Gebelik süresince bebek anne karnında devamlı hareket halindedir. Anne karnında bebek için uygun koşulları sağlayan amniyos sıvısı, gebeliğin erken dönemlerinde bebek henüz daha çok küçük olduğu için içerisinde sürekli dönmesine ve yer değiştirmesine neden olur. Bu nedenle bebeğiniz doğuma kadar birçok farklı pozisyon edinir. Bkz: Amniyotik sıvı düzeyimi nasıl arttırabilirim?
Anne karnında bebeğin normal duruşu kafası aşağıda olacak şekildedir ve buna verteks prezentasyon denir. Bebeğin ters durması yani kafası yukarıda poposu aşağıda durması ise maket geliş pozisyonu olarak adlandırılır. Bebeğin yan durmasına ise, kafasının ve poposunun rahmin sağ ve sol tarafına gelecek şekilde durması transvers situs yani transvers duruş olarak adlandırılır. Daha erken aylarda yapılan ultrasonografilerde genellikle bebekler yan duruş ve ters duruş pozisyonu alırken, gebeliğin ilerleyen haftalarında genellikle dönerek düz pozisyona geçerler.
Bu durum gebeliğin ilk aylarında normal kabul edilir. Ancak gebeliğin 36. haftasından sonra bebeğin düz pozisyonunu alması önemlidir. Bu duruma istinaden normal yollardan doğumumun gerçekleştirilebilmesi için en önemli faktör bebeğin duruş pozisyonudur. Bu nedenle yapılan ultrasonografi kontrolleri ile bebeğin duruşu bu haftalarda gözlemlenir. Bkz: Bebeğim hangi pozisyonda?
Bebeğin ters durmasına neden olan faktörler nelerdir?
Bebeklerin ters durmalarının nedeni; gebelik yaşı, rahimde meydana gelen anomaliler, bebekten kaynaklı bazı komplikasyonlar ve en fazla görülen ve en önemli nedeni ise çoğul gebelik durumlarıdır. Ayrıca amniyon sıvısının miktarındaki dengesizliklerin sonucunda da bebeğin ters durmasına neden olabilir. Bir diğer sebep ise, annenin daha önce çok sayıda gebelik gerçekleştirmiş ve bu nedenle rahminin normale göre daha gevşek bir yapıya sahip olması da neden olabilir.
Bebeğin ters durmasının neden olduğu riskler nelerdir?
Bebeğin ters durması, plasentanın sarkma olasılığını arttırır. Bu nedenle doğum kanalı içerisinde veya bebeğe dolanarak sıkışabilir. Bu durumda bebeğe giden oksijen miktarını kısıtladığı için büyük tehlikelere yol açabilmektedir. Ayrıca yapılan incelemelerde, ters duran bebeklerin omurgasının olumsuz yönde etkilendiği görülmüştür. Tüm bu nedenlere bağlı olarak normal doğumun gerçekleşme ihtimali azalırken, sezaryen ile doğum şansı artmaktadır.
Bebeğin ters duruşu riskine karşı neler yapılabilir?
Bebeğin ters duruşunda bazı faktörlerin etkisi olduğu gibi bazı durumlarda neden olduğu tespit edilememektedir. Bu nedenle anne adayının doğum kontrollerini düzenli olarak yaptırması gerekli müdahale için önemli olmaktadır. Yapılan kontroller sayesinde bebeğin pozisyonu hakkında bilgi sahibi olunabilirken, neden olduğu faktörlerde saptanabilmektedir.
Genellikle gebeliğin 34 ile 36. haftaları arasında yani bebek doğum tarihinin yaklaşması ile doğru pozisyonu almaya başlar. Eğer 36. gebelik haftasında bebek hale düz pozisyonuna geçmemiş ise, bebeği döndürmek için bir takım yöntemler uygulanabilir. Ancak bu yöntemler kontroller sonucunda uygun görülürse yapılmaktadır. Bu yöntemler, popo kaldırma ve ses kullanma yöntemleridir.
Popo kaldırma yöntemi nedir?
Bu yöntemin uygulanabilmesi için, gebelik için gerekli bir müdahaleye ihtiyaç duyulması gerekir. Kontroller sonucunda elde edinilen bilgiler doğrultusunda uzman doktor bu yöntem hakkında bilgilendirecektir.
Anne adayı düz bir zemine sırt üstü uzanmalı, dizler kırılarak ayaklar yere sağlam basacak şekilde desteklenmelidir. Daha sonra pelvis bölgenizi kaldırarak, belinizin altına minder yerleştirin. Pozisyonunuzu bu şekilde aldıktan sonra, kalçalarınızı başınızdan ortalama 30-40 cm arasında yüksekte olacak şekilde ayarlayın. Bu yöntemi uygulamadan önce mesanenizin boş olması gerekir. Gün içerisinde 3’er kere 10 dakika olacak şekilde durmaya çalışın. Ancak bu yöntem her zaman için başarılı sonuçlar veremeyebilir. Bu nedenle bu yöntemi yapabilecek herhangi bir engeli olmayan gebelerin uygulaması daha doğru olacaktır. Ayrıca doktorunuzun bilgisi olmadan bu tar girişimlerde bulunmamanız önerilmektedir.
Ses kullanma yöntemi nedir?
Bebeklerin ters duruşlarını düzeltebilmek için uygulan bir diğer yöntem ise, ses kullanarak bebeğin doğru pozisyona gelmesini sağlamaktır. Anne karnında bulunan bebek, belli haftalardan sonra dışarıdan gelen seslere karşı oldukça duyarlıdır. Bulunduğunuz ortamın sesini, sizin sesinizi verdiğiniz tepkilere karşı tutumunuzu anlayabilir. Bu nedenle hangi durumlarda nasıl tepki verdiğini gözlemleyebilirsiniz.
Bebeğiniz özellikle alışkın olduğu tanıdık seslere karşı oldukça hassastır. Bebeğin hareketli olduğu zamanlarda karnınıza bir müzik aletini yaklaştırıp bebeğinizin dinlemesini ya da eşinizin başını karnınıza koyarak bebeğiniz ile konuşarak dikkatini çekmesini sağlayabilirsiniz. Bu durum onun hareketlenmesine yol açacaktır. Ters yönde duran bebeğiniz, sesin geldiği yöne doğru kafasını çevirerek dönmeye çalışır. Bunu belirli aralıklar ile uygulayarak bebeğiniz ters duruşunu düzeltebilirsiniz. Bu yöntem sayesinde başarılı olan insanlar mevcuttur.
