Leopold Manevraları Nedir?
Leopold Manevraları, fetüsün pozisyonunu, genel halini ve durumunu belirlemek için kullanılan yöntemlerdir. Leopold manevraları (Leopold Handgriffe), 1846-1911 yılları arasında yaşayan bir Alman doğum uzmanı olan Christian Gerhard Leopold’un adını almıştır. Leopold manevraları genellikle doktor tarafından fetüsün genel durumuna ait bilgilerin elde edilmesi için hamilenin uterusu üzerine iki elini yerleştirerek yapılır.
Leopold Manevraları İçin Hazırlık Süreci
- Önce anne adayından mesanesini boşaltması istenir.
- Kadın karın kaslarını gevşetmek için bükülmüş dizlerle ve sırt üstü yatar pozisyonda olmalıdır. Konfor için başın altına küçük bir yastık yerleştirilir.
- Gizliliği korumak için düzgünce kontrol bölgesi açılır.
- İşlem hastaya açıklanır.
- Eller vücut sıcaklığında olmalıdır. Soğuk eller uterus kontraksiyonlarını uyarabilir.
- Muayene (palpasyon) veya kontrol için parmak değil çoğunlukla avuç içi kullanılır.
Adım Adım Leopold Manevraları
Leopold manevraları, bebeğin (fetüsün) son halini ve durumunu belirlemek için rahmin (uterusun) karnın üzerinden dokunarak muayene edildiği dört özel adımdır. Genel olarak, izlenmesi gereken adımlar şu şekildedir:
1. Leopold Manevrası: Fetüsün (fetal kutup) hangi ucunun rahmin üst kısmında olduğunu belirlemek için rahmin üstünü (fundus) hissetmek için bakılır. (palpasyona tabi tutulur) Fetüsün kafası veya makatı fundus içindeyse o zaman fetüs dikey yatıyor demektir. Aksi taktirde fetus muhtemelen çapraz yatıyor demektir. Karnın genel olarak incelenmesi ve bebeğin başının ve poposunun nerede yerleşmiş olduğunu bulmak adına yapılır.
- Fetüsün kutbunu belirlemek için iki el birden kullanılarak fundusun üst sınırı belirlenir.
- Fundal yükseklik ölçülür. Burası alt kasık bölgesi ile fundusun üst sınırı arasındaki mesafedir. Bu, ancak fundus umbilikus düzeyine eriştiğinde, yaklaşık 20 haftalık gebeliklerden sonra yapılmalıdır.
- Orta hattaki ilk kemik simfiz pubisini tanımlamak için hissedilir. Fundal yükseklik, bu iki nokta arasındaki mesafedir.
- Fundal yükseklik (tahimini fetüs boyu), santimetre cinsindendir, haftası içindeki gebeliği de belirler. 3 cm’ye kadar bir yanılma payı olması son derece normaldir. Yani gebeliğin 30. haftasında, fundal yüksekliği 27 ila 33 cm arasında beklemelisiniz.
2. Leopold Manevrası: Omurganın ve ekstremitelerin (küçük parçalar) yerini belirlemek için karın kenarlarına el basıncı uygulanır. Genel olarak dikine yerleşmiş bir fetüsün yan bölgelerine dokunulmasını içerir. Karnın yanlarına el yordamıyla bakılır ve bebeğin omurgası ve uzuvları incelenir.
- Yanal muayene içerir.
- Hastanın sağ tarafı sol elle, hastanın sol tarafı sağ el ile kontrol edilir.
- Fetüs hattını belirlemek için omurga ve fetüsün arkası hissedilir. Bu genellikle rahmin dolu hissi veren tarafıdır. Fetüsün bu hissi, bir torbada asılı duran düzensiz şekilli bir kitle hissine benzemektedir. Fetüsün bölümlerini doğrudan hissetmek mümkün değildir. Dolayısıyla uterusun bir tarafındaki “dolgunluk” direncin artması nedeniyle fetüsün arka tarafına tekabül eder.
- Sıvı miktarı hissedilebilir veya tahmin edilebilir. Bu adım, tecrübe gerektirir ve başlangıçta ölçmek zor olabilir. Bununla birlikte, genel bir ipucu olarak aşırı miktarda sıvı varsa, uterus gergin olacaktır ve fetüsün organları için oldukça zorlayacaktır.
- Bu adımdan sonra gebelik sayısını, sıvı hacmi miktarını ve fetüsün genel hattı belirlenebilir.
- Fetüsün genel hattı, uterusun boyuna ekseni ile ilişkili fetüs pozisyonunu belirtir. Gebeliklerin çoğunda bir boyun (% 99) hissedilir, böylece baş ve kalçalar uterusun her iki ucunda kontrol edilebilir.
- Fetüs uterus ekseni ile dik açı yapıyorsa fetüs yatay bir pozisyonda demektir.
- Kafa veya kalçalar iliyac fossanın her iki tarafında hissedilebiliyorsa, fetus eğik bir durumdadır.
3. Leopold Manevrası: Bir elin baş parmağını ve genel olarak parmakları kullanarak, doğum kısmının angaje olup olmadığını belirlemek için elle kontrol uygulanır. Alt karın bölgesinin hemen üstüne bakılır. Eğer fetüs olması gerektiği şekilde bulunmuyorsa, fetüsün kafası yerine hareketli bir vücut kısmı hissedilecektir. Kontrol edilen bölüm doğum kanalına en yakın olan bölümdür. Ve fetüsün doğru pozisyonda olduğuna kanaat getirilmesine yardımcı olur.
- Her iki el kullanılarak, orta çizginin simfiz pubisin hemen üst kısmına sıkıca basarak pelvisin alt segmenti kontrol edilir.
4. Leopold Manevrası: Annenin bacaklarına doğru olacak şekilde, her elin parmak ucu pelvik kürenin ekseni yönünde derin basınç uygulanarak yapılır. Kafa öne çıkarsa, bir el diğerinden daha yuvarlak bir cisim (kafa profili) tutarken, diğer el pelvise derinden iner. Kafa profili küçük parçalarla aynı tarafta ise, fetüs verteks durumundadır. Kafa profili, sırtınki ile aynı tarafta ise, baş uzatılır ve fetüs yüzü gösterilir. Bu manevra fetüsün pozisyonuyla ilgili genel kontrolün son işlemi sayılır.
- Fetüsün doğuş pozisyonunu belirlemek için yapılır.
- Parmaklar uterusun her iki tarafında kasıktaki bağların yaklaşık 5cm üstüne bastırılır, sonra yukarıya ve içeriye doğru bastırılır
- Parmaklar fetal boynunu kontrol eder, diğer el parmakları bağların üstündeki tıkanıklığı karşılar ve fetus duruşunu kontrol eder.
- Dirsek ve dizlerin bulunduğu tarafa (2. manevra) karşılık geldiğinde bu iyi bir tutumdur.
- Bebeğin ön ve arka pozisyonu öğrenilir. Fetüs çok kolay anlaşılıyorsa, fetus posterior pozisyonda demektir.
Leopold Manevraları Ne İşe Yarar?
Fetüsün hangi kısmının fundusta olduğunu belirleyecektir. Bebeğin genel sağlığı ve doğum için herhangi bir sorun teşkil edip etmediğini öğrenmek için genel bir ön muayene içerir.
Kafa fundusdaysa sert, yuvarlak ve hareketli bir nesne hissedeceksiniz. Ayrıca yumuşak hissedersiniz ve düzensiz bir şekle sahip olacaksınız ve kalça fundus halindeyken hareket etmek daha zor olur.