Menopoz sonrası dönemle bağlantılı bazı sağlık komplikasyonları mevcut. Yaşamın bu yeni aşamasında sağlıklı kalabilmek için bu rahatsızlıkları bilmek ve riskinizi azaltacak şekilde davranmak önemli.
Menopoz kadın yaşamının doğal bir aşaması. Beden yumurtlamayı bıraktığı zaman orta yaşlarda ortaya çıkıyor ve bu da adet döngülerinin son bulmasına sebep oluyor. Bu değişim bedeninizdeki hormonların değişimlerinden kaynaklanıyor.
Menopoz üç aşamalı bir süreç olarak görülüyor:
- Perimenopoz: Yumurtalıkların giderek daha az östrojen ürettikleri menopoz öncesi 8-10 yılı ifade ediyor.
- Menopoz: Adetlerin en az bir yıl boyunca tamamen durduğu dönemi ifade ediyor.
- Postmenopoz (menopoz sonrası): 12 aydan daha uzun süre adet görmedikten sonraki yaşam.
Kadınlar için ortalama menopoz yaşı 51. 40’larınızda, 50’lerinizde veya 60’larınızda herhangi bir anda menopoza girebilirsiniz. Bedeninizin hangi yaşta bunu yaşayacağı size özeldir. Genel olarak kadın yaşamının çok normal bir parçası olduğu söylenebilir. Ameliyatlar veya başka faktörlerden dolayı menopozu daha erken yaşamanız da mümkün.
Menopoz sonrası döneme geldiğinizde, hormon düzeyleriniz sürekli düşük halde kalır. Artık hamile kalamazsınız ve adet kanamaları olmaz.
Menopoz sonrasında aşağıdaki rahatsızlıkların riski artar:
- osteoporoz
- kardiyovasküler hastalıklar
- depresyon ve diğer ruh sağlığı problemleri
- vajinal kuruluk gibi vajina sağlığı değişimleri
Sağlıklı yaşam tarzı değişimleri ve düzenli doktor kontrolleri ile bu rahatsızlıklar için risk faktörlerinizi kontrol altına alabilirsiniz.
Osteoporoz
Osteoporoz kemiklerin incelmesine sebep olan bir rahatsızlıktır. Kemik yoğunluğundaki bu değişim menopoz sonrasında özellikle de adetler sona erdikten sonraki ilk yıllarda ortaya çıkar. Bedendeki östrojenin kaybından kaynaklanır. 60 yaşına kadar menopoz sonrasında kemik yoğunluğunuzun %25’ine kadarını kaybedebilirsiniz.
Kemik erimesi sizi kemik çatlaklarına özellikle de kalça, omurga ve bileklerde yatkın hale getirir.
Tedavisinde bazı basit yaşam tarzı değişimleri gereklidir:
- kalsiyumlu gıdalar tüketmek veya kalsiyum takviyeleri almak
- günlük rutininize D vitamini takviyeleri eklemek
- spor yapmak, hem aerobik hem de güç üreten egzersizler
- alkol alımını sınırlandırmak
- sigarayı bırakmak
Ayrıca östrojen terapisi gibi tıbbi tedaviler için doktorunuzla konuşmak isteyebilirsiniz. Herkes hormon terapisine uygun değildir.
Kalp Damar Hastalıkları
Menopoz doğrudan kalp damar hastalıklarına sebep olmaz ancak riskinizi arttırır. Hormonlardaki değişimler ve tansiyondaki değişimler, kötü kolesterol ve trigliseritler de menopoz sonrasında ortaya çıkabilirler. Amerikan Kalp Derneğine göre üç kadından bir tanesinde kalp damar hastalıkları ortaya çıkıyorlar. Menopozdan 10 yıl sonra kadınlarda kalp krizi vakaları artıyor.
Kalp damar hastalıkları riskini yönetebilmek için menopoz sonrasında sağlıklı yaşanmalı. Yani dengeli beslenmeli, düzenli spor yapmalı ve sigara içmemeli.
Diğer Rahatsızlıklar
Bazı kadınlar menopoz dönemi sona erdiğinde belirti görmeyi bırakırlar. Bazılarında ise bazı belirtiler devam ederler.
- Menopozdan sonra bir iki yıl daha sıcak basması yaşanabilir.
- Menopoz öncesinde, sırasında ve sonrasında ruh hali değişimleri ve depresyon hissi olabilir. Ruh sağlığınızdaki değişimleri doktorunuzla konuşmalısınız.
- Ayrıca enfeksiyonlara sebep olmanın yanında cinsel sağlığınızı etkileyebilen vajinal kuruluğu deneyimleyebilirsiniz. Suda çözünebilir kayganlaştırıcılar cinsel ilişkiyi daha rahat hale getirebilirler. Bu değişimleri doktorunuzla konuşarak tedaviye gerek olup olmadığına karar verebilirsiniz.
Doktorla Görüşme
Menopoz sonrası dönemde de doktorunuzu görmeye devam edin. Kontroller size menopoz sonrası gelişebilecek rahatsızlıkları önleme konusunda yardımcı olabilirler.
Menopoz sonrasında bekleyebileceğiniz testler şöyle:
- pelvik muayene
- pap smear, muhtemelen üç yılda bir
- mamogram
- diğer jinekolojik taramalar
- diğer kanser taramaları
- kemik erimesi testleri
- aşılar
Eğer menopoz sırasında vajinal kanama yaşıyorsanız doktorunuzla görüşün. Bu ciddi bir sağlık probleminin işareti olabilir.
Yönetim
Menopoz sonrası yıllarda sağlığınızın zirvesinde olmanız gerekiyor. Bunu sağlamanın bazı yolları şöyle:
- Sağlıklı beslenme: Dengeli beslenmenizi sağlayacak gıdalar tüketin. Tam gıdalara odaklanın ve fazla tuz ile şekerden sakının. Bunlar genelde işlenmiş gıdalarda bulunuyorlar. Menopoz sonrasında ekstra kalsiyum ve D vitaminine ihtiyacınız var ve bu nedenle beslenmenizde de bunlar olmalı. Eğer yoksa doktordan takviye önerisi alın.
- Düzenli spor: Aerobik ve güç egzersizleri yaptığınızdan emin olun.
- Doktorla görüşün: Doktorunuza yaptığınız yıllık ziyaretler sağlığınızdaki değişimleri görmesine yardımcı olabilir. Eğer bedeninizde bir değişim görürseniz veya menopoz belirtileri yıllarca kalırsa veya günlük yaşamınızı etkilerse bundan doktorunuza bahsedin.
- Kötü alışkanlıkları bırakın: Sigara içmeyin ve alkolü sınırlandırın.
Sonuç Olarak
Kemik erimesi ve kalp damar hastalıkları gibi belli rahatsızlıkların riski menopoz sonrasında artar. Bu nedenle menopoz öncesinde ve sonrasında sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları geliştirmek önemli. Ayrıca doktorunuza olan ziyaretlerinize devam etmelisiniz. Kalsiyum, spor ve yaşam tarzına uzun süre dikkat etmek riskinizi azaltır.
