tup bebek mi? Simdiden tesekkurler hocam.