Hamilelikte Kemoterapi Bebeğe Zarar Verir Mi?

Hamilelik, bir bebeğin anne rahminde büyüyüp geliştiği çok hassas bir dönem olduğu için bir kadının belki de yaşamı boyunca en çok özen gösterdiği süreçtir. Hamilelikte neler yenir, neler yenmez, neler içilir, neler içilmez, hangi davranışlar doğrudur, hangileri zararlıdır, anne adaylarına neler yasaktır, neler yasak değildir gibi daha pek çok sorunun yanıtı o hamileliğin ne kadar sağlıklı geçeceğini belirlemektedir.

Hal böyle olunca da anne adayları yaşamlarındaki her bir ayrıntıya dikkat etmek durumundalar. Bu süreçte özellikle de hastalanmamak çok büyük önem taşıyor. Zira gebelik dışındaki dönemlerde bile tedavilerde kullanılan ilaçların birtakım yan etkileri, zararları olabiliyorken, hamilelikte bu yan etkiler katlanabiliyor.

Bu sebeple hamilelik boyunca anne adaylarının çok basit bir ağrı kesiciyi bile kullanmadan önce doktora danışmaları ve mümkünse de kullanmamaları öneriliyor.

Hamilelik bu kadar çok özen gerektiriyorken, herhangi bir kanser türünde hastanın alması gereken kemoterapi tedavisi çok daha büyük önem taşıyor. Kemoterapi gebelik dönemi dışında alındığında bile hastalar için endişe verici yan etkilere yol açıyorken hamilelik döneminde çok fazla kaygıya sebep olması da normaldir.

Hamile kalmadan önce kanser olduğu tespit edilen kadınlara tedavileri tamamlanmadan gebe kalmaları önerilmezken, hamilelikte fark edilen kanser vakalarında neler yapılır, neler yapılmalı ve özellikle de kemoterapi uygulanabilir mi merak konusudur.

Kemoterapi nedir?

Kemoterapi sözcüğü çoğunlukla kanser hastalıklarının tedavisi ile bağlantılı olarak kullanılmaktadır. Zira kanser türlerinin tedavisinde sıklıkla uygulanan yöntemlerin başında kemoterapi gelir. Kemoterapi aslında çok etkili bir tedavi türü olmakla birlikte, yan etkileri göz önünde bulundurulduğunda endişe sebebi olmaktadır.

Kemoterapi neredeyse tüm kanser türlerinin tedavisinde uygulanan hayati bir tedavi yöntemidir. Bir başka deyişle “ilaçla tedavi” anlamına gelen kemoterapi, daha çok kanser hücrelerini etkileyen kanser ilaçları kullanılarak yapılmaktadır. Neredeyse tüm kanser türlerinin tedavisinde kanserin türüne, yayılımına göre değişen sürelerde ve değişen yoğunlukta, farklı sıklıkta kemoterapi uygulanıyor. 

Kemoterapide kanserli tümörün ilaçla tedavi ediliyor, kanserli hücrelerin büyümesi ve çoğalması önlenebiliyor ve bu hücrelere zarar veriliyor. Yani kemoterapi, kanser hastalığının ilaçla tedavi edilmesi işlemidir, kanser hücreleri öldürülür, bu hücrelerin büyüme hızları yavaşlatılır.

Kemoterapide; antikanser ilaçlar, antineoplastik ilaçlar ve kemoterapötik kullanılarak mümkün olan etkili sonuçlar almak amaçlanır, çoğunlukla da başarı elde edilir.

Kemoterapi neden yapılır?

Kemoterapide kullanılan ilaçların dozu, sıklığı hastanın ihtiyacına göre değişir ve duruma göre birden fazla ilaç verilebilir. Kemoterapi, hastanın sahip olduğu kanser türüne ve evresine göre kanseri tedavi etmek, kanserli hücrelerin yayılmasını önlemek, tümörün büyüme sürecini yavaşlatmak ve vücudun farklı bölgelerine yayılmış kanser hücrelerini yok etmek gibi farklı amaçlarla uygulanabilir.

Kemoterapinin temel amacı kanser hastalığını tedavi etmek iken, bunla birlikte kanserli hücrelerin diğer organlara ve vücudun geri kalanına yayılmasını engellemek, kanser tümörünün büyüme hızını yavaşlatmak, kanserden kaynaklanan rahatsızlıkları ve şikayetleri azaltmak da amaçlanmaktadır.

Kemoterapinin yan etkisi var mıdır?

Ne zaman bir hastalığın tedavisi için ilaç kullanılacak olsa az ya da çok bir zarardan, yan etkiden bahsetmek söz konusudur. Ama eğer tedavi diğerlerine göre biraz daha ağır olan kemoterapi ise yan etkiler daha fazla olabiliyor.

Kemoterapinin var olan ve olası yan etkilerinin hangi hastada ne oranda, ne şiddette, nasıl görüleceği hastaya, başka bir hastalığı olup olmamasına, kanserin türüne ve şiddetine göre değişir. Kemoterapinin halk arasında sıklıkla bilinen pek çok yan etkisi zaten vardır. Bunlar arasında saçların, kaşların dökülmesi, kilo kaybı ya da ani kilo alımı en net görülen yan etkilerdir.

Her kanser hastası kemoterapiden çok ciddi yan etkiler görecek diye de bir kural yoktur. Zira kemoterapi alan bazı hastalarda hiçbir yan etki görülmeyebilir. Aynı bağlamda kemoterapinin yan etkilerini azaltmak, daha az hasar görebilmek için de tedaviyi gerçekleştiren doktorun önerilerine uymak, doktor kontrollerini aksatmamak önemlidir.

Kemoterapinin en yaygın yan etkileri nelerdir?

• Mide bulantısı,
• Kusma,
• Saç dökülmesi,
• Halsizlik,
• Ağız içinde yaralar,
• Sık sık enfeksiyon kapma,
• Daha sık kanama ve kanamaların uzun süre durmaması,
• Cinsel fonksiyonlarda bozulma,
• Kas ve sinir sisteminde fonksiyon kaybı

Hamilelikte kemoterapi yapılabilir mi?

Kemoterapinin birtakım yan etkileri olduğundan bahsettik, bu yan etkiler hamilelik gibi bir durum söz konusu olduğunda tolere edilebilir mi ya da nasıl tolere edilebilir. Eğer zaten planlı bir hamilelik varsa gebe kalmadan önce anne ve baba adayının ayrıntılı bir doktor kontrolünden geçmeleri gerekir.

Yapılan kontrollerde herhangi bir sağlık sorunu tespit edilirse hamilelikten önce tedavi edilmesi önemlidir. Bu sayede anne adayı mümkün olan en sağlıklı şekilde gebe kalabilir. Bir de kanser gibi çok ciddi bir rahatsızlık varsa mutlaka hamile kalmadan önce tedavi edilmesi gerekiyor.

Kanser hastalıklarının tedavileri ruhen ve bedenen çok zorlu, yıpratıcı olabilir, hem anne adayı hem de bebek için hayati tehlike bile olabilir. Özellikle de kanser hastası olan kadın gebe kalır ve kemoterapi gerekirse anne adayları çok büyük bir endişe yaşar. Çünkü çok hassas bir süreç olan hamilelik döneminde akılda hep kötü kalan kanser ve kemoterapi sözcüklerini kullanmak bile çok korkutucu olabilir.

Kanser hastalığı gebeliği zaten olumsuz etkilerken, kemoterapi de fazlasıyla endişelendirir. Anne adayları kemoterapinin bebeğin sağlığını ve gelişimini olumsuz etkileyip etkilemeyeceğini bilmek ister, hatta bazıları kemoterapinin gebeliğin sonlandırılmasına yol açacağını düşünebilirler. Oysaki böyle bir şey yoktur, bu tür düşünceler kesinlikle sebepsiz ve yanlıştır.

Eğer hamileliğin ilk 3 ayı sağlıklı bir şekilde geçtiyse sonraki dönemde kemoterapi uygulanmasında sakınca yoktur. Uzmanlara göre gebeliğin ilerleyen döneminde alınan kemoterapi bebeğe herhangi bir zarar vermez. Bu bağlamda sağlıklı geçen ilk 3 aydan sonra bebek hiçbir zarar görmeden kemoterapi yapılabilir. Çünkü plasenta, kemoterapi gören anne adaylarında ilacın bebeğe geçmesini engeller, bebeği her türlü hasardan korur.

Hamileliğin ilk 3 ayı önemli!

[info]

Öncelikle altını çizelim ki, hamilelikte kemoterapi alınabilir ve bebeğe hiçbir zararı olmaz. İşte bunun için de gebeliğin ilk 3 ayının sağlıklı bir şekilde geçmiş olması gerekiyor. Hamileliğin ilk 3 ayı bebeğin temel yaşamsal organlarının gelişimi için en kritik süreç olduğundan, bu dönemde anne adayları sağlıklı beslenmeli, sağlıklı yaşamalıdır. Bu süreçten sonra alınacak kemoterapi bebek için yan etki yaratmaz, zararlı olmaz. Eğer çok gerekli ise hamileliğin 14. haftasından sonra uygulanan kemoterapi % 98 ihtimalle bebeğe bir zarar vermezken, % 1,3 gibi bir oranda bebekte anomaliye sebep olabilir. gebelikte uygulanan hiçbir işlem gibi kemoterapi için de % 100 garanti verilemez. Ancak bu kadar küçük bir risk gebelikte pek çok işlemde vardır.

[/info]

Hamilelikte kemoterapi ne zaman yapılır?

Kanser hamilelikte edildiyse ve hemen tedaviye başlanması gerekiyorsa ilk olarak gebeliğin sonlandırılması doğru olabilir. Hamileliğin ilk 3 ayında ciddi kanser vakalarında doktorun ve anne, baba adayının ortak görüşü ile gebelik sonlandırılabilir ve gebelik bittikten sonra kemoterapiye başlanabilir. Ancak kanser gebeliğin 7 – 8. aylarında tespit edilirse kemoterapi için bebeğin doğması beklenir.

Hamilelikte kemoterapi bebeğe zararlı mıdır?

Kemoterapinin hamilelikteki etkilerine dair yapılan çok sayıda bilimsel çalışmaya göre; gebeliğin ilk 3 ayı sağlıklı bir şekilde geçirilirse ileri aylarda alınan kemoterapinin bebeğe zarar vermemektedir.