Hamilelik Döneminde İdrarda Kan Görülmesi

Hamilelik dönemi, bir kadının belki de yaşamı boyunca geçirdiği en güzel, en heyecanlı ve bir o kadar da en hassas dönemdir. Hamileliğin gerçekleştiği andan, doğuma kadar, hatta doğumdan sonraki süreçte bile kadınlar çok ama çok dikkatli olmalılar. Bu sürecin en sağlıklı şekilde geçmesi için zaten gebeliğin başından sonuna kadar doktor kontrolünde olmak çok önemlidir.

Ancak bu da yeterli olmamaktadır. Çünkü anne adayları doğuma kadarki süreçte kendi vücudunda yaşanan her türlü değişikliği, her sıra dışı durumu mutlaka doktora iletmeli, elbette ki bunun için de kendini takip eder durumda olmalıdır. Zira hamilelikte hiçbir değişiklik hafife alınmamalı, tüm şikayetler dikkate alınmalıdır. Bu bağlamda hamilelikteki tehlikelerin başında da kanamalar, lekelenmeler geliyor. Hamilelikte vajinal yoldan kan gelmesi, idrarda ya da dışkıda kan görülmesi de pek çok ciddi soruna işaret olabilir ve kesinlikle dikkat gerektirir.

Hamilelikte idrarda kan olması nedir, ne anlama gelir?

Hamile bir kadın idrarında kan görmesi halinde mutlaka vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır. İdrarda görülen bu kan sorununda; idrar renginin göz ile fark edilecek kadar kırmızı veya pembe olabileceği gibi, bazı durumlarda çok az kan olduğunda rengi normal görüldüğü halde mikroskopik incelemeler sonucunda (veya idrar tahlilinde) kanın varlığı fark edilebilir.

Anne adayının idrarında kan olması, yani kırmızı kan hücrelerinin (eritrositlerin) idrara karışması durumuna “hematüri” adı verilir. Hamile kadınlarda ya da hamile olmayan insanlarda, normal şartlar altında zaten idrarda kan hücresi bulunması durumu asla söz konusu olmaz. Yani hamilelik olsun ya da olmasın idrarda kan hücresi bulunması bir soruna işarettir.

Hamilelikte idrarda kan neden olur?

Bir kişinin herhangi bir enfeksiyon geçirmiş olması, böbrek veya idrar torbasında taş olması, travma gibi durumlar yaşanması idrarında kan ile karşılaşmasına sebep olabilir. Hamile bir kadın, idrar renginde pembelik veya kırmızılık fark ettiği zaman, vakit kaybetmeden gebeliği takip eden doktor ile görüşmelidir.

Bazı vakalarda anne adaylarının kullandığı birtakım ilaçların idrar ve dışkı rengini değiştirdiği kabul edilmektedir. Bu sebepten dolayı anne adayının kullanmakta olduğu ilaçların da, idrarda kan görülmesine sebebiyet vereceği göz önünde bulundurulmalı ve yine doktorla görüşülmelidir. Aynı zamanda idrardan kan gelmesine sebep olan bir başka şey ise, tüketilen pancar gibi besin maddelerinde bulunan renk pigmentleri olabilir. Tüm bunların yanında uyuşturucu kullanımı ve porfirya da idrarın renginin kırmızıya dönmesine sebep olmuş olabilir.

Bunların hangisinden kaynaklanıyor olursa olsun hamilelikte ve de gebelik dışındaki yaşamda idrarda kan görülmesi doktora danışmak için önemli bir sebeptir.

Hamilelikte idrarda kan görülmesinin nedenlerine ayrıntılı olarak bakıldığında;

• Mesane enfeksiyonu

İdrarında kan gören kadının; aniden gelişen acılı ve sık idrar yapmaya başlaması, hatta idrar yapmakta zorlanması, ateş, sırtın alt bölgesinde ve göbeğin alt bölgesinde ağrı olması gibi durumlarda mesane enfeksiyonu veya sistit söz konusu olabilir. Bu tür şikayetlerle doktora başvurulduğunda hamilelikte kullanımında sakınca olmayan antibiyotik tedavisi gerekir. Enfeksiyonların her zaman, ama en çok da hamilelikte bir an önce tedavi edilmesi önemlidir. Çünkü hamilelikte geçirilen enfeksiyonlar zamanında tedavi edilmezse gebelikle ilgili sorunlar ortaya çıkabilir.

• Mesane taşı

İdrarında kan gören kadın; gün içerisinde çok sık idrara gidiyor, ama çok az idrara yapabiliyorsa, üstelik idrarını yalnızca belli bir pozisyonda yapabiliyorsa, sırtın alt bölgesinde ve karında ağrı ile beraber ateşi düşükse mesane taşından şüphe edilir. Bu tür durumlarda taşın büyüklüğüne ve gebeliğin durumuna göre doktor bir tedavi ya da şikayetlerin önlenmesi yolu seçecektir.

• Böbrek taşı

İdrarında kan gören kişinin; sırtında ve karnın alt bölgesinde ağrı hissetmesi ve kasıklarda spazm hissetmesi, çok sık idrara gidip az miktarda idrar yapabilmesi durumunda böbreklerde taş olduğundan şüphe edilir. Şikayetler olduğu halde tanı konmamış bir böbrek taşı hamilelerde böbreklere zarar vermek dışında erken doğuma, preeklampsi veya izole yüksek tansiyona neden olabilecek ciddi bir sorundur. Tanısı zamanında konmuş böbrek taşlarında anne adayının genel durumu, gebeliğin süresi, taşın büyüklüğü ve konumu tedavinin genel gidişini belirler.

• Üretrit

İdrarında kan gören kişinin; üretrasından sarımtırak bir akıntı gelmesi, karnının alt bölgesinde ağrı olması, gün içinde çok sık idrara gittiği halde çok az miktarda idrar yapabiliyor olması, idrar yaparken yanma hissi olması ve cinsel ilişki sırasında acı olması üretrit problemine işarettir. Üretrit, cinsel yol ile bulaşan veya kişisel temizliğe önem verilmemesinden kaynaklanan bakteriyel bir iltihap sorunudur ve kesinlikle tedavi edilmesi gerekir. Zamanında tespit edilmeyen ve tedavi edilmeyen üretrit sorunu gebelikte ciddi risklere yol açabilir.

• Gromerülonefrit

İdrarında kan göre kadının ayak bileklerinde, gözlerinin çevresinde şişlik oluyorsa, nefes darlığı ve yorgunluk yaşanıyorsa böbreğin kanı süzen yapılarında ani veya kronik bir iltihaplanma meydana gelmiş olabilir. Bu sorun ise gromerülonefrit olarak adlandırılır ve tedavi edilmesi gerekir.

• Tehlikesiz hematüri

Anne adayının idrarının kanlı olması ve başka herhangi bir belirtiniz olmaması durumunda tehlikesiz hematüriden bahsedilir. Bu tür vakalarda idrar, viral enfeksiyonlardakinden daha fazla kanlı olsa bile, bu durum herhangi bir hastalık ile veya organların zedelenmesi ile alakalı değildir. Ancak yine de doktora danışmak ve gereken tetkikleri yaptırmak gerekir.

• Hemolitik anemi

İdrarında kan gören kişinin yorgunluk ve güçsüzlük hissetmesi, nefes darlığı problemi yaşaması ve cildinin sararması hemolitik sorununa işarettir. Hemolitik anemi, kanın alyuvarlarında yer alan genetik bir anormallikten veya bazı ilaçlardan veya alyuvarları ortadan kaldıran çeşitli hastalıklarından kaynaklanmaktadır. Bu vakalarda alyuvarlar yıkıma uğramıştır ve kemik iliği, bunların yerine yenilerini yeterli miktarda hızla üretememektedir. Genetik olarak çeşitli enzimleri eksik olanlar ile bazı ilaçları kullananlarda hemolitik anemi meydana gelebilir.

Hamilelikte idrarda kan görülme belirtileri nelerdir?

İdrarda kan görülmesi sorunu olan hematürinin var olması durumunda kişi zaten idrarının renginden bunu anlamaktadır. Bunun fark edilmediği ya da görülse de çok anlamlandırılamadığı bazı vakalarda ise hastalar bazen kasık ağrısı, böğür ağrısı, sancı, bulantı, kusma, halsizlik gibi şikayetler de yaşayabiliyor. Bazı vakalarda ise idrarın rengindeki kırmızılık dışında herhangi bir şikayet olmayabilir.

Hamilelikte idrarda kan görülmesi nasıl tedavi edilir?

İdrarında kan gören anne adayına uygulanacak olan tedavi, hematüriye sebebiyet veren etkene göre planlanır. Neden olan enfeksiyon ise, buna yönelik antibiyotik tedavisi verilir. Hastanın bol miktarda su içmesi tavsiye edilir. Taş veya başka bir problemin var olması halinde, onlara yönelik ilaç veya ameliyat tedavisi planlanmaya başlanır. Bu durumlarda üroloji uzmanlarına konsültasyon gerekir.

İdrarda kan görme vakalarında gün içerisinde bol miktarda su (yaklaşık 6 veya 8 bardak) içmek çok faydalı olmaktadır. Bu özellikle egzersiz yaparken, yüksek ateş olduğunda ve hava sıcaklığı arttığında çok önemlidir. Kafein ve alkol mesaneyi tahriş edebileceği için bunlardan mümkün oldukça uzak durun. Bunlar mesaneyi tahriş edebilecek içeceklerdir. Enfeksiyonlardan uzak durulmalı, cinsel ilişki sırasında lateks prezervatif kullanılmalı ve küvete su doldurup banyo yapmak yerine duş alınmalıdır. Bu sayede idrarda kan görme soruna sebep olabilecek faktörler ortadan kaldırılabilir.