Gebelik sırasında vücudunuzda çok sayıda değişiklik meydana gelir. Bu değişikliklerden bazıları ufak rahatsızlıklar vermekle birlikte bazıları ciddi gebelik komplikasyonlarına işaret ediyor olabilir. Bazı komplikasyonlar oldukça ciddi olabilir ve tehlikeli sonuçlara yol açabilir.
Gebeliğiniz sırasında sıra dışı belirtilerle karşılaşmanız halinde bunları ciddiye almanız gerekir. Yaşadığınız herhangi bir belirtiyle ilgili olarak endişe duyarsanız, doktorunuzu arayın. Ayrıca aşağıdaki belirtileri görüyorsanız ve doktorunuza ulaşamıyorsanız, bir an önce acil servise gidin:
- Vajinal kanama ya da lekelenme
- Karında ya da pelvik bölgede keskin, yoğun ve vücudun tek tarafında meydana gelen ve hareket etmeyle geçmeyen ağrı
- Gebeliğiniz 37 haftalıktan az ise 10 dakikadan kısa aralıklarla gerçekleşen sancılar
- Sıvı boşalması
- Bebeğin hareketlerinde fark edilir ölçüde azalma
- Ani ve şiddetli baş ağrısı
- Aniden meydana gelen veya dinlenmeyle geçmeyen şişlik
- 37,7 °C ve üzerinde ateş
- Şiddetli ve sürekli kusma veya ishal
- Bayılma veya baş dönmesi
Gebelik komplikasyonlarına, belirtilerine ve tedavi yöntemlerine aşağıda göz atabilirsiniz.
Dış Gebelik
Dış gebelikte döllenmiş yumurta, rahmin dışında bir yere, genelde fallop tüplerine tutunur.
Belirtiler: Hafif ve düzensiz vajinal kanama, karında ağrı (genelde tek taraflı), omuz ağrısı, bayılma ya da baş dönmesi, mide bulantısı ya da kusma
Sonuçlar: Fallop tüpüne tutunmuş olan embriyo tüpün yırtılmasına neden olabilir ve hayati tehlikeye yol açabilir.
Teşhis: Kan testi, vajinal ya da abdominal ultrason, laparoskopi.
Tedavi: Dış gebelikte embriyonun hayatta kalması mümkün olmadığı için embriyo ameliyatla alınır ve ilaç tedavisi gerekir.
Gebelik Diyabeti
Bazı hamilelerde kan şekerini işleme sürecinde sorunlar meydana gelir ve bunun sonucunda yüksek kan şekeri görülür.
Belirtiler: Aşırı susuzluk, açlık, yorgunluk. Diyabet testinde kan şekeri 140 mg/DL veya üzerinde çıkar.
Sonuçlar: Gebelik diyabeti, erken doğuma ya da yüksek doğum ağırlığına ve akabinde doğumun zorlaşmasına yol açabilir. Bazı bebeklerde ise doğduklarında nefes alma zorluğu ya da sarılık görülür.
Teşhis: İkinci trimesterin sonlarına doğru tüm hamilelere test yapılması gerekir. Şeker yüklemesi ile gebelik diyabeti riski olup olmadığı kontrol edilir.
Tedavi: Kan şekeri seviyeleri çoğu zaman diyet ve egzersizle kontrol altına alınabilmektedir. Tedavide ilk olarak diyet uygulanır ve kan şekeri takip edilir. Gebelik diyabeti olan bazı kadınların ya da gebelik öncesi de diyabeti olan kadınların insülin iğnesi olmaları gerekebilir.
Hepatit B
Hepatit B, karaciğerde inflamasyona yol açmaktadır.
Belirtiler: Hafif ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk gibi grip benzeri belirtiler; iştah kaybı, mide bulantısı, kusma ve ishal; koyu renkli idrar ve zayıf bağırsak hareketleri; mide ağrısı, cildin ve gözün beyaz kısmının sarıya dönmesi, karaciğer sorunları.
Sonuçlar: Hepatit B, bebeğe geçebilir ve bebeğin sağlığı üzerinde ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu enfeksiyon aynı zamanda erken doğum riskini de arttırabilmektedir.
Teşhis: Kan testi.
Tedavi: Doğumdan sonra 12 saat içinde Hepatit B aşısı 1.dozu ile birlikte HBIG (Hepatit B İmmun Globulini) de uygulanır.
HIV ve Cinsel Yolla Bulaşan Diğer Hastalıklar
HIV dahil olmak üzere gebelikten önce var olan ya da gebelik sırasında maruz kalınan cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların tedavi edilmesi gerekir.
Belirtiler: Genelde belirti görülmez. Görüldüğü takdirde cinsel bölgede ufak kabarcıklar ya da siğil, ateş, yorgunluk, ağrı, vajinal akıntı, idrar yaparken yanma ya da ağrı, genital bölgede kaşıntı, bacaklarda ya da kalçada ağrı, cinsel ilişki sırasında ağrı, sık tekrarlayan mantar enfeksiyonları, ciltte döküntü görülür.
Sonuçları: HIV ve cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklar bebeğe geçebilir. Bu da düşük, ölü doğum ve erken doğum riskini arttırabilir.
Teşhis: Kan testi. Boğazda, anüste ya da genital bölgede belirtilere bakmak için fiziksel muayene. Ciltteki belirtilere bakmak için görsel muayene. İç organlarda herhangi bir oluşum ya da inflamasyon olup olmadığını görmek amacıyla pelvik muayene. Virüs olup olmadığına bakmak için vajinal, anal ya da genital bölgeden sıvı örneği alma.
Tedavi: Antiviral ilaçlar, gerekirse sezaryen doğum.
Listeria Hastalığı
Listeria hastalığı, Listeria monocytogenes isimli bakteri nedeniyle meydana gelen bir enfeksiyondur ve şarküteri ürünlerinde bulunabilmektedir.
Belirtiler: Ateş, kas ağrısı, üşüme gibi grip benzeri belirtiler, ishal ya da mide bulantısı ve sonrasında şiddetli baş ağrısı ve boyun tutulması.
Sonuçlar: Hamilelerin listeria hastalığına yakalanmaları halinde bebeklerin enfeksiyona yakalanma riski ile düşük, ölü doğum ve erken doğum riski daha yüksek olmaktadır.
Teşhis: Kan testi
Tedavi: Antibiyotikler genelde enfeksiyonun bebekte görülmesini engellemektedir.
Toksoplazmozis
Toksoplazmozis, kedi dışkısı ya da toprak ile temas etme ya da içerisinde parazit bulunan çiğ ya da az pişmiş et tüketme sonucu meydana gelen bir enfeksiyondur.
Belirtiler: Grip benzeri.
Sonuçlar: Toksoplazmozis, bebeğe geçebilir ve bu durum, gebeliğin erken dönemlerinde gerçekleşirse ciddi doğum kusurlarına yol açabilir. Enfeksiyonun, gebeliğin ilerleyen dönemlerinde gerçekleşmesi düşük ve ölü doğum riskini arttırabilir ve bebekte beyin hasarına yol açabilir.
Teşhis: Kan testi. Anne enfekte ise fetüsün amniyosentez ve ultasonla kontrol edilmesi gerekir.
Tedavi: Fetüs enfekte olmamışsa annenin antibiyotik kullanması gerekebilir. Fetüsün enfekte olduğundan şüpheleniliyorsa annenin başka ilaçlar kullanması gerekebilir.
İdrar yolu enfeksiyonları
İdrar yolu enfeksiyonları gebelikte sık görülmekle birlikte kolay tedavi edilebilmektedir.
Belirtiler: İdrar yaparken ağrı ya da yanma; pelvisin alt bölgesinde, belde, midede ya da yan tarafta ağrı; titreme, üşüme; ateş; terleme; mide bulantısı; kusma; sık ya da kontrol edilemeyen idrar yapma isteği; güçlü kokulu idrar; idrarın miktarında değişim; idrarda kan ya da iltihap, cinsel ilişki sırasında ağrı.
Sonuçlar: Tedavi edilmediği takdirde enfeksiyon böbreklere ilerleyebilir ve erken doğuma neden olabilir.
Teşhis: İdrar testi.
Tedavi: Antibiyotik.
Plasenta previa
Plasentanon, rahim ağzının tamamını ya da bir kısmını kapamasıyla meydana gelen bu sorunda ikinci trimesterin sonunda ya da sonrasında şiddetli kanama görülebilir.
Belirtiler: İkinci ya da üçüncü trimesterde acı verici olmayan vajinal kanama.
Sonuçlar: Erken doğum olabilir ve rahim içi gelişme geriliği.
Teşhis: Ultrason.
Tedavi: Teşhis, gebeliğin 20. haftasından sonra yapıldıysa ve kanama yoksa annenin daha az hareket etmesi ve dinlenmesi istenebilir. Kanama yoğunsa hastanede yatış gerekebilir. Kanama durursa ya da hafifse doğuma kadar yatak istirahati gerekebilir. Kanama durmuyor ve erken doğum başlıyorsa bebek sezaryen ile doğar.
Plasental abrupsiyon
Plasental abrupsiyon, plasentanın doğumdan önce rahim duvarından ayrıldığı durumu ifade eder.
Belirtiler: Gebeliğin ikinci yarısında vajinal kanama, kramp, kasılma, karın ağrısı ve rahimde gerginlik.
Sonuçlar: Bebeğe giden oksijen azalır. Bu ise erken doğum ve ölü doğuma neden olabilir. Şiddetli vakalarda aşırı kanama ve annenin hayatını kaybetmesi söz konusu olabilir.
Teşhis: Ultrason.
Tedavi: Plasenta rahim duvarından az ayrıldıysa birkaç günlük yatak istirahati genelde kanamanın durmasını sağlamaktadır. Bazı durumlarda ise sürekli yatak istirahati gerekebilir. Daha şiddetli durumlarda acil tıbbi müdahale ve bebeğin doğması gerekebilir.
Preeklampsi
Preeklampsi, kan basıncı ve genelde karaciğer ve böbreklerle ilgili bir gebelik komplikasyonudur.
Belirtiler: Yüksek tansiyon, idrarda protein, ellerde ve yüzde şişkinlik, ani kilo artışı, görüşte bulanıklık, şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi, yoğun mide ağrısı.
Sonuçlar: Preeklampsisi olan kadınlar nöbet, plasental abrupsiyon ve felç bakımından daha yüksek riske sahiptir. Şiddetli preeklampsi vakaları anne ve bebek için ölümcül olabilir.
Teşhis: Kan basıncı testi, idrar testi, doktor tarafından değerlendirilme.
Tedavi: Preeklampside tek tedavi doğum yapmaktır. Preeklampsi hafifse ve doğum zamanı yaklaştıysa doğum yapay olarak başlatılabilir. Doğum yakın değilse bebek ve annenin yakından izlenmesi gerekir.
Erken doğum
Erken doğum, gebeliğin 20. haftasından sonra ve 37. haftasından önce gerçekleşir.
Belirtiler: Ağrılı ya da ağrısız olarak bir saatte dört ve daha fazla sancı, adet sancısı gibi gelip giden sancılar, karın ağrısı, sırt ağrısı, vajinal akıntıda artış ve değişim, sürekli ve aralıklı pelvik baskı.
Sonuçlar: Doğum durdurulamıyorsa komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
Teşhis: Rahim kasılmaları takip edilmelidir.
Tedavi: Ayaklarınız yukarıda olacak şekilde uzanın ve 2-3 bardak su için. Belirtileriniz bir saat içerisinde azalmazsa doktorunuzla iletişime geçin.
Doğum Sonrası Depresyon
Doğum sonrası depresyon, tıbbi müdahale ve tedavi gerektiren bir depresyon çeşididir.
Belirtiler: Aşırı üzüntü, kaygı, kızgınlık, sinirlilik, huzursuzluk, umutsuzluk ya da yalnızlık hissi, uyku veya yeme alışkanlıklarında değişimler, yoğunlaşmada zorluk.
Sonuçlar: Doğum sonrası depresyonu olan kadınlar bebekleriyle bağ kurma ya da bebekle veya kendisiyle ilgilenme konusunda zorluk yaşayabilir.
Teşhis: Doktor değerlendirmesi.
Tedavi: Pek çok vaka antidepresan ilaç, psikoterapi ve çeşitli tedavilerle başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir.
