Estradiol Testi Nedir? Estradiol Kaç Olmalıdır?

Estradiol, östrojen hormonunun bir çeşididir ve buna 17 beta-östradiol da denir. Estradiol hormonu vücutta yumurtalıklar, göğüsler ve adrenal bezler tarafından üretilir. Aynı zamanda hamilelik döneminde plasenta da estradiol üretir. Estradiol, kadın seks organlarının büyümesine ve gelişimine yardımcı olan bir hormondur. Kadın vücudunda; rahim, fallop tüpleri, vajina ve memelerin büyümesi, gelişiminde estradiol hormonunun yardımı vardır.

Estradiol hormonu temel, yağın kadın vücuduna dağılımını kontrol etmeye yardımcı olmaktadır. Ayrıca kadınlarda kemik ve eklem sağlığı için de estradiolün belli seviyede olması gerekir. 

Erkeklerin vücutlarında da bir miktar estradiol bulunur. Ancak kadınlarla karşılaştırıldığında estradiol düzeyleri çok daha düşüktür. Erkeklerin vücudunda adrenal bezler ve testis estradiol hormonu üretmektedir. Estradiol hormonu erkeklerde tüp bebek tedavisinde sperm hücrelerinin tahrip edilmesini önlemek için kullanılmaktadır. Ancak erkeklerde bu hormonun cinsel fonksiyon ve gelişmede klinik önemi muhtemelen kadınlardan daha düşük düzeydedir. 

Estradiol testi nedir?

Estradiol testi, kandaki estradiol hormonu miktarını ölçer. Buna E2 testi de denir. Kadın veya erkek cinsel organları normal oranda gelişmiyorsa, doktor estradiol testi isteyebilir. Normalden daha yüksek bir estradiol seviyesi ergenlik döneminin olması gerekenden daha erken meydana geldiğini gösterir. Bu da “erken ergenlik” olarak bilinen bir durumdur.

Doktorlar; bir kişinin üreme yetisi, ergenliği veya menopozuna girişi ile ilgili şüphe duyarsa estradiol testi isteyebilir. 

Olması gerekenden daha düşük seviyelerdeki estradiol, ergenliğin geç olduğunu gösterebilir. Estradiol testi adrenal bezlerinde sorun olup olmadığını öğrenmeye yardımcı olabilir. Aynı zamanda, hipopitüitarizm (hipofiz bezinin işlevinin azalması) tedavisinin işe yarayıp yaramadığını belirlemek için de estradiol testi yapılması gerekebilir. 

Neden estradiol testi yaptırılır?

• Adet düzensizlikleri,
• Anormal vajinal kanamalar,
• Kadınlarda infertilite (kısırlık),
• Bir kişinin cinsiyet özelliklerinin neden belirli bir şekilde geliştiği hakkında daha fazla bilgi edinmek gerekmesi,
• Ergenlik dönemi ile ilgili gelişimsel anormallikler,
• Menopoza dönemi ile ilgili normal dışı durumlar

Bir estradiol testi erken veya geç ergenliği tespit edebilir. Bir çocuk ergenliğe beklenenden daha erken veya daha geç başlıyor gibi görünüyorsa bu durumda doktor estaridiol testi isteyebilir.

Estradiolün vücutta bir miktar artması, kadınlık özelliklerinin gelişimini destekleyeceğinden, trans kadınlar, daha fazla kadın özellik geliştirmek için hormon tedavilerinin bir parçası olarak ekstra estradiol hormonu alabilirler. Bu tür bir durumda hormon takviyesinin doktor kontörlünde yapılıyor olması ve düzenli estradiol testleri yapılıyor olması çok önemlidir. 

Menstrüel döngüsü duran ve menopoz semptomları yaşayan kadınlardan, doktor estradiol testi isteyebilir. Menopoz sırasında ve sonrasında, kadının vücudu menopoz sırasında yaşanan belirtilere katkıda bulunması bakımından daha az östrojen ve estradiol üretecektir. Bu bakımdan estradiol seviyesi tahlilinin sonucu bir kadının, menopoza girmeye hazır olup olmadığını veya geçiş sürecinde olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.

Estradiol testi, aynı zamanda yumurtalıkların ne kadar iyi çalıştığını da gösterebilir. Bu bakımdan öncelikle kadının yumurtlayıp yumurtlamadığını anlayabilmek için de estradiol testi yapılır. Aynı zamanda kadının yumurtalık tümörü semptomu varsa doktor estradiol testi isteyebilir. 

Yumurtalık tümörü belirtileri 

• Karında şişkinlik veya şişme,
• Az miktarda yiyecek yedikten sonra doygunluk hissi yaşamak,
• Alt karın ve pelvik bölgede ağrı,
• Ani ve sebepsiz kilo kaybı,
• Normalden daha sık idrara çıkma gibi şikayetler ile doktora başvurulduğunda bir estradiol testi yaptırmak gerekebilir.  

Hamile olan veya kısırlık tedavisi gören kadınlarda doktor ilerlemeyi takip etmeye yardımcı olması için estradiol testi isteyebilir. 

Bir estradiol testi genellikle tanı koymak için tek başına kullanılmazken, bu testin sonuçları, doktorun ileri tetkik gerekip gerekmediğine karar vermesine yardımcı olması bakımından çok önemlidir. 

Hormon replasman tedavisi gören kadınlar çoğunlukla estradiol alır. Bu tür bir durumda estradiol seviyeleri doktor tarafından düzenli olarak test edilmeli ve izlenmelidir. 

Östrojen bir kadın cinsiyet hormonu olarak bilinmesine rağmen, erkek büyümesinde ve gelişiminde de rol oynar. Bu bakımından bir erkeğin vücudunda da estradiol hormonunun olması gerekenden çok yüksek ya da çok düşük olması aynı şekilde sorunlara işaret edebilir.

Estradiol testi nasıl yaptırılır?

Estradiol testi, klasik bir kan testidir. Test için kan genellikle dirsek içi veya elin arka tarafındaki bir damardan alınır. Kan almaya başlamadan önce cildi temizlemek için antiseptik kullanılır. Bu sayede o alanda enfeksiyon gelişme riski önlenebilir. Ardından hastanın üst koluna bir turnike bağlanır. Bu işlem de damarın kanla şişmesini ve kan almanın daha kolay hale gelmesini sağlar. Ardından hemşire damara bir iğne takar ve kanı bir tüpe çeker.

Bu şekilde kan alma işlemi yalnızca birkaç dakika sürecektir. İşlem ağrılı ya da acılı değildir, yalnızca iğnenin girdiği alanda sinek ısırığı gibi bir his olabilir. Ancak herkesin acı eşiği farklı olduğundan bazıları kan alma esnasında bir ağrı veya yanma hissi bildirir. Kan alındıktan sonra kanamayı durdurmak için enjeksiyon bölgesine pamukla hafif basınç uygulanır. Kan alınan alana bandaj takılır, kan örneği bir laboratuvara test etmeleri için gönderilir. Bu alanda morarmayı azaltmak için, bölgeye birkaç dakika basınç uygulamak iyi gelir. 

Düşük ya da yüksek estradiol bazı organlarda gelişim sorunlarına yol açabilir!

Estradiol seviyeleri üreme sisteminin nasıl geliştiğini etkileyebilir. Anormal derecede yüksek veya düşük estradiol seviyeleri, vücudun aşağıdaki bölümlerinin büyümesini ve çalışmasını olumsuz etkileyebilir:

• Rahim, 
• Fallop tüpleri, 
• Vajina, 
• Memeler,
• Libido (cinsel dürtü) seviyesi,
• Erektil fonksiyon,
• Sperm hücrelerinin sayısı, yapısı, kalitesi

Üreme çağındaki kadınlar genellikle en yüksek estradiol düzeylerine sahiptir. Menopoza ulaştıktan sonra ise estradiol seviyeleri çok daha düşük olur.

Anormal estradiol seviyeleri hangi sağlık sorunlarına sebep olur?

• Adet düzensizlikleri,
• Zamanından daha erken dönemde menopoza geçiş belirtileri,
• Kısırlık,
• jinekomasti veya erkek meme dokusunun iyi huylu şişmesi,
• Yumurtalık tümörleri varlığı,
• Meme kanseri

Estradiol testi yaptırmanın bir riski var mıdır?

Estradiol testi, sıradan bir kan testi şeklinde yapılmakta, kan alınma işlemi uygulanmaktadır. Bu bakımdan bu test ile ilişkili riskler çok düşüktür. Ancak aşağıdaki durumlar nadiren de olsa yaşanabilir:

• Kan almak için damar bulmakta zorluk nedeniyle birden fazla yere enjeksiyon iğnesinin batırılması,
• Aşırı kanama,
• Baş dönmesi,
• Halsizlik ve bayılma,
• Hematom (organ içinde ya da aralarında kan birikmesi),
• İğnenin deldiği bölgede enfeksiyon 

Yukarıda sıralanan riskler her kan alma işleminde görülebilecek, ancak çok nadiren yaşanan durumlardır.

Estradiol testi için hazırlık gerekir mi?

Vücuttaki bazı faktörler kandaki estradiol düzeylerini etkileyebilir. Bu bakımdan estradiol testinden en doğru sonucu alabilmek için kandaki estradiol seviyesini etkileyebilecek koşulların doktor tarafından hastaya anlatılması gerekebilir. Özellikle de testten belli bir zaman öncesinde bazı ilaçları almayı bırakmak veya dozu değiştirmek gerekebilir. 

Kandaki estradiol düzeylerini etkileyebilecek ilaçlar hangileridir?

• Doğum kontrol hapları,
• Östrojen terapisi,
• Glukokortikoidler,
• Şizofreni ve diğer zihinsel rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan fenotiyazinler,
• Antibiyotikler; tetrasiklin ve ampisilin gibi ilaçlar kullanılıyorsa, test öncesinde mutlaka doktora bilgi verilmelidir. Doktor, gerekli görürse ilaç kullanımının bir süreliğine durdurulmasını veya dozunun düşürülmesini isteyecektir. 

Kandaki estradiol düzeyleri, gün boyunca ve kadının adet döngüsü süresince değişebilir. Sonuç olarak, doktor hastasının kanamanın belirli bir zamanın veya günün belirli bir saatinde tahlil yaptırmasını isteyebilir. 

Kullanılan ilaçlar dışında kandaki estradiol düzeyleri birtakım sağlık sorunlarında da etkilenebilmektedir.

Hangi hastalıklar kandaki estradiol düzeylerini etkileyebilir?

• Anemi,
• Yüksek tansiyon,
• Böbrek hastalığı,
• Karaciğer fonksiyonlarında azalma gibi rahatsızlıkları olan kişiler, estradiol testi öncesinde doktora bilgi vermeliler.

Estradiol testi sonuçları ne anlama gelir?

Adet gören üreme çağındaki kadınlar için normal estradiol (E2) seviyeleri mililitrede (pg / mL) 15 – 350 piktogram arasında değişmektedir. Ancak postmenapozal kadınlarda normal düzeyler 10 pg / mL’nin altında olmalıdır. 

Normalden daha yüksek estradiol seviyeleri ne anlama gelir?

• Erken ergenlik,
• Yumurtalıklarda veya testislerde tümör oluşumu,
• Jinekomasti, yani erkeklerde memelerin anormal derecede büyümesi,
• Aşırı aktif tiroid bezinin neden olduğu hipertiroidi,
• Siroz, yani karaciğerde yara oluşumu

Normalden daha düşük estradiol seviyeleri ne anlama gelir?

• Menopoza giriş,
• Turner sendromu, yani bir kadının iki yerine bir X kromozomu ile doğduğu durum olan genetik bozukluk,
• Yumurtalık yetmezliği veya erken menopoz, yani yumurtalıkların 40 yaşından önce çalışmasının durması,
• Polikistik over sendromu (PCOS) (kadınlarda kısırlığın önde gelen nedenlerinden biri olduğu düşünülen geniş bir semptom yelpazesine sahip bir hormon bozukluğudur, yumurtalıklarda çok sayıda kist gelişmiş olmasından dolayı yumurtlama düzeni bozulmuştur),
• Vücut yağının düşmesi ve bundan kaynaklanabilen östrojen üretiminin tükenmesi,
• Hipopitüitarizm, yani tiroit bezinin gerektiğinden çok az çalışması,
• Hipogonadizm, yani yumurtalıklar veya testislerin yeterli hormon üretememesi sorunu

Estradiol hormonu, vücutta pek çok fonksiyon için gerekli olduğundan ve normalden düşük ya da yüksek olması sorun teşkil ettiğinden testin sonuçları doktor tarafından detaylı bir şekilde incelenir ve hasta ile paylaşılır. Bu kapsamda alınması gereken önlemler ve gerekli tedaviler mutlaka vakit kaybetmeden yapılır.

Estradiol testi ile ilgili sınırlamalar ve alternatifler nelerdir?

Estradiol testi, tek başına spesifik bir hastalığı teşhis edemezken, pek çok sorun konusunda şüpheleri giderebilir ya da şüpheye yol açabilir. Estradiol testi sonuçları olması gerekenden daha düşük veya yüksek estradiol seviyeleri gösteriyorsa, doktor tanıyı saptamaya yardımcı olmak için başka testler önerebilir.

Eğer test sonucunda doktor kısırlıkla bağlantılı durumlardan şüphe ederse, kadının folikül uyarıcı hormon seviyelerini (FSH) kontrol etmek için bir test önerebilir. Zira estradiol hormonu, kadınlarda FSH yumurta üretimini teşvik etmekten sorumluyken, erkeklerde sperm üretimini tetikler. Düşük FSH seviyeleri de zaten doğurganlık ile ilgili problemlerle bağlantılıdır. 

Estradiol testinden sonra ne olur?

Estradiol testi yaptıran kişiye doktor test sonuçlarını ayrıntılı şekilde anlatacak ve yorumlayacaktır. Test sonuçlarının olması gerekenden düşük veya yüksek estradiol seviyelerini göstermesi durumunda, doktor bir sonraki adım için en iyi doğru yolu önerecektir.

Testin sonuçlarına ve altta yatan nedene bağlı olarak doktor; ilaç değişiklikleri yapmak, yeni ilaç reçete etmek, var olan ilacı bırakmak, başka bir uzmana yönlendirmek, ek testler veya prosedürler uygulamak, estradiol seviyelerinin daha fazla test edilmesi ve izlenmesi gibi pek çok farklı yol izleyebilir. Ancak anormal seyreden estradiol seviyesi tespit edilmesi durumunda bunu tedavi etmek için bir yol izlenir.

Sonuç olarak; estradiol testi, vücuttaki belirli bir östrojen seviyelerini değerlendirmek için kullanılan basit bir kan testi şeklidir. Estradiol de, vücutta pek çok fonksiyonu bulunan ve dengede seyretmesi gereken önemli bir östrojen hormonu türüdür.

Kaynaklar

https://www.healthline.com/health/estradiol-test

https://www.medicalnewstoday.com/articles/323178.php