Rahim içi yapışıklıklar, normalde bir arada bulunmayan organları ya da organların belli bölümlerini birbirine bağlayan anormal skar dokulardır. Bunlar, geçirilmiş olan enfeksiyonlardan, bazı hastalıklardan ya da ameliyatlardan kaynaklanabilmektedir.
Rahim içi yapışıklıkların kısırlığa neden olabilme nedenleri şu şekildedir:
- Yumurta ve spermin bir araya gelmesini engelleyebilir
- Yumurtlamayı etkileyebilir
- Rahmin, döllenmiş yumurta için uygun olmamasına neden olabilir
Rahim içi yapışıklıklar, fallop tüplerinde tıkanıklığa neden olabilir. Çikolata kisti ile pelvik inflamatuar hastalık, hamile kalabilmenizi etkileyebilecek yapışıklıkların oluşmasına neden olabilir.
Asherman sendromu ya da intrauterin sineşi, rahim içi yapışıklıkların oluşmasıyla meydana gelir. Bunlar, kısırlığa ya da tekrarlayan düşüklere yol açabilir.
Rahim içi yapışıklıklar ağrılı adet dönemleri ile cinsel ilişki sırasında ağrı dahil olmak üzere çeşitli ağrılara yol açabilmektedir. Yapışıklıklar, adet kanamasında anormalliklere, adet dönemlerinin çok hafif geçmesine ya da adet kanamasının hiç olmamasına yol açabilir. Bununla birlikte hiçbir belirtiyle karşılaşmamak da mümkündür.
Rahim İçi Yapışıklık Belirtileri
Rahim içi yapışıklık durumunda adet görülmeyebilir. Bazı kadınlarda ise adetin görülmesi gereken zamanda ağrı olmakla birlikte kanama olmaz. Bu durum, adet kanamasının olduğunu ancak skar dokusu nedeniyle çıkış olmadığından kanın dışarı çıkamadığını gösteriyor olabilir.
Adetiniz düzenli değilse ya da adet görmüyorsanız, bu sorunun nedenleri arasında şu sorunlar da yer alabilir:
- Gebelik
- Stres
- Ani kilo kaybı
- Obezite
- Aşırı egzersiz
- Doğum kontrol hapı
- Menopoz
- Polikistik over sendromu
Rahim İçi Yapışıklık Neden Olur?
Vücudun doğal iyileşme sürecinde bir terslik yaşanmasıyla rahim içi yapışıklıkla meydana gelebilir. Rahim, karın boşluğu ve fallop tüplerinin yüzeyleri kaygan bir yapıdadır. Bu sayede organlar birbirlerinin etrafında kolayca hareket edebilirler.
Bununla birlikte enfeksiyon, ameliyat ya da rahim içindeki bir kalıntı nedeniyle bir yaralanma meydana geldiğinde kaygan olan yüzey, yapışkan hale gelebilir. Bu da organların birbirine yapışmasına neden olabilir.
Skar dokusunun oluşmasıyla organlar anormal bir pozisyonda durmaya başlayabilir. Skar dokusu aynı zamanda organlar arasında ağ benzeri yapıların oluşmasına neden olabilir.
Oluşan yapışıklıklar kalın ve güçlü olabilir. Organlarınız birbirlerini doğal olmayan bir şekilde çekebilir. Bu da özellikle cinsel ilişki sırasında ya da adet döneminde ağrıya neden olabilir.
Asherman sendromu durumunda rahim içinde yapışıklıklar meydana gelir. Bu yapışıklıklar birkaç tane olabileceği gibi şiddetli durumlarda rahim duvarlarının birbirine neredeyse tamamen yapışmasına neden olabilir.
Rahim içi yapışıklıklar, rahim içi tabakanın sağlıklı bir şekilde oluşmasını engelleyebilmektedir. Veya embriyonun tutunması halinde düşük riskinin daha fazla olmasına yol açabilmektedir.
Pelvik inflamatuar hastalık ya da üreme sistemiyle ilgili başka bir enfeksiyon durumunda fallop tüpleri iltihaplanabilir. İltihaplanmış yüzeyler, fallop tüplerinin içerisinde skar dokusuna ya da yapışıklıklara neden olabilir.
Bu yapışıklıklar, yumurta ve spermin bir araya gelmesini engelleyebilir. Çikolata kisti nedeniyle meydana gelen yapışıklıklar genelde pelvik boşlukta meydana gelir. Bunlar, fallop tüplerinin ya da yumurtalıkların yakınlarda olabilir. Çikolata kisti nedeniyle oluşan yapışıklıklar yumurtlamanın engellenmesine neden olabilir.
Bazı durumlarda bu yapışıklıklar fallop tüpünün doğal bir şekilde hareket etmesini engeller. Yumurtalıklar, fallop tüplerine doğrudan bağlı değildir. Yumurtlama sırasında yumurtalıklardan biri yumurta bıraktığında fallop tüpüne gitmek için yolunu bulmalıdır.
Yapışıklıklar, fallop tüplerinin doğal hareketini engellerse yumurta, fallop tüplerine giremeyebilir ve bu da doğurganlığın azalmasına yol açabilir.
Rahim İçi Yapışıklık Teşhisi
Rahim içi yapışıklıkları teşhis etmekte kullanılan yöntemler şu şekildedir:
- HSG
- Histereskopi
- Laparoskopi
HSG, rahmin şekli ve fallop tüplerinin açık olup olmadığı hakkında bilgi sahibi olmak için yapılan özel bir röntgen türüdür. Tıkalı tüpler, HSG ile teşhis edilebilmektedir.
Histereskopide ise ince ve ucunda ışık bulunan bir tüp kullanılır ve bu tüp ile rahim ağzından geçerek rahme ulaşılır. Bu sayede rahim boşluğu ve fallop tüplerinin açıklıkları görülebilir.
Asherman Sendromu dahil olmak üzere rahim boşluğu ile ilgili sorunları teşhis etmek için histereskopi kullanılabilir. Aynı prosedür, rahim içi yapışıklıkları gidermek ve bunları iyileştirmek için de kullanılabilir.
Son olarak laparoskopi ise karında küçük bir kesi açılarak yapılan bir prosedürdür. Bu prosedürde diğer aletlerle birlikte ucunda kamera bulunan ince ve ışıklı bir tüp kullanılır. Çikolata kistini teşhis etmenin tek yolu laparoskopik cerrahi olmaktadır.
HSG ve histereskopi sonuçlarınız normal olup yine de çikolata kistine sahip olabilirsiniz. Diğer açılardan normal olan ve kısırlık sorunu yaşayan hastaların yaklaşık yüzde 50’sine laparoskopi sonrası pelvik yapışıklık ya da çikolata kisti teşhisi konulabilmektedir. Bazı durumlarda açıklanamayan kısırlığın nedeni henüz teşhis edilememiş pelvik yapışıklıklar ya da çikolata kistinden kaynaklanmaktadır.
Çikolata kisti ve pelvik yapışıklıkları teşhis etmekte kullanılan prosedür, bunları tedavi etmek ve çıkarmak için de kullanılabilmektedir. Bu sayede prosedürün iki kez gerçekleşmesi gerekmeyecektir.
Kısırlık Tedavisi
Rahim içi yapışıklık, fallop tüplerinin içerisinde bulunuyorsa cerrahi olarak müdahale mümkün olabilir. Bununla birlikte tüp bebek tedavisinden daha fazla başarı elde edilebilir.
Kısırlığın nedeni Asherman sendromu ise yapışıklıklar, operatif histeroskopi ile çıkarılabilir. Bu işlem sonrası doğal yollarla hamile kalabileceğiniz gibi başka doğurganlık tedavileri görmeniz de gerekebilir.
Pelvik yapışıklıklar ya da çikolata kisti varsa bunların alınması durumunda ağrı azalabilir ve gebelik başarısı artabilir. Ancak yaşadığınız soruna bağlı olarak yine tüp bebek ve doğurganlık tedavisine ihtiyaç duyabilirsiniz.