Doğurganlığı etkileyebilen miyomlar, üreme çağındaki kadınların kadın üreme sisteminin en sık görülen tümörleridir. Kadınların yaklaşık %30’unda bulunan, kanserli olmayan düz kas hücreli tümörlerdir. Ancak, kadınların yalnızca %20’sinde belirti göstermektedir.
Miyomlar, hormonal olarak duyarlıdır ve kadınlık hormonu östrojenin varlığında büyür. Ergenlik öncesindeki kızlarda ve menopozdan sonra gerileme eğiliminde olduğundan menopozdaki kadınlarda nadiren görülür.
Miyomu olan birçok kadın, doğurganlık sorunu ile karşılaşmaz ve sağlıklı bir şekilde hamile kalabilir. Ancak, kısırlık sorunu yaşayan kadınlarda da genellikle belirli miyomlar bulunmaktadır.
Miyomlar Doğurganlığı Nasıl Etkiler?
Miyomun yeri, genellikle doğurganlık üzerindeki etkisini belirler. Özellikle, miyomların gebeliğin kaldığı boşlukta bulunduğu bir rahim miyom türü olan submukozal miyomların kısırlığa neden olabildiği ve doğurganlığı olumsuz etkilediği bilinmektedir.
Miyomların kadınlarda kısırlığa nasıl neden olduğuna dair birçok açıklama var. Miyomlar, rahim duvarının iltihaplanmasına neden olur ve yerel hormonal ortamı değiştirerek embriyonun implantasyonunu etkiler.
Ayrıca, büyük miyomlar; rahim kasılmasını değiştirerek sperm ve yumurta etkileşimini veya embriyo göçünü engelleyebilir. Bu nedenle, türlerini ve kısırlığa ne derece neden olabileceklerini belirlemek için miyomları değerlendirmek önemlidir.
Yukarıda da belirtildiği gibi, rahim fibroidleri, rahimdeki kas dokusunun iyi huylu (kanserli olmayan) tümörleridir. Rahim duvarındaki tek bir kas hücresi çoğaldığında ve kanserli olmayan bir tümör oluşturacak şekilde büyüdüğünde ortaya çıkarlar.
Miyom Türleri Nelerdir?
Bulundukları yere göre üç ana miyom türü vardır:
- Vakaların yaklaşık %55’ini oluşturan subserozal miyomlar, rahmin dış duvarında bulunur
- İntramural miyomlar, rahim duvarının kas katmanlarında bulunur ve vakaların %40’ını oluşturur
- Submukozal miyomlar, rahim boşluğuna doğru çıkıntı yapar. Bunlar, vakaların yaklaşık %5’lik dilimidir.
Miyomlar ayrıca bir sapla rahme bağlanabilir veya yakındaki bağlara veya mesane ve bağırsak gibi organlara eklenebilir. Nadiren, pelvik boşluğun dışında da bulunabilir.
Rahim Miyomları Neden Olur?
Miyomlar, üreme çağındaki kadınların neredeyse %40-50’sinde bulunmaktadır. Kesin nedeni belirsiz olsa da; genetik, hormonal ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu olabileceğine dair kanıtlar vardır.
Kısırlıkla mücadele eden kadınların yaklaşık %5-10’unda rahim miyomu bulunmaktadır. Boyutları ve konumları, miyomların doğurganlığı etkileyip etkilemediğini belirlemektedir.
Rahim boşluğunun içinde, submukozal adı verilen noktada veya rahim duvarında <6 cm çapından daha büyük miyomlar bulunması, doğurganlığı etkileyebilir ve kısırlığa neden olabilir.
Miyomlu kadınların çoğu kısır olmayacaktır. Ancak, miyomlar tedavi edilmeden önce doğurganlık ile ilgili diğer sorunları bulmak için hem siz hem de eşiniz kapsamlı bir şekilde değerlendirilmelidir.
Bir doğurganlık doktoru, miyomların gebe kalmayı engelleyip engellemediğini değerlendirmeye yardımcı olabilir. Rahim miyomlarının doğurganlığı azaltmasının birkaç nedeni vardır.
- Rahim ağzı şeklinde değişiklikler varsa, rahme girebilecek sperm hücrelerinin sayısını etkileyebilir.
- Rahmin ve bazen rahmin alt kısmı olan serviksin şeklini veya boyutunu değiştirebilir.
Kadınlarda birden fazla miyom tümörü olabilir, ancak tek miyom mümkündür. Miyomların semptomlara neden olup olmadığı veya tedavi gerektirip gerektirmediği, yerlerine, boyutlarına ve sayılarına bağlı olacaktır.
Miyomlarla İlgili Komplikasyonlar Nelerdir?
Miyomlarla ilgili komplikasyonlar yaygındır. Sperm veya embriyonun hareketine müdahale edebilecek rahim şeklindeki değişiklikleri içerirler.
Fallop tüpleri de miyomlar tarafından tıkanabilir ve rahim boşluğunun astarının boyutunu etkileyebilirler. Ayrıca, rahim boşluğuna kan akışı etkilenebilir. Bu, bir embriyonun rahim duvarına yapışma (implantasyon) veya gelişme yeteneğini azaltabilir.
Genel olarak, miyomlar hamile kadınların %2-12’sinde bulunur. Ancak, tüm miyomlar hamilelikte büyümez veya sorun yaratmaz. Bir miyom büyürse, genellikle bunu hamileliğin ilk 12 haftasında, yani gebeliğin ilk trimesterinde yapar.
Miyomlar Düşük Riskini Arttırır Mı?
Hamilelikte miyomlarla ilgili en büyük endişe, düşük veya erken doğum riskini artırıp artırmayacağıdır. Bazı durumlarda, miyomlar kan akışını aşabilir ve şiddetli ağrıya neden olabilir. Hastanede yatış gerekebilir.
Ayrıca, bebeğin rahimdeki pozisyonunu değiştirebilir. Bu, düşük, erken doğum ve sezaryen riskini artırabilir.
Gebelikte miyomlar için nadiren ameliyat gereklidir. Bir kadın, miyomu varken hamile kalırsa, bunu doktoruna danışmalıdır.
Bilim Dünyası Ne Söylüyor?
Miyomlar ve kısırlık arasındaki ilişkiyi göstermeyi hedefleyen çalışmalar yetersizdir. Bununla birlikte, 2 temel klinik kanıt, miyomların doğurganlığı etkilediği görüşünü desteklemektedir.
Öncelikle, tüp bebek tedavisi gören ve miyomlu hastalarda doğum oranı daha düşüktür. Ancak, daha önce miyomektomi geçirmiş hastalar etkilenmez.
Bu konuda çalışmalar eksik olsa bile, cerrahinin, gebelik oranını arttırdığı görülmektedir. Kısırlık nedeniyle miyomektomi geçiren kadınların yaklaşık %50’sinin sonradan gebe kaldığı görülmüştür.
Mevcut kanıtlar ayrıca; submukozal, intramural ve subserozal miyomların, azalan önem sırasına göre doğurganlığa müdahale ettiğini göstermektedir. Daha sınırlı olmakla birlikte, bazı veriler lezyonların sayısı ve boyutunun etkisini desteklemektedir.
Ancak, hangi hastaların cerrahiden fayda görebileceğini açıklamayı amaçlayan büyük çalışmaların olmaması nedeniyle, kısırlık sorunu yaşayan kadınlarda miyom tedavisi için net bir tedavi planı çizmek zordur.
Ne Zaman Tedavi Olunmalı?
Doğal olarak veya tüp bebek tedavisi ile hamile kalmakta zorlanan ve rahim miyomu olan kadınlar için cerrahi önerilebilir.
Birçok kadın, miyom alınmasının ardından doğurganlığın düzeldiğini bildirmiştir. Ancak, doktorunuz, bu tür bir tedavi görmeden önce iki yıla kadar gebe kalmayı denemenizi tavsiye edebilir.
Bir kadın hamile kaldığında miyomu varsa, boyutlarının artması muhtemeldir. Bu durum, genellikle komplikasyonlara neden olmaz, ancak bazı kadınlar düşük yapabilir veya erken doğum yapabilir. Ayrıca, miyomlar özellikle büyükse doğum kanalını tıkayabilir ve daha güvenli bir doğum için sezaryen doğumu gerekli hale getirebilirler.
Bir kadın hamileyken, doktorların tipik olarak miyomları cerrahi olarak tedavi etmekten kaçındığını belirtmek de önemlidir.
Sonuç Olarak…
Miyomlar ve kısırlık arasındaki ilişki üzerine yapılan çalışmalardan elde edilen veriler kesin değildir. Ancak iki büyük kanıt, doğurganlığı olumsuz etkileyebileceği görüşündedir.
Tüp bebek tedavisi sırasında, implantasyon üzerinde zararlı bir etkisi olabileceği de görülmüştür. Bununla birlikte, miyomektomi geçirmek hastaları etkilemezken, miyomu olan hastalarda doğum oranının azaldığı görülmektedir.
Bu nedenle, cerrahi tedavinin gebelik şansını arttırdığı söylenebilir. Çünkü, kısırlık nedeniyle miyomektomi uygulanan yaklaşık her 2 kadından 1’inin daha sonra gebe kaldığı görülmektedir.
Yine de, miyomların doğurganlığınızı etkileyip etkilemediği ve tedaviye ihtiyacınız olup olmadığı konusunda size kişisel bir değerlendirme yapacak olan, uzman bir doğurganlık doktorudur. Bu nedenle, eğer miyomlarınız varsa ve hamilelik planlıyorsanız, vakit kaybetmeden bir uzmana danışmalı ve eğer gerekliyse tedavi olmalısınız.
Sonuç Olarak…
Rahim miyomları yaygındır. Doğurganlığı etkileyebilir ve bazen kısırlığa neden olabilir. Bunu, sperm ve yumurtanın buluşmasını etkileyerek yapar. Ayrıca; bir embriyonun yerleşip yerleşmeyeceğini etkileyebilir. Bazen de hamileliğin devam edip etmeyeceğini etkileyebilirler ve bebeğin büyümesini ve pozisyonunu etkileyebilir.
Miyom için tedavi gerekip gerekmediği, kişisel durumunuza bakılarak karar verilir. Belirtilere göre tedavi edilmesi durumunda, doğurganlığınızı iyileştirebilir.
