Uterin Fibroid (Rahim miyomları) Nedir?
Uterin fibroid, rahimde çıkan iyi huylu (benign) tümörlerdir. Rahim duvarı (miyometriyum) ile aynı düz kas liflerinden oluşurlar ve normal miyometriyumdan daha yoğun hale gelirler. Rahim miyomlar genellikle yuvarlaktır. Rahim miyomları genellikle rahimdeki yerlerine göre tanımlanır. Subserosal miyomlar serozanın (rahim dışındaki astar zarı) altında bulunur. Bunlar çoğunlukla uterusun dış yüzeyinde lokalize görünürler veya bir pedikül ile dış yüzeye tutunurlar. Submukozal (submukoz) miyom rahim boşluğunun içinde, rahmin iç astarının altında bulunur. İntramural fibroidler uterusun kas duvarında bulunurlar.
Rahim miyomu neden olur?
Kadınlarda neden bu tümörlerin oluştuğu tam olarak bilinmiyor. Genetik anormallikler, büyüme faktöründeki değişiklikler (vücutta hücre proliferasyon hızını ve derecesini yönlendiren proteinler), vasküler sistemdeki anormallikler ve hasara karşı doku tepkisinde meydana gelen değişikliklerin neden olabileceği düşünülüyor. Aileden gelen sağlık koşulları önemli bir faktördür, çünkü aynı ailedeki kadınlarda sıklıkla miyom gelişim öyküsü vardır. Yine Afrika kökenli kadınlar, diğer ırklardan olan kadınlara göre iki ila üç kez daha fazla miyom gelişme olasılığı taşır. Erken gebelik, miyomların gelişme ihtimalini azaltır. Puberte olmamış kızlarda fibroid görülmemekle birlikte, ergen kızlarda nadiren miyom gelişebilir. Östrojen pek çok durumda miyom büyümesini teşvik edebilir. Gebeliğin ilk trimesterinde ve doğumdan sonra fibroidlerin yaklaşık üçte biri büyür ve büzülür. Genel olarak miyomlar menopozdan sonra küçülme eğilimi gösterir, ancak postmenopozal hormon tedavisi semptomların devam etmesine neden olabilir. Genel olarak, bu tümörler oldukça yaygındır ve 50 yaşına geldiğinde kadınların yaklaşık % 70 – % 80’inde görülür. Çoğu zaman, rahim miyom semptomlarına neden olmaz ve fibroidli bir kadın genellikle farkında bile olmayabilir.
Rahim miyomlarının belirtileri nelerdir?
Miyomu olan hastaların çoğunda semptom olmaz.Bununla birlikte, anormal rahim kanaması, bir fibroidin en yaygın semptomudur. Tümörler rahim astarına yakınsa veya astara kan akışı ile müdahale ediyorsa, ağır ve ağrılı ve uzun adet dönemlerine veya adet dönemleri arasında lekelenmelere neden olabilirler. Miyomlara bağlı aşırı kanama yaşayan kadınlar, demir eksikliği anemisi yaşar. Dejenere olan rahim miyomları bazen şiddetli lokalize ağrıya neden olabilir.Fibroidler aynı zamanda boyutlarına, rahimdeki yerlerine ve bitişik pelvik organlara ne kadar yakın olduklarına bağlı olarak birtakım semptomlara neden olabilirler. Büyük miyomlar:
- basınç,
- pelvik ağrı,
- sık sık veya hatta idrara çıkmada zorlanma ile mesane baskısı
- rektumda ağrılı ve dışkılamaya engel olacak şekilde sancı
Miyomlar ovulasyona müdahale etmese de, bazı çalışmalar doğurganlığa zarar verebileceğini önermektedir. Özellikle, iç uterin boşluğu deforme eden submukozal fibroidler doğurganlıktaki düşüşlerle en fazla ilişkilidir. Bazen tekrarlayan düşüklerin nedeni miyomlardır.
Tedavi edilmeyen miyom risk yaratır mı?
Çoğu kadın için sorun oluşturmayan rahim miyomları tedavi edilmeden bırakılabilir. Hızlı büyüme, nadir görülen bir kanserli miyom hızlı gelişen bir tümör olabileceğinden ve ultrason, MR veya diğer görüntüleme çalışmalarıyla iyi huylu bir fibondan ayırt edilemediğinden daha dikkatli izlenmesi gerekir. Bununla birlikte, bu tür tümörler uterin miyomların % 1’den azında görülür.
Miyomlar nasıl teşhis edilir?
Rahim miyomlar pelvik muayene ve hatta daha yaygın olarak ultrasonografi ile teşhis edilir. Genellikle, pelvik bir kitle yalnızca pelvik muayene ile belirlenemez. Ultrasonografi, yumurtalık tümörleri gibi diğer durumlardan ayırt edilmesinde çok yardımcı olur. MRI ve BT taramaları aynı zamanda miyom tanısında rol oynayabilir, ancak ultrasonla pelvisin görüntülenmesi için en basit, en ucuz ve en iyi tekniktir. Nadiren, rahim boşluğunda (endometrial boşluk) bir fibroidin varlığını saptamaya çalışırken, histerosonogram (HSG) yapılır. Bu işlemde, rahim ağzından kontrast sıvı enjekte edilirken ultrason görüntüleme yapılır. Endometriyal boşluktaki sıvı, submukozal miyomlar gibi içinde bulunan herhangi bir kitlenin ana hatlarını belirlemenize yardımcı olabilir.
Miyom Ameliyatı
Miyomları tedavi etmenin birçok yolu vardır. Cerrahi yöntemler, tedavinin gerekli olduğu durumlarda tedavinin temel çözümüdür. Olası cerrahi müdahaleler arasında histerektomi veya uterusun (ve onunla birlikte olan fibroidlerin) çıkartılması bulunmaktadır. Miyomektomi, rahim içindeki miyomların seçici olarak çıkarılmasıdır. Miyomektomi histeroskop, laparoskop veya karın duvarındaki standart açık kesi ile yapılabilir. Bazı tedaviler lazer lifleri, donma probları (kriyocerrahi) ve dokuyu gerçekten çıkartmayan ancak yerinde yok etmeye çalışan diğer tahrip edici tekniklerle fibroide delikler atıştır. Herhangi bir leiomiyom veya uterin kitlede malignite şüphesi varsa cerrahi kesinlikle gereklidir. Miyomları tedavi etmek için bir diğer yöntem de uterin arter embolizasyonu (UAE) olarak bilinir. Bu teknik, fibroidi besleyen arterlere bir kateterden enjekte edilen polivinil alkol adı verilen bir bileşenin küçük boncuklarını kullanır. Bu boncuklar miyomun kan dolaşımını engeller ve kan ve oksijen açısından aç bırakır. Bu teknik UAE’nin cerrahiye karşı uzun vadeli etkilerini değerlendirmeye yetecek kadar kullanılmamasına rağmen, Amerika’da yaşanan miyom rahatsızlıklarında başvuran kadınların hastanede kalış sürelerinin ameliyat olanlara göre daha kısa olduğu, ancak komplikasyon ve tekrarlama riskinin daha fazla olduğu bilinmektedir. UAE’nin cerrahi tedaviye karşı uzun vadeli sonuçlarını değerlendirmek için çalışmalar devam ediyor. Polivinil alkol boncuklarını enjekte etmek yerine, ilgili uterin arterlerin klemplenmesini içeren Uterin arter oklüzyonu (UAO) şu anda BAE için potansiyel bir alternatif olarak araştırılmaktadır.
Miyom hamilelikte risk yaratır mı?
Bazı çalışmalar, ilk üç ayda kanama, makatta basınç, plasental ani durma ve doğum sırasındaki problemler gibi sorunlar nedeniyle gebelikte komplikasyon riski yüksektir. Fibroidler ayrıca sezaryen doğum riski ile ilişkilendirilmektedir. Miyomun boyutu ve uterustaki kesin konumu, bir fibroidin obstetrik komplikasyonlara neden olup olmadığının belirlenmesinde önemli faktörlerdir.
