Tek Yumurta İkizleri

Tüm dünya üzerinde yaşanan gebeliklerin büyük bir çoğunluğu tekilken, küçük bir bölümü ise çoğul gebelik, özellikle de ikiz gebelik olur. İkiz, üçüz diğer çoğul gebelikler, tekil gebeliklere göre çok daha nadir görülmektedir ve bunun meydana gelmesinde pek çok faktör rol oynamaktadır.Gebelik doğal yolla oluşmuşsa ikiz gebelik olma şansı her 80 gebelikte sadece 1’idir. Fakat doğal yolla gebelik elde edilemediği için üremeye yardımcı tedavilerle gebe kalınmışsa ikiz gebelik oranları da artmaktadır.

Çoğul gebelikler içinde en sık olarak ikiz gebelik görülür. İkiz gebelikler de tek yumurta ikizleri ve çift yumurta ikizleri olarak ikiye ayrılır. Yaşanan tüm ikizler gebeliklerde 10 tane gebelikten 1’i tek yumurta, geri kalan 9 tanesi ise çift yumurta ikizi olur. Tüm gebelikler arasında ise 250 gebelikten sadece 1’i tek yumurta ikizi olmaktadır. Her şeyiyle tıpa tıp aynı olan tek yumurta ikizleri, tıpkı tekiz gebelikler gibi 1 yumurta ve 1 sperm tarafından döllenir. Fakat döllenme sonucunda oluşan embriyo, daha sonra ikiye bölünür. İşte bu şekilde oluşan tek yumurta ikizlerinde cinsiyetler ve genetik yapılar birebir aynı olur.

İkiz gebelik kimlerde daha sık görülür?

• • Özellikle 37 yaş olmak üzere ileri yaş gebeliklerinde,

• • Babanın ailesinde ikiz bebek olması hiçbir şekilde teklemezken annenin akrabaları içinde ikiz olması,

• • Yaz aylarında gerçekleşen gebeliklerde,

• • Güneş ışığına fazla maruz kalan bölgelerde yaşayanlarda,

• • Uzun boylu ve kilolu olan kadınlarda,

• •  İlaç tedavisi ile gebe kalanlarda ikiz gebelikler daha sık görülür.

Çoğul gebelikler ve özellikle de ikiz bebekler çok etkileyici, çok hoş olsa da çoğul gebelikler pek çok risk barındırmaktadır. Çoğul gebeliklerin sağlıklı bir şekilde gerçekleşme ihtimali, tekil gebeliklerden çok daha düşüktür. Çoğul gebeliklerde hem anne adayı hem de bebekler için çok fazla sorun yaşanabilir.

Çoğul gebeliklerde hangi riskler bulunur?

• • Gebeliklerin düşükle sonlanma riski daha fazladır.

• • Çoğunlukla erken doğum olur.

• • Anne adayları gebelik süresince yüksek tansiyon sorunu yaşama yaşayabilirler.

• • Mide bulantısı daha sık yaşanır.

• • Plasentada sıklıkla anomaliler görülür.

• • Anne adayında kansızlık daha sık görülür.

• • Bebeklerde anomali görülme riski yüksektir.

• • Bebekler arasında transfüzyon sendromu görülme riski yüksektir.

• • Özellikle tek yumurta ikizlerinde kordon dolanması ve buna bağlı ölüm riski çok yüksektir.

Tek yumurta ikizleri gebeliğin hangi haftasında belli olur?

Gebelikte yapılan ultrason muayenesinde gebeliğin tekil gebelik mi, yoksa çoğul gebelik mi olduğu anlaşılır. Gebeliğin 3. ultrason muayenesi döneminde anne karnındaki gebelik kesesinin 2 tane olduğu görülür. Ancak gebeliğin erken haftalarındaki ultrason muayenesinde 2 tane görülen keselerin biri bazı gebeliklerde 1 – 2 hafta içinde kaybolmaktadır. Böyle durumlarda kesenin biri bazı sebeplerle düşer ve gebelik tekiz olarak devam eder. Bundan dolayı gebeliğin tekil mi, yoksa çoğul gebelik mi olduğunun kesin olarak anlaşılabilmesi için, keselerin 7. hatta 8. haftaya kadar büyümesi beklenir. Bu süre zarfında bebeklerin kalp atışları duyulur ve gebeliğin ikiz gebelik olduğu kesin olarak tespit edilir.Gebeliğin tekiz mi, ikiz mi olduğunu öğrendikten sonra, ikizlerin tek yumurta ikizi mi, yoksa çift yumurta ikizi mi olduğu sorusunun yanıtı merak edilir. Bu da yaklaşık 14. ultrason muayenesi civarında anlaşılabilir. İkiz gebeliğin 9. ve 14. haftaları arasında zarların şekline ve plasenta sayısına bakılır ve ultrasonda bir tane plasenta görülüyorsa tek yumurta ikizi olduğuna karar verilir. Fakat görülen plasenta iki tane ise gebelik, tek yumurta ikizi de çift yumurta ikizi de olabilir. Ultrason muayenesinde ikiz bebeklerin cinsiyetlerinin farklı olması durumunda bebeklerin kesin olarak çift yumurta ikizi olduğu söylenebilir. Çünkü tek yumurta ikizlerinin hepsi her koşulda aynı cinsiyete sahiptir.İkiz gebeliklerde normal doğum mu sezaryen mi yapılmalı?

İkiz gebeliklerin doğumunda çoğunlukla güvenli bir doğum olduğu için sezaryen doğum tercih edilir. Fakat çok sık olmamakla birlikte her iki bebeğin de başla geldiği durumlarda normal doğum yapılabilir.

Tek yumurta ikizleri birbirlerine ne kadar benzer?

Tek yumurta ikizlerinin birbirlerine birebir benzedikleri bilinen bir gerçektir. Tek yumurta ikizleri, döllenmiş tek bir yumurtanın ikiye bölünmesi sonucunda oluşmaktadır. Bundan dolayı da tek yumurta ikizlerinin bütün genetik, fizyolojik yapıları aynı olur. Çevremizde gördüğümüz tek yumurta ikizlerinin görünümlerinin tıpa tıp aynı olması normaldir. Bu bağlamda tek yumurta ikizlerinin cinsiyetleri de her zaman aynıdır. Zaten ultrason muayenesinde iki farklı cinsiyet tespit edilirse çift yumurta ikizi olduğu anlaşılır. Ancak tek yumurta ikizleri birbirinden çok farklı çevrelerde yetiştirilirse, çevresel faktörlerden kaynaklı olarak bazı özellikler farklı olabilir. Çünkü farklı çevresel özellikler, farklı beslenme alışkanlıkları farklı özelliklerin ortaya çıkmasına sebep olur. Tüm bunların yanında diğer özelliklerinin aksine tek yumurta ikizi ya da çift yumurta ikizlerinin parmak izleri kesinlikle aynı olmaz.

Tek yumurta ikizleri aynı IQ’ya sahip olur mu?

Tek yumurta ikizleri, çok nadiren görülen küçük farklılıklar dışında fiziksel ve zihinsel özellikler bakımından birebir aynıdır. Bu konuda yapılan bilimsel çalışmalar tek yumurta ikizlerinin; her zaman için aynı cinsiyete sahip olduklarını, fiziksel ve zihinsel açıdan birbirine tıpa tıp benzediklerini, kan gruplarının aynı olduğunu, ancak parmak izlerinin farklı olduğunu göstermektedir. İşte tüm bunlara ek olarak tek yumurta ikizlerinin sahip oldukları IQ’lar da aynı özelliklere sahiptir. Uzmanlar tek yumurta ikizlerinin genel sağlık durumlarının, düşünce yapılarının ve politik görüşleri bile aynı özellikler gösterebildiğini belirtmekteler.Tek yumurta ikizleri arasında çok net olan bu benzerlikler, içinde yaşadıkları ortamdan bağımsız olarak, sahip oldukları genleri ile de doğrudan bağlantılıdır. Bu bağlamda doğumun hemen ardından birbirinden ayrılan ve çok uzun yıllar sonra bir araya gelen incelenmiştir. Bu çalışmalarda yıllar sonra yeniden bir araya gelmiş olan tek yumurta ikizlerinin davranışlarında, kişiliklerinde ve sosyal hayatlarında çok net benzerlikler olduğu görülmüştür.

Tek yumurta ikizi gebeliği şansını artırmak mümkün müdür?

Çiftler çoğu zaman bebeklerinin cinsiyetini, tekil ya da ikiz olma durumunu belirlemek isterler. Doğal yolla gerçekleşen gebeliklerde bunların hiç birini belirleyebilme şansı yoktur. Bu şansı artırabilmeyi vaat eden, bu konuda önerilerde bulunan kişilerin güvenirliğinden bahsetmek mümkün değildir. Ancak yardımcı tedavilerle elde edilen gebeliklerde ve özellikle de tüp bebek tedavisinde ikiz ya da tek yumurta ikizi şansını artırmak mümkündür. Tek yumurta ikizi oluşma olasılığı tüp bebek tedavisi dışında hiçbir faktörden etkilenmez. Bununla birlikte tek yumurta ikizi oluşma oranı, farklı ırklara ya da özelliklere göre değişiklik göstermez. Tüp bebek tedavisi dışında her koşulda tek yumurta ikizi gebeliği oranı, dünyanın her yerinde, tüm ailelerde aynıdır. Tüm gebelikler düşünüldüğünde 250 gebelikte sadece 1 tanesi tek yumurta ikizi olur. Bundan dolayı da tek yumurta ikizi gebeliği olması için farklı alternatifleri denemek, yollar bulmaya çalışmak mantıklı ve faydalı olmaz.