Vazektomi nedir?
Vazektomi, gebeliği önlemek için meninin içerisine spermin girmesini engelleyen bir ameliyattır. Vazektomi, doğum kontrol yöntemlerinin kalıcı bir türüdür ve yaygın olarak uygulanmaktadır. ABD’deki doktorlar yıllık olarak 500 binden fazla vazektomi gerçekleşmektedirler.
Vazektomide, sperm kanalları kesilir ve mühürlenir. Bu iki kanal, testislerdeki spermi üretraya taşır. Bu kanallar kapatıldığı zaman sperm, meniye ulaşamaz.
Vücut, sperm üretmeye devam etse de üretilen sperm vücut tarafından tekrar absorbe edilir. Vazektomi geçirmiş bir erkek boşaldığı zaman bu sıvı meni içerse de sıvının içerisinde sperm bulunmaz.
Vazektomi, mevcut olan en etkili doğum kontrol yöntemlerinden bir tanesidir. Ancak yine de vazektominin çok az da olsa işe yaramama ve gebelikle sonuçlanma ihtimali bulunmaktadır. Vazektomi tamamen başarılı bir şekilde gerçekleştirilmiş olsa da bazen bu yöntemin gebeliğe karşı koruyuculuk sağlaması için belli bir süre geçmesi gerekebilmektedir. Ameliyat gerçekleştikten sonraki birkaç haftalık süreçte menide hala sperm bulunma ihtimali vardır.
Vazektomiden sonra gebelik, gebelik oranları ve vazektomiyi geri döndürme seçenekleri için okumaya devam edebilirsiniz.
Vazektomiden sonra gebelik gerçekleşme ihtimali nedir?
Vazektomiden sonra gebelik şansının yüzde kaç olduğu hakkında belli bir oran yoktur. 2004’te yapılan bir araştırmada, vazektomiden sonra gebe kalma ihtimalinin her 1000 vazektomide 1 olduğu görülmektedir. Bu ise vazektominin, gebeliği önlemede yüzde 99.9 etkili olduğunu göstermektedir.
Vazektominin gebeliğe karşı hemen bir koruma sağlamadığını aklınızda bulundurmanız gerekir. Sperm kanallarında kalmış olan spermler, ameliyattan sonra da tünellerde birkaç hafta ya da birkaç ay kalabilmektedir. Bu nedenle doktorlar, ameliyat sonrası kişilerin ilk üç ay boyunca doğum kontrol yöntemi olarak alternatif bir yöntem daha kullanmalarını önermektedir. Spermin tamamen yok olması için yaklaşık 20 boşalma gerçekleşmesi gerekmektedir.
Doktorlar genelde vazektomi geçirmiş olan insanların ameliyattan üç ay sonra meni analizi için kendilerini ziyaret etmelerini istemektedir. Doktor muayenesinde meni örneği alınacak ve içerisinde canlı sperm olup olmadığı kontrol edilecektir. Doktor randevunuz gerçekleşene kadar prezervatif ya da doğum kontrol hapı gibi destekleyici bir doğum kontrol yöntemi kullanmanız önerilir.
Vazektomi sonrası gebelik nasıl gerçekleşir?
Vakaların çok az bir kısmında ameliyat gerçekleştikten sonra gebelik gerçekleşebilmektedir. Bu durum, genelde korunmasız cinsel ilişkiye girmek için yeteri kadar beklenmemesinden kaynaklanmaktadır. Bir diğer neden ise meni analizi için doktor randevusuna gitmemek olmaktadır.
Vazektomi, bazen aylar ya da yıllar geçtikten sonra, o zamana kadar birkaç kez meni analizi yapılmış olsa da başarısız olabilmektedir. Bu durum, şu nedenlerden dolayı kaynaklanabilmektedir:
- Doktorun yanlış bir yapıyı kesmiş olması
- Doktorun aynı sperm kanalını iki kez kesmiş ve diğerine dokunmamış olması
- Nadir de olsa kişinin, doktorun göremediği fazladan bir sperm kanalı bulunması
Ameliyatın başarısız olması genelde sperm kanalının geriye doğru büyümesinden kaynaklanmaktadır. Bu duruma rekanalizasyon adı verilir. Rekanalizasyonda tünel benzeri hüceler, sperm kanallarının kesildiği uçtan tekrar büyümeye başlayarak yeni bir bağ oluştururlar.
Vazektomi geri döndürülebilir mi?
2018’de yapılan bir araştırmaya göre vazektomi geçirmiş olan insanların yüzde 7’den fazlası sonradan fikirlerini değiştirmektedir. Ancak neyse ki vazektomi genelde geri döndürülebilmektedir.
Vazektomi geri dönüşü, sperm kanalları tekrar bağlayarak spermin meniye girmesine olanak sağlayan bir ameliyattır. Ancak bu ameliyat vazektomiden daha komplike ve zor olmaktadır. Bu nedenle ameliyat için başarılı bir cerrah bulmak önemlidir.
Aşağıdaki ameliyatlar ile vazektomi geri dönüşü yapılabilmektedir:
Vazovazostomi: Cerrah, küçük kanalları görüntüleyebilmek için yüksek güçlü bir mikroskop ile sperm kanallarının bitiş kısımlarını tekrar bir araya getirir.
Vazoepididimostomi: Cerrah, sperm kanallarının bitiş noktalarını doğrudan epididimis isimli, testislerin arkasında bulunan kanala bağlar.
Cerrahlar genelde hangi yöntemi kullanacaklarına ameliyata başladıktan sonra karar vermektedirler. Bazen her iki yöntemin bir kombinasyonunu kullanabilirler.
ABD’nin önde gelen sağlık kuruluşlarından biri olan Mayo Klinik’in hesaplamalarına göre vazektomi geri dönüşünün başarı oranı yüzde 40 ila yüzde 90 arasında olmaktadır. Başarı oranı, aşağıdaki faktörlere göre değişiklik gösterebilmektedir:
- Vazektomiden beri ne kadar zaman geçtiği
- Yaş
- Partnerin yaşı
- Cerrahın deneyimi
Özet Olarak
Vazektomi, gebeliği önlemede oldukça etkili bir yöntem olmakla beraber kalıcı bir yöntemdir. Vazektomiden sonra gebelik mümkün olsa da oldukça nadir olarak görülmektedir. Gebelik gerçekleştiğinde ise bu durum, genelde ameliyat sonrası yönergeleri takip etmemekten ya da ameliyatta meydana gelen bir hatadan kaynaklanmaktadır.
Vazektomi geri döndürülebilir olsa da vazektomi geri dönüşü, vazektominin kendisinden daha karmaşık bir ameliyattır. Aklınızda vazektomi varsa ameliyattan önce hem vazektomiyi hem de vazektomi geri dönüşünü konuşmanız gerekir.
