Hamilelikte kilo almak anne karnındaki bebeğin büyümesi ve gelişmesi için önemlidir. Kilo alımı aynı zamanda doğumdan sonra süt üretme konusunda enerji deposu için gerekli olan bir şeydir.
Bununla birlikte zayıf olmak ya da yeteri kadar kilo alamamakla ilişkilendirilen riskler kilo almayla birlikte dengelenmektedir. Bu nedenle hamilelik boyunca gerekli besinleri alıyor ve hamileliğiniz genelinde özellikle ikinci ve trimesterde yeteri kadar kilo alıyorsanız, zayıfken hamile kalmanız genel olarak büyük bir sorun olmamaktadır.
Hamile kalmadan önce zayıf olmanız, ideal kilosunda ya da ideal kilosunun üstünde olan kadınlara göre hamilelikte daha fazla kilo almanızı gerektirebilir. Ayrıca anoreksiya ya da bulimia nervoza gibi yeme bozuklukları geçmişi olan kadınların hamile kalmadan önce de bazı besin eksiklikleri olabileceği için hamilelik sırasında ek besinler almaları gerekebilir.
Doktorunuz, hamileliğiniz için gereken kilo artışınızın ne olması gerektiği ve hangi besinlere ihtiyacınız olacağına yönelik olarak size yardımcı olacaktır.
Hamileliğiniz sırasında zayıfsanız aşağıdaki önerileri uygulayabilirsiniz:
- Her birkaç saatte bir ufak öğünler yiyin
- Öğün atlamaktan kaçının
- Besin bakımından zengin, kalori bakımından yüksek atıştırmalıklar tüketin
- Tam yağlı süt ile yapılmış smoothie gibi yüksek kalorili içecekler tüketin
- Yemeklerinizi daha fazla sağlıklı yağ ile pişirin
- Yeteri kadar besin aldığınızdan emin olmak için bir diyetisyenle çalışın
Hamilelikte Kilo Alımı Neden Önemlidir?
Hamilelikte kilo almak bazı kadınlar için zor olabilmekle birlikte anne karnında gelişmekte olan bebek bakımından önemlidir. Kilo alımının önemini anlamanızda bu kiloların nereye gittiğini öğrenmek yardımcı olabilir. Hamilelikte alınan kiloların dağılımı genel olarak şu şekilde olmaktadır:
- Bebek: 3 – 4 kg
- Plasenta: 0,5 – 1 kg
- Amniyon sıvısı: 1 kg
- Rahim: 1 kg
- Maternal meme dokusu: 0,5 – 1,5 kg
- Maternal kan hacmi: 1,5 – 2 kg
- Maternal dokudaki sıvılar: 1 – 2 kg
- Maternal yağ ve besin depoları: 3 – 4 kg
Hamilelikte alınan kiloların çoğu doğumla birlikte ve doğumdan sonra kısmen kolay bir şekilde verilir. Daha fazla kilo alındıysa bunlar da verilecektir, ancak bunların verilmesi için fazladan çaba göstermek gerekir ve kiloların ne hızda verileceği kadından kadına değişiklik gösterir. Fazla kiloları vermek genelde emzirme sürecinin uzatılması, düzenli egzersiz ve dengeli bir beslenme düzeniyle desteklenmektedir.
Hamile Kalmadan Önce Kilo Alımı
Zayıfsanız, hamile kalmadan önce birkaç kilo almanız faydalı olabilir. Özellikle de hamilelik öncesi beslenme düzeniniz yeteri kadar besleyici değilse bunu yapmanız önemlidir. Hamilelikten önce gerekli besinleri almak hem sizin sağlığınız hem de bebeğinizin sağlığı açısından önemlidir.
Zayıf olmak, kısırlık ve erken doğum bakımından risk faktörü olabilmektedir. Zayıfsanız ve hamile kalmaya çalışıyorsanız 1 – 2,5 kg almayı deneyin. Yapamıyorsanız bu kiloları ilk trimesterinizde almaya odaklanın.
Zayıfsanız kilo almak için günlük kalori alımınızı 300 kalori kadar arttırmanız gerekir. Ancak normal kilodaysanız genel olarak ilk trimesterde kalori alımınızı arttırmanıza gerek yoktur. İkinci trimesterde günlük ek 340 kalori, üçüncü trimesterde ise günlük ek 450 kalori almanız gerekir.
Bir diyetisyenle çalışarak besin bakımından zengin ve yüksek kalorili yiyeceklerin neler olduğunu öğrenebilir ve kilo hedeflerinize ulaşabilirsiniz.
Yeme Bozuklukları
Aşırı zayıf değilseniz, besin eksikliğiniz yoksa ve/veya yeme bozuklukları geçmişiniz yoksa hamilelik öncesi Vücut Kitle Endeksinizin 18,5’in altında olması, yani zayıf olmanız genelde sorun olmaz.
Bununla birlikte yeme bozukluğu geçmişi olan kadınların kilo almaktansa folat (B9 vitamini), demir, protein ve yağ gibi önemli besinlere odaklanmaları gerekir.
Hamilelikte Kilo Alımı Nasıl Olmalıdır?
Yorgunluk, hamilelikte yeteri kadar kilo alınmadığında sıkça karşılaşılan belirtilerdendir. Ayrıca hamilelik sırasında kilo almakta zorlanan kadınların doğum sonrası iyileşme süreleri daha uzun olabilmekte ve yeteri kadar kilo almamak kemik sağlığının riske girmesine neden olabilmektedir. Yeteri kadar kilo alınmadığı zaman anemi gibi besin eksiklikleri bakımından risk altında olunabilmektedir.
İlk Trimesterde Kilo Alımı
Mide bulantıları nedeniyle pek çok kadın ilk trimesterde birkaç kilo vermektedir ve bu durum oldukça normaldir. Ancak aşırı zayıfsanız ve hızlı bir şekilde kilo veriyorsanız, gelişmekte olan bebeğinizin gerekli besinleri alması zor olabilir.
İlk trimesterde kilonuz sabit kalsa ya da birkaç kilo verseniz de önemli besinleri aldığınızdan emin olmalısınız. Mide bulantısı, kusma ve yiyeceklerden tiksinme nedeniyle yeterince beslenemiyorsanız, yüksek kaliteli doğum öncesi vitaminler almayı ihmal etmeyin. Bununla birlikte kilo alımı ikinci ve üçüncü trimesterde bebeğinizin gelişimi için daha önemli hale gelmektedir.
İkinci ve Üçüncü Trimesterde Kilo Alımı
Bazı araştırmalar özellikle ikinci ve üçüncü trimesterde yeteri kadar kilo almamanın, erken doğum ya da sezaryen riskini arttırabildiğini göstermektedir. Erken doğan bebeklerin doğum kiloları daha düşük olmakta ve ilerde kalp hastalığı, yüksek tansiyon ve diyabet gibi bazı hastalıkları yaşama riskleri daha yüksek olabilmektedir.
Hamilelikte İdeal Kilo Alımı
Hamilelikte ne kadar kilo almanız gerektiği hamilelikten önceki Vücut Kitle Endeksinize (VKE) bağlıdır. Tam olarak ne kadar kilo almanız gerektiğini doktorunuz size söyleyecektir. Bununla birlikte hamilelikte alınması gereken kilo miktarı genel olarak şu şekilde olmaktadır:
Hamilelik Öncesi VKE | Önerilen Kilo Alımı |
Zayıf: 18,5 altı | 12,5 – 18 kg |
Normal: 18,5 – 24,9 | 11 – 14 kg |
Fazla kilolu: 25 – 29,9 | 7 – 11 kg |
Obez: 30 üzeri | 5 – 9 kg |
VKE, vücut ağırlığınızın kilogram cinsinden değerinin, boyunuzun metre cinsinden karesine bölünmesiyle bulunur. Ancak VKE’nin boy ve kilonuza göre yağ oranınızı tahmini olarak hesapladığınızı unutmayın. Doktorunuz sonuçlarınıza bakarak VKE’nizden bağımsız olarak almanız gereken kilo miktarı konusunda yardımcı olacaktır.
Hamilelikte Kilo Vermeniz Durumunda Yapabilecekleriniz
Mide bulantısı ve kusma nedeniyle pek çok kadın ilk trimesterde kilo vermektedir. Bu durum normal olsa da doktorunuz kilo almanızı önerdiyse kilo verme konusunda dikkatli olmalısınız. Ayrıca özellikle üçüncü trimesterde aniden kilo vermeye başladıysanız vakit kaybetmeden doktorunuzla görüşmeyi ihmal etmeyin.
Kilo alma konusunda sorun yaşıyorsanız besin değeri düşük, boş kalorili yiyeceklerdense beslenme düzeninize yüksek kalorili ve yüksek yağ oranına sahip yiyecekler eklemeyi deneyebilirsiniz.
Vitamin alın: Hamilelik öncesi ve hamilelik sırasında tüm kadınların doğum öncesi vitamin kullanmaları tavsiye edilmektedir. Hamilelikte folat (folik asit), kalsiyum ve demir gibi bazı besinlerin günlük alımlarını arttırmanız gerekir. Bu besinler, bebeğinizin sağlıklı bir şekilde büyümesi ve gelişmesi için çok önemlidir.
Günlük besin değerlerinin yüzde 100 karşılayan bir takviye bulmanız ve folik asit (600 mcg) ve demir (27 mg) gibi bazı besinleri aşırı almamanız önemlidir. Bununla birlikte kansızlık sorunu yaşayan kadınların daha fazla takviye almaları gerekir.
Yağda çözünen bazı vitaminlerin günlük alımları aşıldığı zaman sorun olabilmektedir. Örneğin, A vitamini çok fazla olduğunda doğum kusurlarına yol açabilmektedir.
Yeteri kadar besin almanızın en iyi yolu elbette çeşitli meyveler, sebzeler ve tam tahıllar; yoğurt, inek sütü ve badem sütü gibi kalsiyum bakımından zengin gıdalar; fasulye, yumurta, balık ve tavuk gibi protein kaynakları ve yağlı balıklar, kuruyemişler, tohumlar ve yağ gibi sağlıklı yağlar olmaktadır. Besinler öncelikle tüketilen yiyeceklerden alınır, çünkü yiyeceklerdeki besinlerin emilimi, takviyelerde bulunanlardan daha önce gerçekleşmektedir.
Önemli besinleri alın: Hamilelikte önemli olan besinlerden bazıları doğum öncesi vitaminlerinin içerisinde bulunmayabilir. Bunlardan ilki DHA olmaktadır. Somon ve sardalya gibi düşük cıva oranına sahip balıklar ya da DHA eklenmiş yumurta gibi yiyeceklerle DHA ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz. Bebeğin beyin, sinir ve göz gelişimi için günde 200 mg DHA almanız tavsiye edilmektedir.
Hamilelikte önemli olan besinlerden bir diğeri ise D vitamini olmaktadır. D vitamini yiyeceklerde çok yüksek miktarlarda bulunmadığı için hamileliğiniz boyunca takviye almanız gerekebilir. Hamilelikte önerilen günlük D vitamini miktarı 2000-5000 IU olmaktadır.
Sonuç Olarak
Hamileyseniz ve zayıfsanız, hamileliğinizin sağlıklı geçmesi için ne kadar kilo almanız gerektiği konusunda doktorunuz yardımcı olacaktır. Ayrıca yeme bozukluğu geçmişiniz varsa ya da günlük yeteri kadar besin alamıyorsanız, ideal kilonuza ulaşmak ve kilo almak için fazladan takviye kullanmanız gerekebilir.
Anne beslenmesi konusunda uzman bir diyetisyenle çalışmanız beslenme hedeflerinize ulaşmanızda yardımcı olabilir.
Zayıf olsanız da yeteri kadar besin alıyor ve hamileliğinizde kilo alıyorsanız endişelenmenizi gerektiren bir durum olmayacaktır. Hamileliğiniz için önemli olan yeteri kadar kilo almanız ve özellikle de ikinci ve üçüncü trimesterde bebeğinizin sağlığının en iyi olması için yeteri kadar beslenmeniz olacaktır.
