Mastit, bazen enfeksiyonun da dahil olduğu meme dokusu inflamasyonudur. Bu inflamasyon meme ağrısı, şişkinlik, sıcaklık ve kızarma ile de kendini gösterir. Ayrıca ateşiniz çıkabilir ve üşüyebilirsiniz. Mastit yaygın olarak lohusada meme iltihabı olarak karşımıza çıkar ve emziren anneleri etkiler. Fakat emzirmeyen kadınlarda ve erkeklerde de ortaya çıkabilir.
Lohusa döneminde meme iltihabı kendinizi kötü hissetmenize neden olur ve bebeğin bakımını zorlaştırır. Bazen mastit nedeniyle bebeği istenenden erken sütten kesmek de gerekli olabilir. Fakat mastit tedavisi sırasında antibiyotik alırken bile emzirmeye devam etmek siz ve bebeğiniz için daha iyidir.
Belirtileri
Meme iltihabı işaret ve belirtileri aniden ortaya çıkabilirler. Bunlar arasında şunlar olabilir:
- Memede hassasiyet veya dokununca sıcaklık
- Meme şişkinliği
- Meme dokusunun kalınlaşması veya kitle olması
- Devamlı veya emzirirken ağrı veya yanma hissi
- Ciltte kızarma, genelde üçgen şeklinde
- Genel olarak hastalık hissi
- 3 ve daha fazla ateş
Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Eğer memelerinizde size endişe veren belirtiler varsa doktorunuza görünün.
Sebepleri
Memenin içinde kalmış olan süt mastitin temel sebebidir. Diğer sebepleri şöyle:
- Tıkanmış süt kanalı: Eğer emzirmeler sırasında meme tamamen boşalmazsa, süt kanallarından bir tanesi tıkanabilir. Bu tıkanma sütün geriye dönmesine sebep olur ve bu da meme iltihabı yaratır.
- Memeye giren bakteriler: Cildin yüzeyindeki ve bebeğin ağzındaki bakteriler, ciltteki çatlaklardan veya meme ucundan meme kanallarına girebilirler. Memede boşaltılmamış olan durgun durumdaki süt bakteriler için bir beslenme alanı olur.
Risk Faktörleri
Mastit için risk faktörleri şöyle:
- Daha önce emzirme kaynaklı mastit geçirmek.
- Meme uçlarında yara ve çatlaklar – fakat mastit deri çatlaklarından da geçebilir.
- Sıkı sütyen giymek veya memeler üzerinde baskı yaratmak, ağır çanta taşımak. Bunlar süt akışını sınırlandırabilirler.
- Yanlış emzirme tekniği.
- Aşırı yorgun ve stresli olmak.
- Kötü beslenme.
- Sigara içme.
Komplikasyonlar
Tıkanmış süt kanalı kaynaklı veya doğru tedavi edilmeyen mastit, meme içinde iltihap birikimine sebep olur. Bu apse genelde ameliyatla alınmayı gerektirir. Bu komplikasyondan kaçınmak için belirti ve işaretleri gördüğünüz gibi doktora gitmeniz önemli.
Önleme
Bebeğinizle olan emzirme ilişkinize doğru bir başlangıç ve mastit gibi komplikasyonları engellemek için bir emzirme uzmanı ile görüşebilirsiniz. Emzirme uzmanı size doğru emzirme teknikleri için çok değerli tavsiye ve ipuçları verebilir. Mastit kapma ihtimalini azaltmak için şu ipuçları işe yarayabilirler:
- Emzirirken memedeki sütü tamamen bitirin.
- Bebeğin diğer memeye geçmeden önce bir tanesini bitirmesini sağlayın.
- Bir memeden diğerine geçerken pozisyon değiştirin.
- Bebeğin emzirme sırasında memeye doğru yapıştığından emin olun.
- Eğer sigara içiyorsanız doktorunuza bırakma yöntemlerini sorun.
Teşhis
Doktor fizik muayene yapacaktır ve belirti ile işaretleri soracaktır. Sütünüzden alınacak bir miktar size en uygun antibiyotiğin bulunmasını sağlayabilir, özellikle de ağır enfeksiyon varsa. Meme kanserinin nadir bir türü – inflamatuvar meme kanseri – ilk olarak mastit ile karıştırılan bir kızarma ve şişkinliğe sebep olabilir. Doktor mamogram veya ultrason, veya her ikisini isteyebilir. Eğer antibiyotik tedavisi bittikten sonra bile belirtiler devam ederlerse, meme kanseri olmadığınızdan emin olmak için biyopsi istenebilir.
Tedavi
Mastit tedavisinde şunlar olabilir:
- Antibiyotikler: Eğer enfeksiyonunuz varsa, genelde 10 gün antibiyotik tedavisi yeterli olur. Tekrar etme şansını azaltmak için tüm ilaçlarınızı almayı unutmamalısınız. Eğer antibiyotiklerden sonra mastit sona ermezse doktorunuza görünün.
- Ağrı kesiciler: Doktor ağrı kesici önerebilir.
Mastit olsa da emzirmeye devam etmekte sorun yok. Emzirme enfeksiyonun temizlenmesine yardımcı olabiliyor. Emzirmeyi bir anda bırakmak muhtemelen belirtileri daha kötü hale getirecektir. Doktor destek ve yardım için sizi bir emzirme uzmanına yönlendirebilir. Ayrıca emzirme tekniklerinizi ayarlamanız için aşağıdakiler faydalı olabilirler:
- Emzirmeden önce memenin aşırı sütle dolmasına engel olun.
- Bebeğin memeyi doğru emdiğinden emin olmak için ilk olarak elle biraz süt çıkartmak faydalı olabilir.
- Emzirme veya pompalama sırasında masaj yapmak işe yarayabilir.
- Emzirme sırasında memenin tamamen boşaldığından emin olun. Eğer memedeki sütün bir kısmını boşaltmakta sıkıntı yaşıyorsanız, sütü pompalamadan önce birazcık ılık bir sıcaklık uygulayın.
- İlk olarak sorunlu tarafla emzirin, çünkü bebek en başta açtır ve daha iyi emer.
- Emzirme pozisyonlarınız çeşitli olsun.
Yaşam Tarzı ve Ev Çözümleri
Rahatsızlığı hafifletmek için şunları yapabilirsiniz:
- Emzirmeden önce memenin aşırı sütle dolmasına engel olun
- Emzirmeden sonra memeye soğuk kompres veya buz paketleri uygulayın
- Destekleyici bir sütyen kullanın
- Olabildiğince dinlenin