Hamilelikte kilo vermek endişe verici bir durum gibi görünse de bu duruma oldukça yaygın bir şekilde rastlanmaktadır. Hamilelikte kilo kaybı kısa süreli olduysa ve sonrasında hamileliğinizde olmanız gereken kiloya kavuştuysanız genelde ortada endişe edilecek bir neden yoktur. Bununla birlikte kilo kaybı aniden gerçekleştiyse, uzun süredir devam ediyorsa ya da ilk trimesterden sonra meydana geliyorsa nedeninin araştırılması gerekir.
Hamilelikte kilo vermek bazı zamanlar endişe verici olabildiği için doktorunuz her ziyaretinizde kilonuzu takip edecektir. Hamilelikte kilo kaybının nedenleri ve ne zaman endişe verici olduğunu aşağıda okuyabilirsiniz.
Hamilelikte Kilo Vermek Normal mi?
Hamileliğin erken dönemlerinde bebeğiniz henüz çok küçüktür ve çok az kaloriye ve besine ihtiyaç duyar. Bu nedenle özellikle de mide bulantısı nedeniyle gerçekleşen kilo kayıplarının bebeğiniz üzerinde olumsuz etkisi olmayacaktır.
Bununla birlikte hamileliğinizin erken dönemlerinde kilo almak yerine verdiyseniz bu ancak birkaç kiloyla sınırlı olmalıdır. Verdiğiniz birkaç kiloyu muhtemelen ikinci trimesterde mide bulantılarınızın geçmesi ve iştahınızın yerine gelmesiyle çabucak geri almanız mümkündür.
Hamilelikte Neden Kilo Alınır?
İlk trimesterden sonra yavaş yavaş kilo almak hem bebeğin sağlığı hem de annenin bebek rahmindeyken onu desteklemesi, doğurması ve emzirmesi için gerekli olan yağ depolarının oluşması için önemlidir.
Bu nedenle hamilelikte kısıtlayıcı diyetler uygulamak ya da belli yiyecek gruplarından uzak durmak tavsiye edilmez. Bebeğin en iyi şekilde gelişmesi annenin yeteri kadar kalori ve besin almasına bağlıdır. Ancak ihtiyaç duyması durumunda bebeğiniz vücudunuzdaki yağ depolarını da kullanabilir.
Hamilelik sırasında yaşanan mide bulantısı ya da sağlıklı beslenme isteği annenin, hamileliğin erken dönemlerinde kilo vermesine yol açabilir. Bazı durumlarda ise Vücut Kitle Endeksi 30 ve üzerinde olan kişiler için az miktarda ve doktor kontrolünde gerçekleştirilen kilo kaybı tavsiye edilebilmektedir.
Hamilelikte Neden Kilo Verilir?
Hamilelikte isteğiniz dışında kilo kaybı yaşayabilirsiniz. Bunun nedenleri aşağıdaki sorunlardan kaynaklanabilmektedir:
Mide bulantısı: İlk trimesterde kadınların yüzde 70 ila yüzde 80’inin mide bulantısı yaşamaktadır. Mide bulantısı genelde hormonlarda meydana gelen değişikliklerden kaynaklanmaktadır. Bu dönemde midede yemek tutmak zor olabildiği için kilo kaybı görülebilmektedir. Bununla birlikte bazı şeyleri yiyebiliyor ve birkaç kilogramdan fazla kilo vermiyorsanız genelde mide bulantıları endişe verici değildir. Mide bulantıları çoğunlukla 14. haftaya gelindiğinde geçer ve kilo alımı gerçekleşmeye başlar.
Hiperemezis gravidarum: Mide bulantısı bazen ciddi bir durum olan hiperemezis gravidarum’a dönüşebilmektedir. Bu rahatsızlıkta ortaya çıkan belirtiler daha fazla olmakla birlikte daha fazla kilo kaybı görülmektedir. Kişi, hamile kalmadan öncekine göre vücut ağırlığında yüzde 5’ten fazla kayıp yaşadıysa ve idrarında ketonlar bulunuyorsa bu rahatsızlık olduğu düşünülebilir. Hiperemezis gravidarum genelde hamileliğin ilk 4. ila 6. haftalarında ortaya çıkıp 9. ve 13. haftalar arası en kötü seviyeye gelmektedir. Bazı kadınlarda ise bu rahatsızlık daha sonraki dönemlerde geçebilir veya tüm hamilelik boyunca devam edebilir. Hiperemezis gravidarum nedeniyle aşırı mide bulantısı ve kusma yaşıyorsanız vücudunuz susuz kalabilir ve midenizde yiyecek tutamayabilirsiniz. Bu da kilo vermenize neden olabilir.
Hamilelikte Kilo Kaybının Diğer Nedenleri
Kilo vermenizin nedeni mide bulantısı değilse ve ani bir kilo kaybı yaşadıysanız bir an önce doktorunuzu ziyaret etmeniz gerekir. Hamilelikte beslenme düzeninde yapılan değişiklikler, yeme bozuklukları ve bilinçli olarak diyet yapma nedeniyle kilo vermeniz sağlıklı değildir ve durumunuzu doktorunuzla konuşmanız gerekir.
Hamilelikte kilo kaybının diğer nedenleri arasında şunlar yer alabilmektedir:
- Otoimmün rahatsızlıklar
- Kanser
- Yeme bozuklukları
- Hormon dengesizlikleri
- Mide-bağırsak rahatsızlıkları
- Enfeksiyonlar
- Nörolojik anormallikler
- Psikolojik hastalıklar
- Madde kullanımı
- Kontrol altına alınmamış aşırı aktif tiroit
- Teşhis edilmemiş diyabet
- Diğer kronik rahatsızlıklar
Hamilelikte Kilo Kaybı Zararları
Hamileliğin başlarında birkaç kilo vermenizde bir sakınca yoktur. Bununla birlikte hamileliğiniz boyunca kilo vermeniz bebeğin doğum ağırlığının düşük olmasına ve erken doğuma yol açabilir.
Erken doğum, bebeğin 37. haftadan önce gelişimini tamamlamadan önce doğmasıdır. Düşük doğum ağırlığına sahip olan ve erken doğan bebeklerin vücutları tam olarak gelişemediği için sağlık sorunları ve anormallikler yaşamaya daha eğilimli olabilirler.
Doktorunuz her ziyaretiniz sırasında bebeğinizi etkileyebilecek şu komplikasyonların önlenmesi adına kilonuzu takip edecektir:
- Erken doğum
- Bebeğin küçük olması ya da düşük doğum ağırlığına sahip olması
- Bebeğin büyük olması ya da yüksek doğum ağırlığına sahip olması
- Hayatın ilerleyen dönemlerinde diyabet yaşama riski
Hamilelikte Nasıl Kilo Alınır?
Günlük kalori ihtiyacınızı karşılamak ve kilo vermenizi engellemek için mideniz bulanıyor bile olsa küçük öğünler halinde besleyici yiyeceklerle beslenmeniz gerekir. Buna rağmen yemekte zorlanıyor ve kilo alamıyorsanız veya kilo vermeye devam ediyorsanız bir diyetisyene gitmeyi düşünebilirsiniz.
Diyetisyene gittiğinizde sizin kalori ve besin ihtiyacınıza özel olarak öğün planı hazırlanacaktır. Size özel öğün planının hazırlanması, yemenizde soruna açan belirtilerin tedavi edilmesinde de fayda sağlayabilir.
Hamilelikte Kilo Vermek Mümkün mü?
Doktorunuz tavsiye etmediği sürece hamilelikte kilo vermeniz önerilmez. Ancak aşırı obezite yaşayan kadınların belli bir ölçüde kilo vermeleri tavsiye edilebilir.
Obezite sorunu yaşayan kadınlarda az şekilde gerçekleşen kilo kaybının preeklampsi, gebelik diyabeti, acil sezaryen ihtiyacı ve aşırı iri bebek gibi sorunlarda azalma olduğu görülmüştür. Bununla birlikte Vücut Kitle Endeksi 35’in üzerinde olan kadınlar haricinde hamilelikte yeteri kadar kilo almamak, bebek açısından komplikasyonlara neden olabilir.
Vücut Kitle Endeksi bakımından en yüksek grupta bulunan kadınların çok fazla kilo almadan yağ depoları sayesinde bebeğin gelişimi güvenli bir şekilde devam edebilmektedir. Hamileliğinizde kilo vermeniz gerekip gerekmediğini en iyi şekilde değerlendirecek kişi doktorunuz olduğu için doktorunuzun önerilerine uymanız önemlidir.
Hamilelikte Ne Kadar Kilo Alınmalı?
Hamile kalmadan önceki Vücut Kitle Endeksinize (VKE) göre almanız gereken kilo miktarı şu şekilde olmaktadır:
VKE | Önerilen kilo artışı |
<18,5 (Aşırı zayıf) | 13-18 kg |
18,5 – 24,9 (Normal) | 11-16 kg |
25 – 29,9 (Aşırı kilolu) | 7-11 kg |
>30 (Obez) | 5-9 kg |
Hamilelikte Kalori İhtiyacı
Hamilelikte pek çok kadının ikinci ve üçüncü trimesterde yeterince kilo almak için günlük olarak ek 350-450 kalori alması yeterli olacaktır. Bunun için et, kuruyemiş, tohum, mercimek, yumurta ve süt ürünleri gibi yağsız protein kaynakları; sağlıklı meyveler, sebzeler ve tam tahıllar gibi karbonhidratlar ve sağlıklı miktarda yağ tüketmeniz gerekir.
Ayrıca bol bol su içmeniz özellikle mide bulantısını azaltma konusunda önemlidir. Bununla birlikte kadınlarda porsiyon ve kalori ihtiyacı karmaşık olabildiği için bu süreçte size yardımcı olması için bir diyetisyene danışabilirsiniz.
Sonuç Olarak
Hamileliğin erken dönemlerinde kilo kaybı yaygın olarak görülmekle birlikte tavsiye edilmemektedir. Mide bulantıları nedeniyle yaşanan ufak kilo kayıpları dışında istenmeyen şekilde kilo kaybı yaşıyor ve kilo alamıyorsanız sağlık açısından değerlendirilmeniz gerekir.
Altta yatan bir sağlık nedeni yüzünden kilo veriyorsanız, doktorunuz gelecekte yaşayabileceğiniz kilo kayıplarını önlemek ve sizin ve bebeğinizin sağlığını korumak için bu sağlık sorununu tedavi etmek isteyecektir. Doktorunuzun yanı sıra beslenme danışmanlığı ve yemek planları için diyetisyene gidebilirsiniz. Hamileliğinizde tartıdaki sayılara bakmak yerine sağlıklı ve besleyici öğünler tüketmeniz önemlidir.
