Plasenta, gebelik boyunca rahim duvarına tutunmakta olup doğum ile birlikte rahimden ayrılmaktadır. Plasenta akreata, ciddi bir gebelik komplikasyonu olup plasentanın, rahim duvarına çok derin bir şekilde tutunması ile gerçekleşmektedir.
Plasenta akreata, plasentanın tümünün ya da bir kısmının doğum sırasında rahime çok sıkı bir şekilde tutunmasına neden olmaktadır. Bu durum, doğumdan sonra şiddetli kanama yaşanmasına neden olabilmektedir.
Bazı vakalarda plasenta rahimde öyle derine yerleşir ki rahim kaslarına tutunur. Bu duruma plasenta inkreta adı verilir. Hatta bazen plasenta rahim duvarında daha da derine girer ve mesane gibi başka bir organa ilerler. Bu ise plasenta perkreta olarak isimlendirilmektedir.
Plasenta akreatanın, hayati tehlikeye neden olan bir gebelik komplikasyonu olduğu düşünülür. Plasenta akreatanın olduğu bazen doğum sırasında keşfedilir. Ancak çoğu vakada henüz gebeyken tanı konulabilmektedir. Plasenta akreatanın, doğumdan önce tespit edilmesi durumunda doktorunuz erken sezaryen doğum gerçekleştirerek sonrasında rahmi almak isteyebilir. Rahmin alınması işlemine histerektomi denilmektedir.
Plasenta Akreata Belirtileri
Plasenta akreata genelde gebelik boyunca belirtiye neden olmamaktadır. Plasenta akreata bazen gebelikte gerçekleştirilen rutin ultrasonlar sırasında tespit edilebilmektedir.
Plasenta akreata bazı durumlarda ise üçüncü trimester (27-40 haftalar) sırasında vajinal kanamaya neden olabilmektedir. Bu nedenle üçüncü trimesterde kanama yaşamanız durumunda bir an önce doktorunuza haber verin. Kanamanız şiddetliyse, 45 dakikadan az bir zamanda bir hijyenik pedin dolmasına neden oluyorsa ya da kanamaya karın ağrısı eşlik ediyorsa vakit kaybetmeden 112’yi arayın.
Plasenta akreata neden olur?
Plasenta akreatanın kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak doktorlar bunun, rahim iç astarında halihazırda bulunan düzensizliklere ve bebek tarafından üretilen ve anne kanında tespit edilebilen bir protein olan alfa-fetoprotein seviyelerinin yüksek olmasına bağlı olarak gerçekleştiğini düşünmektedir.
Bu düzensizlikler, sezaryen doğum ya da rahim ameliyatları sonucu oluşmuş olan ameliyat izinden kaynaklanabilmektedir. Bu izler, plasentanın rahim duvarının çok derinlerine doğru büyümesine neden olabilmektedir. Plasentanın rahim ağzını tamamen ya da kısmen kapattığı (plasenta previa) durumlarda da plasenta akreata riski yüksek olabilmektedir.
Plasenta akreata, bazı durumlarda ise rahim ameliyatı ya da plasenta previa yaşamamış olan kadınlarda da görülebilmektedir.
Sezaryen doğum yapmak, ilerdeki gebeliklerde plasenta akreata riskini arttırabilmektedir. Sezaryen doğum sayısı arttıkça plasenta akreata riski de artmaktadır.
Plasenta Akreata Tanısı
Plasenta akreata, gebelikte yapılan rutin ultrasonlar sırasında tespit edilebilmektedir. Ancak plasenta akreata açısından riskli bir durumdaysanız plasentanın rahim duvarına doğru büyümediğinden emin olmak için doktorunuz bazı testler yapmak isteyebilir. Plasenta akreatayı tespit etmek için kullanılan testler arasında ultrason, MRI gibi görüntüleme testleri ile alfa-fetoprotein seviyelerinin yüksek olup olmadığını kontrol etmek için yapılan kan testi bulunmaktadır.
Plasenta Akreata Risk Faktörleri
Plasenta akreatanın meydana gelmesinde bazı risk faktörlerinin etkisi olduğu düşünülmektedir. Bu faktörler arasında şunlar yer almaktadır:
Daha önce geçirilmiş olan rahim ameliyatları (sezaryen doğum ya da rahim fibroidlerinin alınması için yapılan ameliyat gibi)
Plasenta previa (plasenta, kısmi olarak ya da tamamen rahim ağzını kapatır)
Plasentanın, rahmin alt kısmına yerleşmesi
35 yaşın üzerinde olmak
Daha önce doğum yapmış olmak
Rahim anormallikleri (rahim fibroidleri gibi)
Plasenta Akreata Tedavisi
Plasenta akreata vakalarının hepsi birbirinden farklıdır. Doktorunuz, plasenta akreata tanısı koyduysa bebeğinizin mümkün olduğunca güvenli bir şekilde doğması için doğuma yönelik olarak bir plan hazırlayacaktır.
Plasenta akreatanın çok ciddi olduğu durumlarda ameliyat gerekir. Öncelikle, bebeğinizin doğumu için sezaryen ameliyat gerekir. Sonrasında ise doktorunuz histerektomi gerçekleştirir ya da rahminizi alır. Bunun yapılmasının nedeni, bebek doğduktan sonra plasentanın bir parçasının ya da tamamının rahim içinde kalması durumunda yaşanabilecek şiddetli kan kayıplarını önlemektir.
İlerde tekrar gebe kalmayı düşünüyorsanız doğumdan sonra doğurganlığınızı korumaya yönelik olarak tedavi seçeneğiniz bulunmaktadır. Bu tedavi, cerrahi bir prosedür olup plasentanın büyük bir kısmı rahim içinde bırakılmaktadır. Ancak bu tedavi sonucu komplikasyon meydana gelme riski fazla olmaktadır. Prosedür sonrası çok fazla kanamanız olursa doktorunuz, histerektomi gerçekleştirmek isteyebilir.
Plasenta akreata için tüm tedavi seçeneklerinizi doktorunuzla konuşmayı ihmal etmeyin. Kişisel durumunuza bağlı olarak tedavinizin belirlenmesinde doktorunuz size yardımcı olacaktır.
Plasenta Akreata Komplikasyonları
Plasenta akreata, aşağıdakiler dahil olmak üzere bazı komplikasyonlara neden olabilmektedir:
- Şiddetli vajinal kanama
- Kanın pıhtılaşmasında sorunlar
- Akciğer yetmezliği ya da akut solunum sıkıntısı sendromu
- Böbrek yetmezliği
- Erken doğum
Tüm ameliyatlar gibi sezaryen doğum ve plasentayı almak üzere gerçekleştirilen histeretomi de çeşitli komplikasyonlara neden olabilmektedir. Anne açısından yaşanabilecek komplikasyonlar şunlar olabilmektedir:
- Anesteziye reaksiyon gösterme
- Kan pıhtıları
- Yarada enfeksiyon
- Kanamanın artması
- Ameliyat yarası
- Mesane gibi plasentanın tutunduğu diğer organların zarar görmesi
Sezaryen doğum sırasında bebeğin yaşayabileceği riskler oldukça nadir olarak görülmekte olup bu riskler arasında ameliyat yarası ya da solunum sorunları yer alabilmektedir.
Bazı durumlarda plasenta bütün bir şekilde vücudun içerisinde bırakılabilmekte, çünkü zamanla kendi kendine çözünebilmektedir. Ancak plasentayı vücutta bırakmak şu komplikasyonların yaşanmasına yol açabilir:
- Hayati tehlikeye neden olabilecek vajinal kanama
- Enfeksiyon
- Akciğerlerdeki bir ya da birden fazla atardamarda kan pıhtısı ya da pulmoner emboli
İleride histerektomi ihtiyacının doğması - Düşük, erken doğum ve plasenta akreata da dahil olmak üzere gelecekteki gebeliklerde yaşanabilecek komplikasyonlar
Plasenta akreata bebeğe zarar verir mi?
Plasenta akreata, bebek ve anne için özellikle de doğum sırasında komplikasyonlara neden olabilmektedir. Plasenta akreata olması halinde bebeğin ve annenin sağlığı için mümkün olan en yakın zamanda doğum gerçekleştirilir. Bunun için genelde gebeliğin 34. haftasında doğum gerçekleştirilir. Doğum, 34. haftada olmayacaksa da genelde 36 ya da 37. haftayı geçmemelidir. Ancak annenin ve bebeğin durumuna bağlı olarak bu süreler değişiklik gösterebilir.
Sonuç Olarak
Plasenta akreata teşhis edilirse ve uygun bir şekilde tedavi edilirse genelde komplikasyon görülmeden tam olarak iyileşme sağlanabilmektedir.
İleride çocuk sahibi olunması düşünülmüyorsa histerektomi gerçekleştirilir. Ancak gelecekte tekrar gebe kalmayı düşünüyorsanız doktorunuzla tedavi seçenekleriniz hakkında konuşmanız gerekir.
