Karın hamileliği, hem anne hem de fetüs için çok yüksek morbidite (hastalık) ve mortaliteye (ölüm) neden olan nadir bir ektopik gebelik şeklidir. Karın hamileliği çok nadirdir, ancak meydana geldiğinde önemli sağlık riskleri oluşturur. Döllenmiş bir yumurta, bir kadının karnındaki bir organa veya dokulara tutunduğunda karın hamileliği oluşur. Amerika Birleşik Devletleri’nde, hamileliklerin % 1 – 2 tanesi, döllenmiş yumurta rahim dışında bir yere implant edildiğinde (tutunma) ortaya çıkan ektopik gebeliklerdir. Bunların ise yaklaşık % 1,4’ü abdominal gebeliklerken, diğerlerinin çoğunda döllenmiş yumurta bir fallop tüpüne implant olmuştur.
Ektopik gebeliklerin (dış gebelik, rahmin dışında bir yere tutunan gebelik), % 95’i fallop tüpünde meydana gelirken, tüm gebeliklerin yaklaşık % 1-2’si ektopik gebeliktir. Abdominal gebelikler, ektopik gebeliklerin sadece % 1’ini temsil eder. Abdominal gebelik sıklığı çeşitli yayınlarda, farklı ülkelerde farklılık göstermektedir ve 10.000 gebelikte 1 tane ile 30.000 gebelikte 1 tane arasında değişmektedir.
Abdominal gebelik dünyada ilk kez 1708’de otopsi bulgusu olarak rapor edilmiştir ve o zamandan beri dünya çapında çok sayıda vaka bildirilmiştir. Bu vakaların çoğunda tanı, kanama ve karın ağrısı gibi sonraki komplikasyonlar temelinde yapılır. Abdominal hamilelikler genellikle 37 haftaya kadar (gebelik süresi) sürmez ve genellikle sonuç ölü bir fetüsün çıkarılması şeklindedir. Karın hamileliğinden bebekler için bir başka zorluk, konjenital malformasyon (normal gelişimdeki bozulmaların neden olduğu organ veya doku sorunları) oranının, riskinin çok yüksek olmasıdır. Bu nedenle, sağlıklı bir yaşayabilir fetüs şeklinde karın gebeliği son derece nadir bir durumdur ve bu tür vakaların çok azı son on yılda yayınlanmıştır.
Abdominal gebelik belirtileri nelerdir?
Karın hamileliği olan bir kadın başlangıçta normal hamileliğin belirtileri ve semptomlarına sahip olabilir. Bu bağlamda; adet kanamasının gecikmesi, mide bulantısı ve ara sıra kusma, memelerde ve yorgunluk sıklıkla yaşanır. Bununla birlikte, bir doktor tarafından kontrol edilmesi gereken karın ağrısı ve / veya vajinal kanaması da olabilir. Abdominal gebeliğin en yaygın belirti ve semptomları zaten karın ağrısı ve vajinal kanamadır.
Abdominal hamilelik olup olmadığı ne kadar sürede öğrenilir?
Abdominal gebelik genellikle gebeliğin ilk 5-10 haftasında bulunur.Bir ultrason muayenesi tüm rahim dışı gebelikler için ortak tanı yöntemidir.
Abdominal gebelik neden olur?
Genel olarak dış gebelik, döllenmiş bir yumurtanın normalde tutunması gereken rahime olan yolculuğuna devam etmek yerine rahim dışında başka bir yere yerleşmesi nedeniyle ortaya çıkar. Döllenmiş yumurtanın rahme ulaşmasına engel olan her türlü sorun abdominal gebeliğe yol açabilir.
Abdominal gebelik için risk faktörleri nelerdir?
Abdominal gebelik için risk faktörleri aslında dış gebelik için bilinen genel risk faktörlerinden farklı değildir. Bu bağlamda abdominal gebelik risk faktörleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Pelvik inflamatuar hastalık (PID), klamidya ve gonore gibi önceki dönemde geçirilen tüp enfeksiyonları (salpingit),
- Karın içinde, özellikle fallop tüpleri, yumurtalıklar, rahim, alt karın veya bağırsakları içeren önceki cerrahi işlemler (serviksin dışına yapılan lokal cerrahi bir risk faktörü değildir),
- Gebelik sırasında doğurganlık ilaçlarının kullanımı,
- Geçmiş dönemde yaşanan tubal gebelik öyküsü
Yukarıda sıralananlar döllenmiş yumurtanın rahim dışında bir yere yerleşmesine sebep olabilirken, rahim içi bir cihazın (RİA) kullanımı bu riski arttırmaz. Bununla birlikte normal bir hamilelik bir RİA yerinde iken daha az olasıdır. Bu nedenle bir kadın RİA kullanırken hamile kalırsa, gebeliğin rahim içinde olmaması daha olasıdır.
Abdominal gebelik tehlikeleri nelerdir?
Abdominal gebelikler kesinlikle hem anne hem de fetüs için hayati tehlike içermektedir.
- Bir abdominal gebelik durumunda anne için, plasentanın bağlı olduğu karın organından veya dokusundan ayrılması durumunda tehlike ağır iç kanama yaşanmasıdır.
- Abdominal gebelik olan fetüs içinse tehlikeler arasında sağlıklı büyümeyi desteklemek için yeterli kan ve besin almamak ve amniyotik kese ve sıvı (normalde rahimde olduğu gibi) tarafından korunmamak yer alır.
Yukarıdaki tehlikeler de abdominal hamilelikte bebek, hatta anne ölümlerinin yaşanabilmesini söz konusu hale getirmektedir. Bir abdominal hamilelikte hayatta kalan fetüslerin sıklıkla malformasyonlara sahip oldukları da bilinmektedir.
Abdominal gebelik ne sıklıkta görülür?
Abdominal gebelik sıklığı toplumlara göre değişmekle birlikte, bazı tahminlere göre dünya genelinde her 10.000 gebeliğin yaklaşık olarak birinde abdominal gebelik görülebiliyor. Abdominal gebelik kesinlikle nadiren rastlanan bir ektopik gebelik şeklidir. Karın gebeliğinde, bir embriyo genellikle önce fallop tüplerinden birine (rahim yerine) tutunur ve daha sonra vücutta yumurtalıklara yönünde geriye doğru hareket eder. Oradan, ikinci kez tutunma durumunda ise bu sefer karın bölgesine yapışır.
Abdominal gebelik tanısı nasıl konur?
Abdominal gebeliğin tanı ve yönetimi özellikle düşük kaynaklı, küçük sağlık merkezlerinde bazı zorluklar yaratabilir. Abdominal gebelik için yüksek şüphe indeksi bu gibi durumlarda hızlı tanı koymada hayati öneme sahiptir. Birçok abdominal gebelik, gebeliğin ileri bir dönemine kadar kaçırılır veya teşhis edilmez. Eğer hamile bir kadın fetüsün hareketleri ile karın ağrısı veya ağrı şikayetiyle doktora giderse veya her geçen gün büyüyen fetüs annenin vücudunda doğru yerde görünmüyorsa, doktor karın hamileliğinden şüphelenebilir.
Abdominal gebelik tanı yolları şu şekildedir:
- Anne adayının kanında insan koryonik gonadotropin (hCG) seviyelerini ölçen kan testleri yapılır. Gebelik haftaları ilerledikçe hormon seviyeleri normal olarak yükselmiyorsa gebelikte bir problem olduğu şeklinde yorumlanabilir.
- Genellikle ultrason karın gebeliğini teşhis etmek için kullanılan ve doğru tanı koymaya olanak veren bir yöntemdir. Ultrason, vücutta iç yapıların görüntülerini oluşturmak için ses dalgalarını kullanır, bir kadının gebeliği de rahim dışında bir alana tutunmuşsa ultrasonla bu tespit edilebilir. Ultrason, gebelik kesesinin yerini doğrulamak için kullanılan en güvenilir tekniklerin başında gelir.
- Bazı durumlarda ise çok küçük bir görüntüleme cihazının karnın içine yerleştirilmesi ile yapılan laparoskopi karın gebeliği tanısını doğrulamak için kullanılır.
Abdominal gebelik nasıl tedavi edilir?
Çok nadir durumlarda, bir karın hamileliği canlı bir doğumla sonuçlanabilmektedir. Bununla birlikte, çoğu karın hamileliği tıbbi veya cerrahi olarak sonlandırılmaktadır. Bir abdominal gebelik erken dönemde tespit edilirse, hücrelerin bölünmesini durduran ve plasenta için toksik olan bir ilaç olan bir doz metotreksat (Trexall) ile bu gebelik sonlandırılabilir. Karın gebeliği cerrahi bir işlemle sonlandırıldığında, cerrah fetüsün implantasyon yerinde ağır kanamayı önlemek için doğru adımlar atmalıdır.
Bazı durumlarda ise, plasenta kadının vücudunda bırakılır, parçalar kalabilir. Bu tür bir durumda ise kanamayı önlemek ve vücudun plasentayı yeniden emmesine izin vermek için metotreksat ile tedavi edilmesi yoluna gidilir.
Sonuç olarak;
Abdominal gebelikler normal dışıdır ve döllenmiş bir yumurtanın olması gerektiği gibi rahme tutunamamasından kaynaklanmaktadır. Abdominal gebeliklerde sağlıklı yenidoğan bir vakası çok nadirdir. Durumun teşhisi, özellikle hamilelik ilerliyorsa zor olabilir. Yüksek düzeyde şüphe, dikkatli klinik ve ultrason muayeneleri rutin abdominal gebelikler için tanı yöntemleridir. Ancak BT taraması ve MRI da yararlı olabilir. Zamanında teşhis edilmemesi ve tedavi yapılmaması gibi durumlarda kanama anne için hayatı tehdit eden en önemli komplikasyondur ve fetal malformasyon yenidoğanın karşılaşabileceği sayısız zorluklardan biridir.
