Anti HBs Nedir? Pozitif ve negatif çıkması ne anlama gelir?

Anti HBs Nedir? Pozitif ve Negatif Çıkması Ne Anlama Gelir?

Hepatit B, hepatit B virüsünün (HBV) neden olduğu bir karaciğer enfeksiyonudur. Diğer hepatit türleri arasında A, C, D ve E bulunmakla birlikte kronikleşme ihtimali en fazla olan hepatit türü B ve C olmaktadır.

HBV enfeksiyonu akut ya da kronik olabilmekle birlikte yetişkinlerde akut hepatit B olması durumunda belirtiler ortaya hızlı bir şekilde çıkmaktadır. Doğumda hepatit B ile enfekte olan bebeklerde ise nadiren akut enfeksiyon gelişir. Bebeklerde görülen neredeyse tüm hepatit B enfeksiyonları kronik hale gelir.

Akut hepatit B’nin neden olduğu belirtiler hızlı bir şekilde ortaya çıkarken kronik hepatit B ise yavaş bir şekilde gelişir. Komplikasyonlar gelişene kadar fark edilir belirtiler görülmeyebilir.

Anti-HBs Nedir?

Hepatit B’ye maruz kaldığınız zaman istilacı olduğu için buna karşı bağışıklık tepkisi oluşturur. Bu durum, kan ya da cinsel temas nedeniyle hepatit B’ye maruz kalmanız ya da hepatit B aşısı ile aşılanmanız durumunda gerçekleşir.

Hepatit B virüsünün yüzeyinde bağışıklık sisteminizin antikor üretmesine neden olan proteinler (antijenler) bulunmaktadır. Aşıdaki örnek virüsün kendisini değil, yalnızca proteini içermektedir.

Hepatit B’ye maruz kalmanız durumunda vücudunuzun vereceği ilk yanıt, hepatit B IgM antikorları üretmek olacaktır. Erken dönemde üretilen bu antikorlar, virüsün çekirdeği de dahil olmak üzere çeşitli kısımlarıyla savaşmak için üretilir. Bu antikorlar yalnızca vücudun verdiği ilk yanıtta görülür ve sonrasında kaybolurlar.

Daha sonra bağışıklık sisteminiz IgG antikorları üretmeye başlar ve hayatınızın geri kalanında bu antikorları üretmeye devam eder. Bu sayede bağışıklık sisteminiz hepatit B virüsüne maruz kaldığı zaman savaşmaya hazırdır.

Anti HBs Testi Neden Yapılır?

Hepatit B yüzey antikoru ya da anti HBs testinde hepatit B virüsünün yüzey proteinine yanıt olarak bağışıklık sisteminizin ürettiği antikorlar aranır. Hepatit B yüzey antikoru aynı zamanda anti HBs olarak da isimlendirilir ve hepatit B yüzey antijeni anlamına gelen HBsAg ile karıştırılmaması gerekir.

Anti HBs testi, önceden hepatit B’ye maruz kalmış olma durumunda ya da hepatit B aşısının başarılı olup olmadığının anlaşılması için yapılabilir. Ayrıca hepatit B’niz varsa iyileşip iyileşmediğinizi görmek için de anti HBs testi yapılabilir.

Hepatit B bakımından bebek ve çocukları aşılamak uzun yıllardır standart hale gelmiş olsa da günümüzde yetişkinlerin bir kısmı çocukken aşılanmamış olduğu için risk altında olabilirler. Ayrıca yıllar içinde antikor seviyeleriniz düştüyse ve testinizin sonucu negatif geldiyse tekrar aşıya ihtiyacınız olabilir.

Anti HBs Testi Nasıl Yapılır?

Anti HBs testi için alınan kan örneği analiz edilmesi için laboratuvara gönderilir. Doktorunuz test sonuçlarını alarak bu sonuçları aşılama geçmişiniz, virüse maruz kalma riskiniz, belirtileriniz ve diğer hepatit testlerinin sonuçları ışığında değerlendirecektir.

Anti HBs Test Sonuçları

Test sonucunuz pozitif ya da negatif olabilmekle birlikte sonuçlar, yapılan diğer hepatit testlerine bakılarak farklı şekillerde yorumlanabilir.

Anti HBs pozitif: Anti HBs testi sonucunuz pozitifse, yani antikorlar bulunuyorsa bu genelde hepatit B enfeksiyonundan kurtulmuş olduğunuzu ve biraz bağışıklığınız olduğunu ya da daha önce hepatit B aşısı yaptırdığınızı ve bağışıklığınızın olduğunu gösterir.

Anti HBs negatif: Anti HBs testi sonucunuz negatifse bunun çeşitli anlamları olabilir. Ancak negatif sonuç genel olarak Hepatit B virüsüne karşı bağışıklığınız olmadığı anlamına gelir.

Diğer hepatit B testleriniz (hem anti HBs testiniz hem de diğer hepatit testleriniz) negatif ise bu durum ya enfekte olmadığınız ya da enfeksiyonun henüz antikorların oluşmadığı kuluçka aşamasında olduğunuz anlamına gelir.

Diğer hepatit testleriniz pozitif olduğu halde anti HBs (HBsAb) testinizin negatif olması mümkündür ve aktif ya da kronik enfeksiyon olduğunu gösterir. Özellikle de hepatit B yüzey antijeni (HBsAg) için aktif ya da kronik enfeksiyonunuz varsa virüsün kendisinin kan dolaşımınızda olduğunu göstermesi bakımından daha fazla test yapılmalıdır. Yakından takip edilmesi gereken aktif bir enfeksiyonunuz olabileceği ya da şu anda kronik hepatit B enfeksiyonu yaşıyor olabileceğiniz için durumunuzun yakından takip edilmesi gerekir.

Testle ya da neden test yapıldığıyla ilgili başka sorularınız varsa doktorunuza sorabilirsiniz. HBsAb sonucunuz pozitif geldiyse bu ya geçmişte enfeksiyon geçirdiğiniz ya da aşı olduğunuz için şimdi bağışıklığınızın olduğu anlamına gelmektedir.

Kronik enfeksiyonların bazıları siroz ve karaciğer kanseri gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilmektedir. Bu nedenle doktorunuza danışmanız ve tedavi ya da yakından takip edilme şeklinde bir eylem planı oluşturmanız çok önemlidir.

Hepatit B Kan Testi

Hepatit B kan testi için tek bir kan testi yaptırmanız yeterli olsa da Hepatit B Paneli üç testten oluşmaktadır. Kişinin enfekte olup olmadığını anlamak için üç testten alınan sonuçların hepsine ihtiyaç duyulmaktadır. Hepatit B Paneli kapsamında yapılan testler şu şekilde olmaktadır.

Hepatit B Yüzey Antijeni (HBsAg): Yüzey Antijeni sonucunun “pozitif” ya da “reaktif olması, kişinin hepatit B ile enfekte olduğunu gösterir. Bu test kanda hepatit B virüsünün varlığını tespit edebilmektedir. Testin sonucu “pozitif” çıktıysa enfeksiyonun akut mu yoksa kronik mi olduğunun anlaşılması açısından daha fazla test yapılması gerekecektir. Pozitif HBsAg sonucu, enfekte olduğunuzu ve kan yoluyla virüsü başkalarına yayabileceğinizi gösterir.

Hepatit B Yüzey Antikoru (HBsAb veya Anti-HBs): Anti HBs ya da HBsAb testinin sonucunun “pozitif” ya da “reaktif” olması, kişinin hepatit B virüsüne karşı korunduğunu gösterir. Bu koruma hepatit B aşısının yapılması ya da geçmişte yaşanan bir hepatit B enfeksiyonunun başarılı bir şekilde atlatıldığını gösterir. Anti HBs pozitif olan kişinin virüse karşı bağışıklığı vardır ve enfeksiyon oluşmaz. Enfekte olmadığınız için virüsü başkalarına bulaştırmak mümkün değildir.

Hepatit B Çekirdek Antikoru (HBcAb veya Anti-HBc): Anti-HBc veya HBcAb test sonucunun “pozitif” ya da “reaktif” olması, geçmişteki ya da şu anki bir hepatit B enfeksiyonuna işaret eder. Çekirdek antikoru hepatit B virüsüne karşı koruma sağlamaz. Bu testin sonuçlarının tam olarak anlaşılabilmesi için diğer testlerin sonuçlarıyla birlikte ele alınması gerekir.

Hepatit B Kan Tahlili Sonuçları

Anti HBs testi sonuçlarının yorumlanmasından yukarıda bahsedilmiş olmakla birlikte test sonuçlarının birlikte değerlendirilmesi ve yorumlanması kısaca şu şekilde olmaktadır:

• HBsAg (-), Anti HBs (-), Anti HBc (-): Kişi Hepatit B’ye karşı bağışık değildir. Hepatit B ile enfekte olmamış olsa da enfeksiyon bakımından risk altında olduğu için aşılama gerekir.
• HBsAg (-), Anti HBs (+), Anti HBc (+): Kişi Hepatit B’ye karşı koruma altındadır. Eskiden bir Hepatit B enfeksiyonu atlatmış olabilir ve başkalarına enfeksiyon bulaştıramaz. Aşılama gerekli değildir.
• HBsAg (-), Anti HBs (+), Anti HBc (-): Kişi Hepatit B’ye karşı bağışıktır. Aşılanmış olabilir, virüs olmayabilir ya da kişi hiç enfekte olmamış olabilir. Aşılama gerekli değildir.
• HBsAg (+), Anti HBs (-), Anti HBc (+): Kişi Hepatit B ile enfektedir. HBsAg ve Anti HBc sonuçlarının pozitif olması, Hepatit B virüsünün varlığını gösterir. Virüs diğer insanlara yayılabileceği için daha ileri testlerin yapılması bakımından doktora danışılması gerekir.
• HBsAg (-), Anti HBs (-), Anti HBc (+): Kişi hepatit B ile enfekte olabilir. Bu durumda sonuç belirsizdir. Kişinin enfekte olup olmadığının anlaşılması için daha fazla test yapılması adına doktora danışılması gerekir.

Hepatit B Nasıl Bulaşır?

Hepatit B virüsü ile enfekte olan pek çok kişide enfeksiyona yakalanmak için belli bir risk faktörü bulunmamaktadır. Virüsün bulaşması için yalnızca küçük bir miktar kan yeterlidir (Elinizde açık yara olduğunu ve yaranın hastalık taşıyan birinin dokunduğu bir nesneye dokunduğunu düşünün). Diş fırçası paylaşmak ya da öpüşmek dahi enfeksiyonu bulaştırmak için yeterlidir.

Bununla birlikte bazı gruplar hepatit B enfeksiyonu bakımından yüksek risk altındadır. Bu gruplar arasında şunlar yer almaktadır:

• Sağlık çalışanları
• Erkeklerle birlikte olan erkekler
• Damar içi ilaç kullanan kişiler
• Birden fazla seks partnerine sahip kişiler
• Kronik karaciğer hastalığı olanlar
• Böbrek hastalığı olanlar
• Diyabeti olup 60 yaşın üzerinde olanlar
• HBV enfeksiyonunun yüksek oranda rastlandığı ülkelere seyahat edenler

Sonuç Olarak

Hepatit B testlerinizin tümünün negatif olması, virüse maruz kalmadığınızı (ya da aşı yaptırmadığınızı) ve bağışık olmadığınızı gösterir. Böyle bir durumda hepatit B bakımından risk faktörleriniz olup olmamasından bağımsız olarak aşılanma için doktorunuzla konuşmalısınız.

Son olarak ise aşılama yoluyla Hepatit B bağışıklığı olan kişilerin dahi diğer hepatit türleri bakımından risk altında olduklarını unutmamak gerekir.