İdrar yolu enfeksiyonlarında, bakteriler gibi mikroplar vücudun idrar yollarındaki savunmalarını engeller. Böbrekleri, mesaneyi ve aralarında çalışan tüpleri etkileyebilirler.
Bunlar en yaygın görülen enfeksiyon türlerinden biridir ve her sene yaklaşık 8,1 milyon kişi bu durumdan dolayı doktora gider. İdrar yolları, üst idrar yolları ve alt idrar yoluna bölünebilir. Üst idrar yolları böbrekler ve üreterlerden oluşur ve alt idrar yolları mesane ve üretradan oluşur.
İdrar Yolu Enfeksiyonuna Dair Genel Bilgiler
İşte idrar yolu enfeksiyonu ile ilgili bazı önemli noktalar. Daha ayrıntılı bilgi aşağıda yer almaktadır.
- Kadınların tümünde yaşam boyu idrar yolu enfeksiyonu (İYE) gelişme riski yüzde 50’nin üzerindedir.
- Genel belirtiler arasında idrara çıkma konusunda güçlü ve sık sık dürtülenme, idrar yaparken ağrı ve yanma hissi vardır.
- Genellikle bir idrar örneğine bakarak teşhis edilir.
- İdrar yolu enfeksiyonları 2-3 günlük bir tedavi ile iyileştirilebilir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedenleri Nelerdir?
İdrar yolu mesane, böbrekler, üreterler ve idrar yollarından oluşur. İdrar yolu enfeksiyonlarının büyük çoğunluğu genellikle sindirim sisteminde bulunan bakteri Escherichia coli (E. coli) nedeniyledir. Chlamydia ve mycoplasma bakterileri üretraya bulaşabilir, mesaneyi etkilemez. İdrar yolu enfeksiyonuna nerede meydana geldiğine bağlı olarak farklı isimler verilir. Örneğin:
- Mesane enfeksiyonuna sistit adı verilir.
- Üretra enfeksiyonuna üretrit denir.
- Böbrek enfeksiyonuna piyelonefrit denir.
- Üreterler çok nadiren enfeksiyon bölgesidir.
Bakterilerin çoğu idrar yolu enfeksiyonuna neden olur. Herkes bir defa da olsa idrar yolu enfeksiyonu olabilir ve kadınlarda en yaygın olanı, özellikle hamile oldukları zaman görülür.
Bir idrar yolu enfeksiyonu olduğunuzu düşünüyorsanız doktorunuza bildirin. Doğru bakımla, anne ve bebeği iyi durumda olmalıdır. Ancak böbreklerinizi etkilemediğinden emin olmanız gerekir.
Bu enfeksiyonların çoğu mesane ve üretra ile sınırlıdır. Ancak bazen bir böbrek hastalığına neden olabilirler. Nadiren de olsa idrar yolu enfeksiyonları preterm doğum (erken doğum yapma) ve düşük doğum ağırlığına neden olabilir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?
- İşemek için acil bir ihtiyaç duymak veya daha sık idrara çıkmak
- İşemekle ilgili sorun
- Sırt üstünde veya alt karında yanma hissi veya kramplar
- İdrara çıkarken yanma hissi
- Bulanık görünen veya kokusu olan bir idrar
İdrar yolu enfeksiyonları genelde cildinizden, vajinadan veya rektumdan üretranıza giren ve yukarı doğru ilerleyen bakterilerden kaynaklanır. Birçok yaygın türleri vardır:
- Sistit veya mesane enfeksiyonu: Çoğu zaman, bakteriler mesanenizde durur ve orada ürer, iltihaplanmaya ve bir mesane enfeksiyonunun tanıdık semptomlarını tetiklemeye neden olur. Sistit, 20 ila 50 yaş arasındaki cinsel yönden aktif kadınlar arasında oldukça yaygındır.
- Böbrek enfeksiyonu: Bakteriler bir veya iki böbreği enfekte etmek için üreterler vasıtasıyla mesaneden dolaşabilirler. Böbrek enfeksiyonu (piyelonefrit olarak da adlandırılır) gebeliğin en yaygın tıbbi komplikasyonudur. Enfeksiyon kan dolaşımına yayılabilir ve sizin için hayati tehlike oluşturabilir. Böbrek enfeksiyonu bebeğiniz için de ciddi sonuçlar doğurabilir. Preterm doğum riski artar ve düşük doğum ağırlığına sahip bir bebeğiniz olabilir ve fetal veya yeni doğan ölüm riski ile ilişkilendirilmiştir.
- Asemptomatik bakteriüri: İdrar yolunuzda bakterilerin olması mümkündür ve semptomları yoktur. Buna asemptomatik bakteriüri adı verilir.
Hamile değilseniz, bu durum genelde sorunlara neden olmaz ve sıklıkla kendi başına temizlenir.
Bununla birlikte, gebelik sırasında, tedavi edilmeden bırakılan asemptomatik bakteriüri, böbrek enfeksiyonu alma riskinizi önemli ölçüde artırır ve preterm doğum ve düşük doğum ağırlığı ile ilişkilendirilir. İdrarınızın gebelik sırasında rutin olarak test edilmesinin bir nedeni de budur.
Gebelikte Daha Sık İdrar Yolu Enfeksiyonu Görülmesinin Nedeni Nedir?
Bunun bir nedeni hormonlardır. Hamilelik dönemi de idrar yollarında değişikliklere neden olur ve bu durum kadınların enfeksiyona yakalanma riskini artırır. Ayrıca, artmakta olan uterus ağırlığı mesanenize olan baskıyı artırır. Mesanenizdeki tüm idrarın dışarı çıkmasını zorlaştırıyor. Özellikle alt idrar yolu enfeksiyon daha olasıdır.
Hamilelik Sırasında İdrar Yolu Enfeksiyonu Geçiriyorsanız Fakat Semptom Görülmezse Ne Olacak?
Asemptomatik bakteriüri preterm doğum ve düşük doğum ağırlığı ile ilişkilidir. Bakteriüri tedavi edilmezse, böbrek hastalığına yakalanma şansınız yüzde 40 gibi yüksek olabilir. Bununla birlikte, yeterli tedaviyle, riskiniz % 1 ile 4 arasında azalır.
Üriner sisteminizde bakteri olup olmadığını öğrenmek için doktorunuz ilk doğum öncesi ziyaretinizde idrar toplayacak ve belirtileriniz olup olmadığına bakılmaksızın test için bir laboratuvara gönderecektir. Bu ilk idrar kültürü negatifse, hamilelikte daha sonra bir idrar yolu enfeksiyonu geliştirme şansınız azdır. Kültür pozitifse, gebelik sırasında almak için güvenli olan oral antibiyotiklerle tedavi edileceksiniz. Genelde bir hafta antibiyotik almak enfeksiyonu temizlemelidir.
Tedaviden sonra enfeksiyonun ortadan kalktığından emin olmak için tekrar test edileceksiniz. (Eğer değilse, farklı bir antibiyotik kullanacaksınız.) İleride tekrarlayan idrar kültürleri, başka enfeksiyonunuz olmadığından emin olmak için hamilelik boyunca düzenli aralıklarla yapılmalıdır. Bakteriüri tekrarlanırsa, yine aynı muameleyi görürsünüz ve gebeliğinizin geri kalanı için tekrar tekrar nüksetmeyi önlemek için sürekli olarak düşük dozda antibiyotik verilebilir.
Mesane Enfeksiyonunun Tedavisi Nedir?
Hamileliğiniz sırasında mesane enfeksiyonu (sistit) geliştirirseniz, durum benzerdir, ancak oral antibiyotiklerin biraz daha kısa bir tedavisi verilebilir. Antibiyotikler muhtemelen belirtilerinizi birkaç gün içinde hafifletir, ancak üriner sisteminizdeki tüm bakterilerden kurtulmak için doktorunuzun öngördüğü tüm rotayı tamamlamak önemlidir. Mesane enfeksiyonlarına devam ederseniz, önlem için günlük düşük dozda antibiyotik kullanmanız gerekecektir.
İdrar Yolu Enfeksiyonlarından Kaçınmak İçin Neler Yapabilirsiniz?
- Günde en az sekiz bardak su içmeyi ihmal etmeyin.
- Tuvaletten sonra önden arkaya doğru silinin.
- Mesanenizi seks öncesi ve sonrası kısa bir süreliğine de olsa boşaltın.
- Seks yaparken yağlayıcıya ihtiyacınız varsa, su bazlı bir alternatif tercih edin.
- Sık sık genital bölgeyi yıkamayın.
- Güçlü genital deodorantlardan veya tahrişe neden olan sabunlardan kaçının.
- Seks öncesi genital bölgenizi ılık suyla yıkayın.
- Pamuklu iç çamaşırı giyin.
- Banyo yerine duş alın.
- Çok sıkı pantolon giymeyin.
