Gebelikte astım, siz ve bebeğiniz açısından bazı sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Bu nedenle astımın tetikleyicilerinden nasıl uzak duracağınızı ve güvenli bir şekilde nasıl ilaçlarınızı kullanacağınızı öğrenmeniz gerekir.
Astım nedir?
Astım, kronik bir akciğer hastalığıdır. Gebelikte astımın, sizin sağlığınız ve bebeğinizin sağlığı üzerinde etkileri olabilmektedir. Bu yazıda, astım ve gebelik hakkında bilmeniz gerekenleri öğreneceksiniz.
Gebelikte astım bebeğe zarar verir mi?
Astımınız için etkili bir tedavi görüyorsanız ve astımınız, gebelik boyunca kontrol altında tutuluyorsa astım ile alakalı komplikasyonlar açısından genelde hiç risk olmamakta ya da çok az risk olmaktadır. Ancak astımın şiddetli olması ya da kötü bir şekilde yönetilmesi durumunda, gebelik boyunca aşağıdaki sorunlar yaşanabilmektedir:
Yüksek tansiyon ve diğer organ sistemlerine (genelde böbreklere) verdiği zarar belirtileriyle karakterize edilen gebelik komplikasyonu (preeklampsi)
- Fetal gelişimin kısıtlanması
- Erken doğum
- Sezaryen ihtiyacı
- Çok ciddi vakalarda bebeğin hayati tehlikesi olabilmektedir.
Gebelikte Astım Belirtileri
Astımın belirtileri çok sayıdadır ve farklı kişilerde, farklı belirtiler ortaya çıkabilir. Astımın en sık görülen belirtisi hırıltılı solunum olmaktadır. Diğer belirtiler arasında şunlar yer alabilir:
- Göğüste sıkışma ya da ağrı
- Öksürük
- Nefes kesikliği
- Öksürme ya da zor nefes alma nedeniyle uyku bozuklukları
Astım bazen alerjenler (polen, toz, evcil hayvanların deri döküntüleri), egzersiz, hastalık ve hava değişimleri nedeniyle tetiklenebilmektedir.
Gebelikte astım belirtileri kötüleşebilir, belirtiler iyileşebilir ya da belirtilerde hiçbir değişiklik meydana gelmeyebilir. Astımda görülen değişikliklerin arkasındaki neden bilinmemektedir. Gebelikte astım belirtilerinizde değişiklik yaşadıysanız, doğum yaptıktan yaklaşık 3 ay sonra belirtileriniz büyük ihtimalle gebelik öncesi haline dönecektir.
Gebelikte her kadın nefesinin kesildiğini hissedebilir, ancak astımı olan kadınlarda bu durum daha da kötü hale gelebilir.
Gebelikte Astım Tedavisi
Jinekoloğunuzu, astımınız hakkında bilgilendirmelisiniz. Aynı zamanda ihtiyaç duymanız durumunda alerji ya da astım doktorunuzla da görüşmeniz gerekir. Gebelik boyunca tedavinizde değişikliğe ihtiyaç olup olmadığının anlaşılması için ciğerlerinizin takip edilmesi gerekir.
Astımınızı tetikleyen şeyleri biliyorsanız belirtileri ya da atakları önlemek için bunlardan kaçınmanız gerekir. Bunun için şunları yapabilirsiniz:
Tetikleyicilerden uzak durmak: Astımı tetikleyen şeylerden uzak durmanız önemlidir. Bu nedenle solunum yolu hastalıkları olan kişilerden uzak durmalısınız. Bununla birlikte ev tozu, ev hayvanlarının deri döküntüleri, küf ve hamamböceği gibi alerjenlerden kaçınmalısınız.
Sigarayı bırakmak: Sigarayı bırakmak, gebe kadınlar açısından çok önemlidir. Sigara, astımı daha kötü hale getirebildiği gibi fetüsün sağlığını da kötü etkileyebilmektedir.
Egzersiz: Düzenli egzersiz yapmak, sağlık açısından çok önemlidir. Gebelikte yapabileceğiniz egzersizler hakkında doktorunuzla konuşun. Yüzmek, genelde astımı olan insanlar açısından iyi bir egzersizdir. Yapacağınız egzersizde sorun yaşamamak adına hızlı rahatlama sağlayan astım ilaçlarınızı, egzersizden on dakika önce kullanabilirsiniz.
Gebelikte Astım İlacı Kullanımı
Astım tedavisinde esas amaç, gebelik boyunca astımın kontrol altında tutulduğundan emin olmak ve gerekiyorsa anneyi tedavi etmek olmaktadır. Gebelik boyunca kullanabileceğiniz ilaçlar bulunmaktadır. Astımının kontrol altında tutulmaması, hem anne hem de bebek açısından tehlikeli olabilmektedir. Gebelikte astımın kontrol altında tutulması için kullanılan ilaçlar genellikle şunlar olmaktadır:
- İnhale bronkodilatörler (genelde kısa etkilidirler)
- Singulair (montelukast) gibi antilökotrien ilaçlar
- Bazı inhale kortikosteroidler
Doktorunuz sağlık durumunuza, geçmişinize ve belirtilerinizin şiddetine göre hangi ilacın sizin için en iyisi olduğuna karar verecektir. Astımınız bu ilaçlarla kontrol altına alınamıyorsa doktorunuzun reçete edeceği başka ilaçlar kullanmanız da gerekebilir.
Gebelikte Astım Atağı
Gebelik, astımın kötüleşmesine neden olabildiği gibi belirtilerin iyileşmesine ya da aynı kalmasına da neden olabilmektedir. Araştırmalar, gebelikte astımın şiddetinin, gebelik öncesinde yaşanan astımın şiddetine bağlı olabileceğini göstermektedir. Şiddetli astımı olan kişilerin belirtileri genelde gebelikle daha kötü hale gelebilmektedir.
Gebelikte astımınız iyileşiyorsa bu iyileşme, genelde gebelik ilerledikçe yavaş yavaş meydana gelir. Astımın kötüleşmesi durumunda ise belirtiler en çok ilk ve üçüncü trimester sırasında fark edilir olmaktadır.
Bazı kadınlar, gebeliğin erken dönemlerinde astım belirtilerinin kötüleştiğini görmektedir. Çünkü gebe kaldıktan sonra astım ilaçlarını bırakmaktadırlar. Aldığınız ilaçlarda değişiklik yapmanız, astımın şiddetini etkileyebilmektedir. Astımın kontrol altında tutulmaması ve şiddetlenmesi ise astım ataklarına neden olabilmektedir. Astım atakları ise komplikasyonlara yol açabileceği için bir an önce doktorunuzla görüşerek gerekli tedaviyi görmeniz gerekir.
Gebelikte Astımın Neden Olduğu Komplikasyonlar
Astım, kanınızdaki oksijen seviyesini azaltabilmektedir. Bu durum gerçekleştiğinde ise bebeğinizin kanındaki oksijen azalarak bebeğin gelişiminde ve solunumunda sorunlara yol açabilir.
Kadınların çoğu, doğum sırasında astım belirtileri yaşamasa da yüzde 10’luk bir kısım belirti yaşayabilmektedir. Her zaman kullandığınız ilaçları kullanın ve daha fazla rahatlamaya ihtiyaç duymanız durumunda doktorunuza bunu söyleyin.
Gebelikte astımın, sizin hayatınız ya da sağlığınız üzerinde olumsuz etkileri olmak zorunda değildir. Ancak bebek sahibi olmayı düşünüyorsanız jinekoloğunuz ve alerji doktorunuzla bu durumu konuşmalı ve gebeliğin astım belirtilerini nasıl etkileyebileceğini öğrenin.
Gebelikte önemli olan ilk şey astımınızı kontrol altında tutmak için gerekli adımları atmanız ve gebe kaldığınız zaman astımınızın kontrol altında tutulduğundan emin olmak için düzenli olarak doktorunuzla görüşmelisiniz. Belirtilerinizde herhangi bir değişiklik olması durumunda bunları takip etmeniz ve gerektiğinde doktorunuza haber vermeniz, gebelikte astımınızın sorun yaratmaması açısından faydalı olacaktır.
Gebelikte astım komplikasyonlarını önlemek için neler yapılabilir?
Gebelik boyunca kendinize iyi bakmanız, hem siz hem de bebeğiniz açısından çok önemlidir. Astımınız varsa komplikasyonları önlemek adına şunları yapmanız gerekir:
Doktor ziyaretlerinizi aksatmayın: Gebeliğiniz boyunca doktorunuzu düzenli olarak ziyaret edin ve endişeleriniz varsa doktorunuza bunlardan bahsedin.
İlaçlarınızı söylendiği gibi kullanın: Aldığınız ilaçlar konusunda endişeleriniz varsa bunları doktorunuzla konuşun.
Sigara içmeyin: Sigara içiyorsanız doktorunuzdan yardım alarak sigarayı bırakın. Sigara, astımı kötüleştirebilmekte ve bebeğiniz ve sizin açınızdan sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.
Tetikleyicilerden uzak durun ve onları kontrol altına alın: Pasif içicilikten ve toz ve hayvanların deri döküntüsü gibi diğer potansiyel tetikleyicilerden uzak durun.
Gastroözofageal reflü hastalığını (GERD) kontrol altına alın: GERD yani reflü, astım belirtilerini kötüleştirebilmektedir. Reflünüz varsa yatağınızın baş tarafını yükselterek, küçük öğünler yiyerek, yemek yedikten sonra uzanmak için en az üç saat bekleyerek ve mide yanmasını tetikleyen yiyeceklerden uzak durarak belirtilerinizin azalmasını sağlayabilirsiniz.
Uyarı işaretlerini tanıyın: Öksürük, göğüste sıkışma, nefes kesikliği ve hırıltı gibi belirtileri, astımınız daha kötü hale gelmeden tanıyın. Evde yapabileceğiniz şeyler ve ne zaman tıbbi yardıma ihtiyaç duyabileceğiniz hakkında doktorunuzla konuşun.