Hamilelik söz konusu olduğunda bu sürecin başından sonuna kadar anne adayı zaman zaman artan şiddetle normalden daha sık idrara çıkma sorunu yaşar. Neredeyse tüm hamile kadınlar hamilelik boyunca sık idrara çıkma şikayetinden mustarip olur. Özellikle de hamileliğin ilk 3 ayında, yani birinci trimester döneminde ve gebeliğin son 3 ayında sık sık idrara çıkma oldukça yaygın bir şikayettir. Daha çok da birinci trimesterin ilk altı haftası geçtikten sonra anne adayı bu sorundan şikayet eder.
Hamilelikte sık idrara çıkma neden olur?
Hamileliğin rutin bir şikayeti olan sık idrara çıkma sorunu pek çok farklı sebepten kaynaklanabildiği gibi genel olarak ortak sebeplerle ilgilidir. Bu bakımdan sık idrara çıkma nedenleri genel olarak;
- HCG hormonunun pelvik bölgeye daha hızlı kan akışına sebep olması ve mesanenin daha sık dolması,
- Hamilelikte yaşanan hormonsal değişiklikler dolayısıyla böbreklere daha hızlı bir şekilde kan akışına neden olması ve idrar torbasının daha sık dolması, daha sık tuvalete gitmek gereksinimi hissedilmesi,
- Hamilelikte anne adayının vücudunun iki kişilik sindirim yapıyor olması,
- Anne adayının vücudunun toksinleri bebekten ve anneden uzak tutuma çabasında olması,
- Hamilelik ilerledikçe anne adayının vücudundaki kan düzeylerinin % 50 oranında artış göstermesi,
- Büyüyen rahmin mesane ve pelvik taban kasları üzerinde baskı yapması şeklinde sıralanabilir.
Anne adayı hamilelik boyunca hem gece hem de gündüzleri normalden daha sık idrara çıkar. Ancak gündüz uyanık olduğundan, aktif olduğundan bu sorundan fazla şikayet etmezken geceleri tam da uykuya dalacakken tuvalete gitme ihtiyacı onu rahatsız eder. Bir de geceleri anne adayı uzandığı zaman bacak ve ayaklarında gün boyunca tutulan sıvı, kan dolaşımında geri dağıtılır ve biraz dolaştıktan sonra mesaneye yol alır. Dolayısıyla da idrara çıkma sıklığı geceleri bir tık daha fazla olabilir.
Yukarıda sıralanan sebeplerin yanı sıra, hamilelikte sık sık idrara çıkmaya sebebiyet veren başka faktörler, sağlık sorunları da bulunmaktadır. Gebelikte sıklıkla yaşanabilen idrar yolu enfeksiyonu, şeker hastalığı ya da idrar söktürücü ilaçlar anne adayının daha sık idrara çıkmasına sebep olabiliyor.
Hamilelik döneminin başından sonuna kadar yaşanabilen sık idrara çıkma sorunu aslında gebeliğin en yaygın erken belirtilerinden birisidir.
Gebeliğin 1. trimesterında, yani hamileliğin ilk 3 ayında sık idrara çıkma sorunu çoğunlukla hormonsal değişiklikler ve rahim genişlemesi ile mesane üzerinde baskının artması sonucunda ortaya çıkar.
Gebeliğin 2. trimesterında, yani ikinci 3 aylık dönemde, sık idrara çıkma sorunu biraz azalabilir. Anne adayının rahmi üst karın bölgesine yükselir ve bundan dolayı da mesane üzerine daha az baskı yapar. Bu bakımdan anne adayının idrara çıkma sıklığı azalır, geçici bir rahatlama olabilir.
Gebeliğin 3. trimesterında, yani üçüncü 3 aylık dönemde anne adayının idrara çıkma sıklığı yeniden artabilir. Zira doğuma hazırlık dönemi geldiğinden bebek pelvik bölgeye düşer, rahim mesaneye daha fazla baskı yapmaya başlar ve sık idrara çıkma şikayeti de artar.
Sık idrara çıkma şikayetini azaltmak için öneriler!
- Kahve, çay gibi içecekler çok şiddetli idrar söktürücü etki gösterdiği için bunlardan kaçınmak önerilir. Ayrıca gebelik beslenmesinde içecek olarak çay, kahve değil de, süt, ayran, kefir ve en çok da içme suyu önerilir.
- Tuvalete her gidişinde idrar torbasının tamamen boşalmasını sağlamak gerekir. Bu amaçla da idrar yaparken anne adayının hafifçe öne doğru eğilmesi ve bu sayede idrar torbasının tamamen boşalması sağlanabilir.
- Bazı anne adayları sık idrara çıkma sorununu hafifletmek için sıvı alım miktarını azaltıyorlar. Ancak bu yöntem kesinlikle hem bebek hem de anne adayı için sağlıksızdır. Böyle bir durumda anne adayının vücudundaki sıvı miktarı azalır ve sıvı yetersizliği ortaya çıkar. Gebelikte yeterince su içmeyen anne adayları sık sık idrar yolu enfeksiyonu yaşar, normalden daha fazla kilo alır ve bebeğin gelişimi de sekteye uğrar. Bu bakımdan anne adayı bol su ve diğer sağlıklı sıvılardan içmeye devam etmeli, ancak gece uykusunun bölünmemesi için gece yatmadan önce alınan sıvı miktarını azaltmalıdır.
- Anne adayı kesinlikle İdrarını çok fazla tutmamalı, aksi halde daha sık idrara çıkma dürtüsü yaşanabilir.
- Gebelikte idrar torbasının çok daha sık doluyor olmasından dolayı anne adayı öksürme, hapşırma ya da ağır nesneleri kaldırma gibi faaliyetler yaptığında idrar kaçırabilir. Bu tür bir durumu önlemek için hijyenik ped kullanmak önerilir.
- Gebelikte önerilen ve doğumu da kolaylaştırdığı düşünülen Kegel egzersizleri anne adayının idrar kaçırma sorunu için de faydalı olabilir. Anne adayı Kegel egzersizlerini düzenli olarak yaparak bu alandaki kaslar üzerinde kontrol sahibi olur ve idrarını da kontrol edebilir.
Sık idrara çıkma başka bir sorunun işareti olabilir mi?
İdrara çok sık çıkma sorunu gebelikte yaşanan rutin şikayetlerden birisidir. Bu sebeple de anne adaylarının endişelenmelerine gerek yoktur. Ancak sık idrara çıkmanın yanında başka sorunlar yaşanıyorsa mutlaka vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir. Örneği sık idrara çıkmanın yanında bir de idrar yaparken acı ve yanma hissi olması idrar yolları enfeksiyonuna işaret olabileceği için çok risklidir ve acilen tedavi edilmesi gereken bir sorundur. Zira idrar yolları enfeksiyonu gebelikte görülen en yaygın bakteriyel enfeksiyonlardan birisidir. Gebelikte tedavi edilmemiş idrar yolları enfeksiyonu, böbrek enfeksiyonuna, erken doğuma ve başka sorunlara yol açabilir.
Hamilelik dönemi boyunca sık idrara çıkma ile birlikte aşağıda sıralanan sorunların da yaşanması durumunda mutlaka bir jinekolog tarafından muayene olmak gerekir.
- İdrar yaparken ağrı ya da yanma hissi,
- Sık sık ve devam eden idrara çıkma ihtiyacı,
- İdrara çıkma ihtiyacının bir anda gelmesi,
- Çoğu zaman tuvalete yetişememek,
- İç çamaşırında hafif bir lekelenme olması,
- İdrarın çok kötü kokması,
- Anne adayının kendini çok kötü hissetmesi,
- Alt karın bölgesinde ağrı olması durumunda acilen doktora danışmak önerilir.
Özellikle de sık idrara çıkma ile beraber yukarıdaki belirtiler de varsa idrar yolu enfeksiyonu belirtilerinden şüphe etmek gerekir. Böyle bir durumda idrarı sulandırmak için bol su tüketmek tavsiye edilirken, idrar yolu enfeksiyonunun tedavi edilmesi gerekir. Eğer zamanında antibiyotik ile tedavi edilmezse, böbrek enfeksiyonu, o da tedavi edilmezse, erken doğum ve düşük doğum ağırlığı gibi riskler ortaya çıkar.
Hamilelikte idrar kaçırma nasıl önlenir?
Anne adayları kimi zaman gülme, hapşırma, ağır kaldırma, egzersiz yapma gibi durumlarda bir miktar idrar kaçırabilirler. Bu sorun aslında daha çok gebeliğin son 3 aylık döneminde görülmekle birlikte, gebeliğin başından sonuna kadar zaman zaman yaşanabilir. Bu sorunu önlemek için idrarı çok fazla bekletmemek ve idrar torbasının tam dolmasını beklemeden ihtiyaç hissedildiğinde tuvalete gitmek önerilir.
Bununla birlikte hamilelik boyunca gün içinde yapılması önerilen kegel egzersizleri de pelvik tabanı kaslarının kuvvetlenmesine yardımcı olur. Bu sayede idrar tutamama sorunu da hafifler, zamanla ortadan kalkar. Ancak bunun için gebeliğin erken dönemlerinde kegel egzersizlerine başlamak faydalı olur. Gebeliğin başından başlayıp lohusalık döneminde de kegel egzersizlerine devam ederek pelvik taban kasları güçlendirilir, rahim bölgesi daha kısa süre içinde kendini toplar.
