Şişme ya da ödem, vücudun dokularında toplanan aşırı sıvıdan gelmektedir. Hamilelik sırasında özellikle ayak bilekleri ve ayaklarda belirli miktarda şişme normaldir, çünkü daha fazla su tutarsınız. Kan kimyasındaki değişiklikler aynı zamanda sıvıyı dokularınıza da taşır.
Ayrıca, büyümekte olan rahmin, pelvik damarlarınıza ve vena kava (vücudun sağ tarafındaki, alt ekstremitelerden kalbe geri kan taşıyan geniş damar) üzerinde baskı oluşturmaktadır. Baskı, bacaklarınızdan kanın geri dönüşünü yavaşlatır, böylelikle toplardamarlardan ayakları ve ayak bilekleri dokularına sıvı akmasını sağlar.
Bu yüzden üçüncü üç aylık dönemde (trimesterde) ödem geliştirirsiniz. Aşırı amniyotik sıvı veya ikiz taşıyan kadınlar için özellikle şiddetli olabilir. Ödem, gün sonunda ve yaz boyunca daha kötü olma eğilimindedir.
Bebeğinizi doğurduktan sonra, vücudunuz fazladan sıvıdan kurtulduğunda şişme çok çabuk kaybolur. Doğumdan sonraki ilk günlerde bebeğinizle ilgilenirken çok terleyerek de atabilirsiniz.
Hamilelikte Ellerde ve Ayaklarda Şişlik ve Ödem İle İlgili Ne Zaman Kaygılanmalısınız?
Gebelik sırasında ayak bileklerinde, ayaklarda ve ellerde orta miktarda ödemin olması normaldir ve ellerinizde hafif şişlik olabilir. Ancak preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) bulguları fark ederseniz, doktorunuza danışın:
- Yüzde şişme
- Gözlerdeki puf puf şişmeler
- Ellerinizin orta dereceden daha fazla şişmesi
- Ayaklarınızın veya ayak bileğinizin aşırı veya ani şişmesi
- Bir bacağınız diğerinden önemli derecede daha fazla şişmişse, özellikle baldır veya uyluğunuzda ağrı veya hassasiyet varsa, doktorunuza ulaşın çünkü bu kan pıhtılaşması sinyali verebilir.
Hamilelik Sırasında Şişmeyi Azaltmak İçin Ne Yapabilirsiniz?
Damarlardaki artan baskıyı hafifletmek için yan yatarak gebelik sırasında şişmeyi azaltabilirsiniz. Şişirmeyi azaltmak için bazı diğer ipuçları:
- Mümkün olduğunca ayaklarınızı yükseğe koyun. İş yerinde masanızın altına tabure koyun veya yükseğe kaldırın.
- Otururken bacaklarınızı veya ayak bileklerini bağlamayın.
- Otururken bacaklarınızı sık sık gerin. Bacağınızı uzatın, önce topuğu iteleyin ve baldır kaslarını gerginleştirmek için yavaşça ayağınızı esnetin. Ayak bileğinizi döndürün ve parmağınızı uzatın.
- Sürekli oturmaktan veya sürekli ayakta durmaktan kaçının, düzenli aralarla dolaşın. Sık sık yapılan kısa yürüyüşler, kanınızın alt ekstremite bölgelerinde toplanmasını önleyecektir.
- Ayaklarınızın şişmesine uyum sağlamak için geniş ve rahat ayakkabılar giyin.
- Ayak bileği veya baldırların etrafında sıkı lastikler bulunan çorap veya tayt giymeyin.
- Bel merkezli hamilelik destek çorapları giyin. Sabahleyin yataktan kalkmadan önce onları giyin, böylece kan ayak bileklerinin etrafında toplanma şansını bulamayacaktır.
- Bolca su için. Şaşırtıcı bir şekilde, bu vücudunuzun daha az sıvı tutmasına yardımcı olur. Her gün yaklaşık 10 bardak su veya diğer hidrasyon içecekleri içmeye çalışın. (İdrarınız soluk sarı veya açık renkte görünüyorsa, yeterince su içtiğinizi söyleyebilirsiniz.)
- Düzenli egzersiz yapın. Yürüyüş, yüzme veya egzersiz bisikletine binme gibi etkinlikler iyi seçeneklerdir. Veya bir su aerobiği dersini deneyin, suya giriyorsanız, özellikle de omzunuza kadar su içindeyseniz şişmeyi geçici olarak azaltabilirsiniz.
- Sağlıklı bir diyeti takip edin ve önemsiz yiyecekleri sınırlayın.
- Şişliğin hayatınızı zorlaştırmasına izin vermeyin. Şişmiş ayak bileklerinizin görünümü rahatsızlık duygusu yaratabilir, ancak ödem doğumdan hemen sonra geçecek olan geçici bir durumdur.
Hamilelikte Ellerde ve Ayaklarda Genel Ödem Neden Olur?
Şişme (ödem) vücudunuz her zamankinden daha fazla sıvıya sahip olduğu için olur. Bacak damarlarındaki artan basınç ve büyüyen bebeğinizin kasıktaki büyük damarlar üzerindeki baskısı, soruna katkıda bulunur.
Şişlik yaygındır. Tüm hamile kadınların yaklaşık yarısı, özellikle de gebeliğin son birkaç ayı içinde ayak bileklerinde ve ellerde şişmeler yaşar. Parmaklarınızın, yüzünüzün ve belinizin de şişmiş olduğunu görebilirsiniz.
Bacaklarındaki şişme genellikle günün sonuna doğru daha da kötüleşir, özellikle de ayağınızı çok kaldırmazsanız. Yerçekimi, sıvının vücudunuzdaki en düşük noktada toplanmasını sağlar. Sıcak hava ve yorgunluk da şişmeyi daha da kötüleştirebilir. Özellikle bacağınız kırmızı ve topaklıysa, yalnızca bir bacağınızda meydana gelirse, bunlar damarınızda bir kan pıhtısı (tromboz) belirtileri olabilir. Bilekleriniz ve elleriniz şişmişse, karpal tünel sendromu (CTS) geliştirebilirsiniz. CTS, şişlik parmaklarınızdan ve kolunuzdan geçen sinirleri sıkıştırdığında gerçekleşir.
Bebeğinizin doğumundan sonraki ilk üç veya dört gün içinde şişmenizin geçici olarak daha kötü olması muhtemeldir. Hamilelik sırasında ihtiyaç duyulan tüm ekstra doku, kan damarları ve sıvıları eritilmeli ve atılmalıdır. Bu, size daha çok çiş yaptırır, ancak böbrekleriniz hemen tüm ekstra sıvıları ele alamaz. Vücudunuzun dışına çıkana kadar sıvıların bir kısmı vücut dokularında birikebilir.
Hamilelikte Ellerde ve Ayaklarda Şişliği Önleyebilir Misiniz?
Vücudunuzun şişmesini önleyemezsiniz. Ancak, şişmenin ne kadar ağır olduğunu sınırlayabilirsiniz. Şiddetli şişme bacaklarınıza acı çektirebilir ve cildinizi yumuşatabilir.
Hamilelik sırasında sağlıklı bir miktarda kilo almak için dengeli bir diyetle beslenmeyi deneyin. Diyetiniz, yağsız et, kümes hayvanları, balık, yumurta veya fasulye ve baklagiller gibi çeşitleri (50g ile 75g arasında) içermelidir.
Her gün en az beş porsiyon meyve ve sebze yiyin. Meyve ve sebze seçiminizde bir renk karışımını deneyin. Tükettiğiniz tuz, şeker ve yağ miktarını azaltmayı hedefleyin. Önceden paketlenmiş, oldukça işlenmiş gıdaları kesin, çünkü hepsinde de üçü çok yüksektir. Tuz vücudunuzun daha fazla sıvı tutmasını sağlar.
Sulu kalmak için bol su için, çünkü bu vücudunuzun daha az su tutmasına yardımcı olacaktır.
Doğal olarak C ve E vitaminleri açısından zengin gıdalar tercih edin. C vitamininin en iyi kaynakları şunları içerir:
- turunçgiller
- yeşil ve kırmızı biber
- kavun
- patates
- domates
- çilek
- lahana
- brokoli
E vitamini açısından zengin gıdalar şunları içerir:
- bitkisel yağlar (özellikle mısır, soya yağı)
- ay çekirdeği
- buğday tohumu
- mısır
- Kaju ve badem
Sigara, şişmeye neden olabilir, gebelik sırasında sigara tüketmemelisiniz.
