Hamilelik oldukça yorucu bir süreç olduğu için anne adayları bu süreçte dinlenmeye her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyabilmektedir. Ancak bazı uyku pozisyonları hamilelikte güvenli olmadığından dolayı rahatça uyumak ve dinlenmek zor olabilmektedir.
Normalde sırt üstü uyumayı seviyorsanız, hamilelikte sırt üstü uyumanın zararlı olduğunu duymuş olabilirsiniz. Bununla birlikte sırt üstü yatmak, hamileliğin tüm dönemlerinde riskli bir durum değildir.
Hamileliğin ilk ve ikinci trimesterlerinde sırt üstü uyumanızda sakınca olmayacaktır. Ancak üçüncü trimesterle birlikte sırt üstü yattığınızda ölü doğum ve başka sorunlar yaşayabileceğiniz için uyku pozisyonunuzu değiştirmeniz iyi olacaktır.
Hamilelikte Sırt Üstü Yatmak
Hamilelikte uyku pozisyonları ile ilgili yapılan eski araştırmalar, hamilelik sırasında sırt üstü yatmanın bazı komplikasyonlara neden olabileceğini söylemekteydi. Ancak bu konuda yapılan son araştırmalara göre gebeliğin ilk ve ikinci trimesterinde sırt üstü yatmak, anne ve bebek açısından tehlikeli olmamaktadır.
Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde bebek, plasenta ve rahimdeki sıvılar ağır hale geldikçe uyku pozisyonu daha önemli hale gelmektedir. Üçüncü trimestere yaklaştıkça rahim içerisindeki ağırlık, önemli kan damarlarına baskı yapabilir ve düşük doğum ağırlığı, preeklampsi, fetal gelişimin azalması ve ölü doğum gibi komplikasyonlara neden olabilir.
Hamileliğiniz sırasında sırt üstü yatmanızın güvenli olup olmadığını merak ediyorsanız, bebeğinizin, plasentanın ve rahimdeki sıvıların ağırlığını dikkate almalısınız. Bu ise kişiden kişiye değişebileceği için sırt üstü uyumanızın güvenli olup olmadığını doktorunuza danışmanız gerekir.
Genelde hamileliğin 28. haftasına gelindiğinde sırt üstü yatmak önerilmez. Ancak elinizde olmadan sırt üstü yattığınızı fark ediyorsanız, kendinizi yastıklarla destekleyerek yan yatacak pozisyonda kalmanızı sağlayabilirsiniz.
Hamilelikte Sırt Üstü Yatmak Bebeğe Zarar Verir mi?
Hamileliğin ilk 28 haftasında sırt üstü yatmanın hamileliği etkilemeyeceği düşünülmektedir. Ancak bundan sonraki dönemde sırt üstü yatmanız çeşitli komplikasyonlara yol açabilir.
Rahminiz hamileliğin 28. haftası gibi daha ağır hale geldiğinde sırt üstü yatmanız sorun haline gelebilir. Rahim içerisinde bebeğin, plasentanın ve amniyon sıvısının ağırlığı, hamilelikte yaşadığınız kilo artışının yaklaşık üçte birini oluşturmaktadır.
Sırt üstü yattığınız zaman rahminiz, inferior vena kava adı verilen damarın üzerine oturur. Bu damar, karındaki kanı kalbe taşımaktan sorumludur. Damar üzerine baskı olduğunda düşük doğum ağırlığı, preeklampsi, fetal gelişimin azalması ve ölü doğum gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde sırt üstü yatmayla ilişkili olarak görülebilecek sorunlar genel olarak şu şekildedir:
- Preeklampsi: Vena cava damarına çok fazla baskı olduğunda hamilelikte görülen yüksek tansiyon olan preeklampsi riskiniz artabilir. Preeklampsi, baş ağrısına ve karın ağrısına neden olabilir ve erken doğuma veya ölü doğuma yol açabilir.
- Fetal gelişimin azalması ve düşük doğum ağırlığı: Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde sırt üstü yattığınızda inferior vena cana damarına baskı olacağından kan akışı kısıtlanabilir ve fetal gelişim azalabilir. Fetal gelişimin azalması ise bebeğin doğumda düşük ağırlığa sahip olmasına neden olabilir. Düşük doğum ağırlığı ise solunum sorunlarına ve sarılığa yol açabilir.
- Ölü doğum: Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde sırt üstü yatan kadınlarda ölü doğum riskinin arttığını gösteren araştırmalar bulunmaktadır. Sırt üstü yatıldığı zaman fetal gelişimin kısıtlanması ve fetal stres riski nedeniyle ölü doğum riski artabilir.
Hamilelikte Nasıl Yatılması Gerekir?
Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde sırt üstü yatmak güvenli olmayacağı için en iyi seçeneğiniz yan yatmak olacaktır. Yan yatıp dizleri bükmenin hamilelik ilerledikçe anne adayının rahat edebildiği en iyi pozisyon olduğu düşünülmektedir. Yan yatmak aynı zamanda kalbinizin de işini kolaylaştıracaktır. Çünkü bu sayede bebeğinizin ağırlığı inferior vena cava damarına baskı yapmayacak ve aynı zamanda ayaklarınızdaki ve bacaklarınızdaki kan rahat bir şekilde tekrar kalbinize dönebilecektir.
Bazı uzmanlar hamilelikte özellikle sol tarafa yatılmasını önermektedir. Karaciğer karnın sağ tarafında yer aldığı için solunuza yattığınızda rahminiz, karaciğerinize baskı yapmamış olur. Ayrıca sol tarafınıza yattığınızda kan dolaşımı artar ve fetüse, rahme ve böbreklere giden kan akışı da daha iyi olur.
Sizin için en uygun olan uyku pozisyonunu bulmak için karnınızın altına ya da bacaklarınızın arasına yastık koyarak uyumayı deneyebilirsiniz. Ayrıca sırtınızdaki baskıyı azaltmak için battaniye de kullanabilirsiniz.
Hamilelikte Rahat Uyumak için İpuçları
Hamileliğin özellikle ilerleyen dönemlerinde rahatça uyumak zor olabilse de yapabileceğiniz bazı şeyler bulunuyor.
İyi bir gece uykusu için aşağıdaki ipuçlarından yararlanabilirsiniz:
- Kahve ve çay gibi kafein içeren içeceklerden mümkün olduğunda uzak durun. Bunları içmek isterseniz yalnızca sabah ya da öğlen tüketmeye dikkat edin.
- Uyumadan birkaç saat öncesinde çok miktarda sıvı tüketmekten ve büyük öğünler yemekten kaçının. Ancak gün içinde yeteri kadar sıvı aldığınızdan emin olun. Mide bulantısı nedeniyle uyuyamıyorsanız yatmadan önce tuzlu kraker yemeyi deneyin.
- Her gün aynı saatte yatmak ve kalkmak gibi bir rutin oluşturun.
- Uyumadan hemen önce yoğun egzersizler yapmayın. Bunun yerine kitap okumak ve kafeinsiz içecekler tüketmek gibi rahatlatıcı aktivitelerde bulunun.
- Bacak krampları nedeniyle uykunuzdan uyanıyorsanız, ayağınızı duvara dayayın ya da ayağa kalkın. Uyumadan önce esneme hareketleri yapmak, krampları azaltma konusunda yardımcı olabilmektedir. Ayrıca beslenme düzeninizde yeteri kadar kalsiyum ve magnezyum olduğundan emin olun. Ancak doktorunuza danışmadan takviye almaktan kaçının.
- Tüm bunları yapmanıza rağmen uyuyamadığınız zamanlar da olabilir. Uyuyamadığınız zaman yatakta dönüp durmak yerine kalkıp kitap okumak, televizyon izlemek, müzik dinlemek veya zevk aldığınız başka şeyler yapmak, uykunuzun gelmesine yardımcı olabilir. Bunları yaptıktan sonra kendinizi yorgun hissettiğinizde tekrar yatağa giderek uyumayı deneyebilirsiniz.
Ayrıca imkanınız varsa gün içerisinde uykunuzu tamamlamak için 30-60 dakika kadar kısa süreler şekerleme yapmayı deneyebilirsiniz.
