Temel doğurganlık çalışmalarının bir parçası olarak, doktorunuz muhtemelen FSH seviyelerinizi kontrol etmek için bir kan testi isteyecektir. FSH testi, kan dolaşımındaki “folikül uyarıcı hormon (FSH9) miktarını ölçmek için yapılan basit bir kan testidir. FSH testi, geleneksel olarak yumurtalık rezervlerini değerlendirmek için kullanılmıştır; ancak, testin tek amacı bu değildir!
Yumurtalık rezervleri; yumurtalıklarda kalan yumurta sayısı ve kalitesini ifade eder. Bir kadının FSH hormonu seviyeleri yüksekse, yumurtalık rezervleri azalmış olabilir. Bu da, bir kadının hamile kalmasını zorlaştırabilir. Böyle bir durumda, doğurganlık tedavileri yumurtlamayı teşvik etmek için yeterli olmayabilir.
Araştırmalar, FSH hormonu seviyelerinin ölçülmesinin, yumurtalık rezervlerini kontrol etmenin en iyi yolu olmadığını bulmuştur. FSH testi ile ilgili bir sorun da, normal bir değer elde etmenin yumurtalık rezervlerinin iyi olduğu anlamına gelmemesidir.
FSH seviyeleriniz normal olabilir; ancak, yine de yaşa bağlı kısırlık problemi ile karşılaşabilirsiniz. Ve, doğurganlık tedavisine yine de kötü yanıt verebilirsiniz.
FSH Vücutta Ne İşe Yarar?
FSH hormonu testinin ne işe yaradığını anlamak için, bu hormonun vücutta ne işe yaradığını ve nasıl çalıştığını anlamak önemlidir. Bu hormonun görevi; yumurtalıklardaki prematüre yumurtaların büyümeye başlamasını sağlamaktır. Her prematüre yumurta, bir folikül içinde bulunur. Bu yumurtaların gelişmesi, yumurtlamayı sağlayacak sürecin ilk kısmıdır.
FSH, yumurtalıklardaki yumurtalarım büyümesini söylediğinden, yumurtalar da östrojen salgılar. Foliküller ve yumurtalar büyüdükçe, daha fazla östrojen salgılamaya başlarlar. Daha yüksek östrojen seviyeleri, üreme sistemini FSH hormonu salınımını yavaşlatmaya teşvik eder.
Diğer bir deyişle; foliküller büyüdükçe ve yumurtalıklardaki yumurtalar olgunlaştıkça, FSH seviyeleri de doğal olarak düşmektedir. Yumurtaların olgunlaşmaya başlamaması ve östrojen salınmaması durumunda, FSH seviyeleri düşmez.
- FSH hormonu seviyelerinin anormal derecede yüksek olması; vücudun yumurta olgunlaşması ve yumurtlamanın uyarılması için daha fazla FSH’ye ihtiyaç duyduğu anlamına gelir. Bu durum, yumurtalıklardaki yumurtaların sayısı ve kalitesinin ideal olandan daha az olduğu anlamına gelebilir.
Bu durum, yaşlanmanın normal bir parçasıdır ve 38 yaş ve üzeri kadınlarda daha sık görülür. Bununla birlikte, genç kadınlarda bile FSH hormonu seviyeleri yüksek olabilir. Örneğin; 20 yaşındaki bir kadında “erken yumurtalık yetmezliği” olabilir ve bu da, FSH seviyelerinin yüksek olmasına neden olabilir.
Bazen, FSH hormonu seviyeleri normalden çok düşük olabilir. Bu, genellikle düşük LH hormonu seviyeleri ile kombinasyon halindedir. Ve, beynin yumurtlamada önemli bir rol oynayan parçalarının işleyişinde bir sorun olduğuna işaret ediyor olabilir.
FSH Seviyeleri Neden Test Edilir?
FSH testinin yapılması için zamanlama son derece önemlidir. Bu hormonun seviyeleri adet döngüsü boyunca değişiklik gösterdiğinden, “normal” aralık günden güne değişmektedir.
Temel doğurganlık testi ve yumurtalık rezervlerinin değerlendirilmesi için; adet döneminin 3.gününde kan testi yapılması gerekir. Bununla birlikte; çoğu doktor, testin, adet döneminin 2-4. günleri arasında yapılmasında bir sorun yaşamaz. FSH seviyeleri, adet döngüsü sırasında başka bir zamanda da kontrol edebilir, ancak sonuçlar tam olarak doğru olmayabilir.
FSH hormonu testinin, diğer yumurtalık rezervi test yöntemlerinden daha az yararlı bulunmasının bir nedeni; testin belirli bir zamanda yapılması gerekmesidir. Ayrıca; FSH hormonu seviyeleri, yalnızca adet döngüsü boyunca değil, döngüler arasında da değişkenlik gösterebilir. Bir ay normal bir test değeri, bir sonraki testte anormal bir test değeri ile karşılaşabilirsiniz.
FSH Seviyeleri Neden Önemlidir?
Vücutta yüksek FSH seviyeleri, yumurtalık rezervlerinin kötü olmasına işaret ediyor olabilir. Zayıf yumurtalık rezervleri, yumurtaların kalitesinin ve sayısının düşük olduğu anlamına gelir.
FSH seviyeleri, ayrıca tüp bebek tedavisinin ve aşılama ilaçlarının etkili olup olmadığını değerlendirmek için de kullanılır. Hormon seviyelerinin yüksek olması ya da yumurtalık rezervlerinin zayıf olması durumunda, bir kadının yüksek dozda doğurganlık ilaçlarına cevap verme şansı da düşmektedir. FSH seviyelerinin ne kadar yüksek olduğuna bağlı olarak, bazı doktorlar tüp bebek tedavisinin devam etmemenizi önerebilir. Çünkü, başarısız olunması daha muhtemeldir.
- Şöyle düşünün: FSH seviyeleri anormal derecede yüksek olduğunda, bunun nedeni, yumurtalıklardaki yumurtaların normal FSH seviyeleri ile olgunlaşamamasıdır. Vücudunuz, yumurtalar olgunlaşana kadar FSH seviyelerini arttırarak sorunu çözmeye çalışır.
Tüp bebek ya da aşılama gibi doğurganlık tedavileri ile yumurtalıkları uyarmak için FSH hormonu enjekte edilir. Ancak, yumurtalıkların doğal FSH hormonuna yanıt vermemesi gibi, enjekte edilen FSH hormonu yumurtalıklarda güçlü yumurta büyümesine neden olacaktır. Ancak, yumurtalık rezervleri zayıf olan bir kadının yumurtalıkları da yanıt vermez.
Bununla birlikte; yüksek FSH hormonu seviyeleri, mutlaka kendi yumurtalarınız ile hamile kalamayacağınız anlamına gelmez. Doktorunuzun farklı bir protokol denemesi gerekebilir. Bir doktor, tüp bebek tedavisinin mümkün olmadığını söylüyorsa, karar vermeden önce başka bir uzmana daha danışın. Başka bir doktor, bireysel durumunuza ve ihtiyaçlarınıza uyabilecek bir yaklaşıma sahip olabilir.
FSH Testi Nasıl Yapılır?
FSH testi, diğer herhangi bir kan testi gibi yapılır. Doktorunuz, testin ne zaman yapılacağını size söyleyecektir. Test için kolunuzdaki bir damardan kan alınır ve genellikle ağrısız, basit bir işlemdir.
Evde yapılabilen FSH testleri de vardır, ancak bu kadar güvenli olmadıklarını unutmamak gerekir. Bu test, ev tipi gebelik testine benzer şekilde çalışır ve hormon seviyeleri idrarla test edilir. Test sonucu, FSH seviyelerinin çok yüksek olup olmadığını gösterebilir. Bununla birlikte, doktorunuz FSH seviyelerinin normalden daha yüksek olduğunu belirtse bile, evde yapılacak bir testin sonucu “normal” olabilir.
Normal FSH Seviyeleri Nedir?
Adet döneminin 3.gününde yapılan FSH seviyeleri testi ve tüp bebek tedavisi sonuçları üzerine yapılan bir çalışmada;
- Adet döneminin 3.gününde FSH seviyeleri 15 Mıu/ml’den daha düşük olan kadınların, hormon seviyeleri 15-24.9 mIU / ml arasında olan kadınlara oranla daha yüksek bir gebelik başarı oranına sahip olduğu görülmüştür.
- FSH testi seviyeleri 25 mIU/ml’nin üzerinde olan kadınlarda gebelik oranları daha da düşüktü.
Bazen, FSH hormonu seviyeleri normaldir ancak estradiol seviyeleri anormal derecede yüksektir. Estradiol seviyelerinin yüksek ve FSH seviyelerinin normal olması durumunda, yumurtalık rezervleri hala zayıf olabilir. Çünkü, yüksek estradiol seviyeleri FSH hormonunu baskılayabilir.
Östrojen seviyelerinin yüksek olması, vücudun yanıt olarak FSH’yi düşürmesine neden olur. Östrojen seviyeleri yüksekse, doğal olarak FSH seviyeleri de düşecektir. Ancak bu, yumurtalıklarınızın FSH hormonuna yanıt vermediği anlamına da gelmez.
FSH Seviyelerinin Yüksek Olması Ne Anlama Gelir?
Yüksek FSH hormonu seviyeleri, yumurtalık rezervlerinin zayıf olması anlamına gelebilir. Bu da, doğurganlık ilaçlarının daha az etkili olacağını gösterebilir. Bununla birlikte, doğurganlık ilaçlarının işe yaramayacağı anlamına da gelmez.
Yapılan bir çalışmada, yüksek FSH seviyelerine sahip olan kadınlarda tüp bebek tedavisi denendi. Araştırmacılar; bazı kadınların tedaviye iyi yanıt verdiğini, bazılarının ise yanıt vermediğini buldular. İyi yanıt veren kadınlar, iyi bir gebelik başarı oranına sahipti.
Araştırmacılar, doğurganlık ilaçlarının işe yarayıp yaramayacağını anlamanın en iyi yolunun, onları denemek olduğu sonucuna vardı. Çünkü, yalnızca FSH seviyeleri, kimin başarılı olup olmayacağını tahmin etmeyi sağlamaz.
Normal FSH Seviyeleri Bebeğinizin Olacağı Anlamına Mı Geliyor?
Bazen kadınlar, bebek sahibi olmak için daha fazla zamanları olup olmadığını öğrenmek için FSH testi yaptırmak isteyebilir. Bu, evde yapılan FSH testlerini tercih etmelerinin bir nedenidir. Normal bir sonuç alırsanız, yaşa bağlı kısırlık ile ilgili endişelenmenize gerek olmadığını düşünebilirsiniz. Ancak, ne yazık ki bu doğru değil.
Yapılan bir çalışma; kadınların yaşlarının çok ötesinde normal FSH seviyelerine sahip olabileceklerini buldu. Yüksek FSH hormonu seviyeleri kötü bir işaret olsa da, normal seviyeler de her zaman “iyi” işaret değildir. Bu nedenle, bu, bebek sahibi olmaya çalışmadan önce birkaç yıl daha bekleyebileceğinizi düşünmeniz anlamına gelmez.
