Hamilelikte Kabızlık Tehlikeli mi?
Kabızlık, hamilelik boyunca sıkça rastlanan bir durumdur. Bazı kadınlarda kabızlık, hamileliğin erken dönemlerinde ortaya çıkarken bazılarını ise gebeliğin ilerleyen dönemlerine kadar etkilememektedir. Bu yazıda hamilelikte kabızlığın neden yaygın olarak görüldüğünü, kabızlığa yönelik olarak uygulanabilecek güvenli tedavileri ve evde yapabileceklerinizi konuşacağız.
Hamilelikte kabızlık ne zaman başlar?
Hamilelikte kabızlık, progesteron seviyelerinin yükselmeye başlamasıyla, yani gebeliğin ikinci ila üçüncü ayı civarı başlayabilmektedir. Hamilelik ilerledikçe ve rahim büyüdükçe durum daha kötü hale gelebilir.
Hamilelikte kabızlık neden olur?
Hamilelikte görülen kabızlığın nedeni, gebeliğin hangi aşamasında olunduğuna göre değişiklik gösterebilmektedir. Kabızlığın olası nedenleri arasında şunlar bulunmaktadır:
Hormonlar: Hamileliğin erken dönemlerinde hormonlarda yaşanan değişimler, bağırsaklardan dışkının geçişini yavaşlatabilmektedir. Bu da kolonun, dışkıdan aldığı suyun miktarının armasına neden olarak dışkının katı hale gelmesine ve geçişinin zorlaşmasına neden olur.
Prenatal vitaminler: Prenatal vitaminlerin içerisinde çok önemli bir mineral olan ve hamilelikte eksikliği görülebilen demir, yüksek miktarlarda bulunmaktadır. Demir, kabızlığa ve dışkının katı ve siyah olmasına neden olabilmektedir.
Rahmin baskı yapması: Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde büyüyen rahim, bağırsaklar üzerinde baskı oluşturabilmektedir. Bu da dışkının bağırsaklardan ilerleyişini zor hale getirir.
Kabızlık, düzensiz bağırsak hareketlerinin yanı sıra şişkinlik, mide rahatsızlığı ve dışkının katı ve kuru olması nedeniyle geçişinin acı verici hale gelmesi gibi şeylere de neden olabilmektedir. Bu da sonuç olarak tüm dışkının atılamadığı hissine neden olur. Bu nedenle kabızlık, hamilelik döneminde özellikle rahatsızlık verici olabilmektedir.
Hamilelikte kabızlık nasıl geçer?
Hamilelikte dokuz ay boyunca kabızlık nedeniyle kendinizi rahatsız hissetmenize gerek yoktur. Hamile olduğunuz dönemde kabızlığı önlemek için şunları yapabilirsiniz:
Lifli gıdalar tüketin: Lif açısından zengin gıdalar vücudunuzdaki atıkların dışarı atılmasını sağlayacaktır. Bu nedenle günlük olarak 25-35 gr lif tüketmeyi hedefleyin. Bunun için tam tahıllı kahvaltılık gevrek, ekmek, baklagiller, taze meyve ve sebze (çiğ ya da az pişmiş, tercihen kabuğu soyulmamış şekilde) ve kuru meyve tüketebilirsiniz. Yeşillik tüketmeniz ayrıca laksatif etkiye de neden olarak kabızlığa iyi gelecektir.
Rafine ürünleri bırakın: Rafine edilmiş tahıllardan (beyaz ekmek, beyaz pirinç, rafine kahvaltılık gevrekler ve makarna) mümkün olduğunca uzak durun.
Sıvı tüketin: Her gün iki litreye yakın sıvı (su, sebze veya meyve suyu, çorba) tüketmeniz, dışkının bağırsaklarda ilerlemesini sağlayacak ve atılmasını kolaylaştıracaktır. Ayrıca peristalsisi (dışkılamanızı sağlayan bağırsak kasılmaları) tetiklemeye yardımcı olmak için sıcak su ve limon gibi ılık sıvılar da içebilirsiniz. Kuru erik suyu da hafif bir laksatif olduğu için zor durumlarda yardımcı olabilmektedir.
Yemeklerde aşırıya kaçmayın: Büyük öğünler halinde yemek, sindirim sisteminizi zorlayabilir ve dışkılamayı zorlaştırabilir. Günde üç kez büyük öğünler halinde yemek yerine altı öğün yemeyi deneyin. Bu sayede gaz ve şişkinliğin de daha az olduğunu deneyimleyebilirsiniz.
Probiyotik tüketin: Yoğurdun içerisinde bulunan probiyotikler, bağırsak hareketlerini düzenlemede yardımcı olabilmektedir. Ayrıca doktorunuzdan da probiyotik takviyesi tavsiye etmesini isteyebilirsiniz.
Hareket edin: Hamilelikte düzenli olarak egzersiz yapmak, bağırsak hareketlerini teşvik edebilmektedir. Sadece 10 dakikalık bir yürüyüş bile bağırsakların hareketlenmesini sağlayacaktır. Ancak egzersiz programı hazırlamayı düşünüyorsanız bu konuda doktorunuzun görüşünü almanız faydalı olacaktır.
Kegel egzersizi yapın: Kabız olduğunuzda pelvik taban kaslarınız güçsüzleşebilir. Kegel egzersizleri yapmanız bu kasların güçlü kalmasına yardımcı olacaktır.
Hamilelikte Kabızlık için Kullanılan İlaçlar
Kendi kendinize uyguladığınız yöntemler işe yaramadıysa doktorunuzla diğer seçenekleri konuşmak isteyebilirsiniz.
Demir açısından zengin prenatal vitaminler kullanıyorsanız doktorunuz, daha az miktarda demir içeren bir takviye önerebilir.
Hamilelikte yaşanan kabızlık için uygulanan tedavide genelde laksatifler kullanılır. Laksatifler, dışkılamayı daha kolay ve daha rahat hale getiren ilaçlardır.
Hafif olan laksatiflerin kullanımı genelde güvenli olsa da uyarıcı laktasifler, rahim kasılmalarını tetikleyebileceği için bunlardan kaçınmak gerekir.
Reçetesiz olarak satın alabileceğiniz çok sayıda laktasif bulunsa da bunları doktorunuzun önerisi olmadan kullanmayın. Bu ilaçları nasıl kullanacağınıza yönelik olan gerekli bilgiyi doktorunuzdan öğrenmeniz gerekir.
Gebelikte kullanılmasının güvenli olduğu düşünülen laktasifler şu şekilde olmaktadır:
Dışkının kitlesini arttırıcı laktasifler: Bu laktasifler, dışkının daha fazla su tutmasına yardımcı olur. Bu sayede dışkının kitlesi artar, daha yumuşak hale gelir ve atılması kolay olur.
Bu tarz laktasifler kramplara ya da rahatsızlık hissine neden olabilmektedir. Bu nedenle kullanırken düşük dozlarla başladığınızdan ve bol miktarda su içtiğinizden emin olmanız gerekir.
Dışkı yumuşatıcılar: Dışkı yumuşatıcılar, dışkıya su ekleyerek daha yumuşak hale gelmesini ve daha kolay atılmasını sağlar.
Kayganlaştırıcı laktasifler: Kayganlaştırıcı laktasifler, dışkının yüzeyini ya da bağırsakların içini kaplayarak dışkının atılmasına yardımcı olur.
Ozmotik laktasifler: Ozmotik laktasifler, bağırsaklara daha çok su çekerek dışkının yumuşamasına yardımcı olur. Ayrıca dışkının hareket etmesi için bağırsakların kasılmasını sağlar. Bu laktasifler, karında krampa ve şişkinliğe neden olabilmektedir.
Hamilelikte kabızlık ne zaman biter?
Progesteron seviyeleri hamilelik boyunca progesteron seviyeleri yüksek olduğu için bazı kadınlarda kabızlık doğuma kadar sürebilmektedir. Ancak beslenme ve egzersiz alışkanlıklarınızı değiştirirseniz bu sorunu rahatlatabilirsiniz. Yukarıda bahsedilen, kendi kendinize uygulayabileceğiniz yöntemleri, kabızlıkla savaşmak için hamileliğinizin her döneminde uygulayabilirsiniz.
Hamilelikte kabızlık karın ağrısı yapar mı?
Hamilelikte kabızlık hormonlardaki dalgalanmalardan, lif bakımından eksik beslenmekten, egzersiz yapmamaktan, demir haplarından ya da genel endişeden kaynaklanabilmektedir. Kabızlık, şiddetli ağrılara neden olabilir. Bu ağrılar genelde karında kramp ya da keskin ağrılar şeklinde kendini gösterir.
Hamilelikte kabızlık tehlikeli midir?
Hamilelikte kabızlık yaşamak kendinizi kötü hissetmenize neden olsa da kabızlığın tehlike yaratması oldukça nadir olarak görülen bir durumdur. Şiddetli kabızlık vakaları anal fissür ya da hemoroit ile sonuçlanabilmektedir. Bunun nedeni, rektum etrafındaki damarlara yapılan baskıdan kaynaklanmaktadır. Anal fissür ve hemoroit, size rahatsızlık verse de bebeğiniz açısından bir tehlike oluşturmaz.
Ne zaman doktora gitmek gerekir?
Hamilelikte kabızlık için laktasifler de dahil olmak üzere ilaç kullanmayı düşünmeden önce doktorunuzla konuşmanız önemlidir.
Aşağıdaki belirtileri yaşamanız halinde doktorunuzu ziyaret etmeniz faydalı olacaktır:
- Mide bulantısı
- Mide ağrısı
- Kusma
- 1-2 haftadan uzun süren kabızlık
- Rektumda kanama
- Laksatif kullanımından sonra rahatlayamama
Yukarıdaki belirtilerin yanı sıra rahatsızlık veren başka belirtileriniz varsa bunlar hakkında da doktorunuzu bilgilendirmeyi unutmayın.
