Prolaktin Yüksekliği Nedir?

Prolaktin (PRL) tahlili, kandaki prolaktin adı verilen bir hormon miktarını ölçer. Prolaktin hormonu beyninizin hemen altında bulunan hipofiz bezinde yapılır. Kadınlar hamile kaldığında veya doğum yaptıklarında, prolaktin seviyeleri artar ve böylece anne sütü hazırlanır. Ancak gebe değilseniz ve bir erkek olsanız bile yüksek prolaktin seviyesine sahip olmak mümkündür.  Aşağıdaki semptomlara sahipseniz doktorunuz prolaktin testi isteyebilir:

Kadınlar İçin:

• • Düzensiz adet görmek veya hiç adet görmemek

• • Kısırlık

• • Memede hassasiyet

• • Memeden süt akışı

• • Sıcak basması ve vajinal kuruluk gibi menopoz semptomları

Erkekler İçin:

• • Azalan cinsel yetenek

• • Ereksiyon olmada zorluk

• • Meme hassasiyeti veya büyümesi

• • Anne sütü üretimi (çok nadir)

Her İki Cinsiyet İçin de:

• • Açıklanamayan baş ağrısı

• • Görüş problemleri

Anormal Prolaktin Seviyelerinin Nedenleri Nelerdir?

Erkeklerde ve gebe olmayan kadınların kanında prolaktin seviyeleri genellikle normaldir. Eğer prolaktin yüksekliği yaşıyorsanız bunun nedeni aşağıdakiler olabilir:

• • Prolaktinoma; hipofiz bezinde çok fazla prolaktin üreten iyi huylu bir tümör

• • Hipotiroidizm; tiroid bezi yeterli miktarda hormon üretmiyor.

• • Hipotalamus’u etkileyen hastalıklar (Hipotalamus: Beynin hipofiz bezini kontrol eden kısmı)

• • Anoreksiya; yeme bozukluğu

• • Depresyon, psikoz ve yüksek tansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar

• • Göğüs yaralanması veya tahriş (örneğin, yara izi, zona veya çok sıkı bir sütyen gibi)

Ayrıca, böbrek hastalığı, karaciğer yetmezliği ve polikistik over sendromu (yumurtalıkları etkileyen bir hormon dengesizliği); vücudun prolaktin kabiliyetini etkileyebilir.

Prolaktin Testi Nasıl Yapılır?

Bir prolaktin testi için özel hazırlıklar yapmanız gerekmez. Bir laboratuvarda veya hastanede alınan bir kan örneğinin incelenmesiyle prolaktin seviyeleriniz ölçülebilir. Prolaktin testinin sonuçlarını birkaç gün içinde alabilirsiniz. Kanda prolaktin için normal aralıklar şunlardır:

Erkekler: Mililitrede 2 ila 18 nanogram (ng / mL)

Hamile olmayan kadınlar: Mililitrede 2 ila 29 ng / mL

Hamile kadınlar: Mililitrede 10 ila 209 ng / mL

Prolaktin Yüksekliği

Değeriniz normal aralığın dışına çıkarsa, bu otomatik olarak bir sorununuz olduğu anlamına gelmez. Kan testi yaptırdığınız sırada yedikleriniz ya da test yaptırdığınız sırada stres altındaysanız bazen daha yüksek sonuçlar çıkabilir. Ayrıca, normal aralık olarak kabul edilen değerler, doktorunuzun kullandığı laboratuvara bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Seviyeleriniz çok yüksekse; normal kabul edilenin üst sınırının 1.000 katına kadar yüksekse; bu Prolaktinoma olduğunuzun bir işareti olabilir. Bu tümör kanser değildir ve ilaçla tedavi edilebilir. Bu durumda doktorunuz bir MRI çekmenizi isteyebilir.

MRI cihazı beyindeki detaylı bir görüntüyü bir araya getirmek için radyo dalgalarını kullandığından, manyetik bir tüp içerisinde yatarsınız. MRI hipofiz bezinizin yakınında bir kitle olup olmadığını ve eğer öyleyse, bunun ne kadar büyük olduğunu gösterecektir.

Prolaktinoma Nedir?

Hipofiz bezi, beynin tabanındaki bezelye boyutlu bir bezdir. Prolaktin adı verilen hormonlar da dahil olmak üzere birçok farklı hormon üretir. Prolaktin meme bezlerini etkiler ve kadınların anne sütü yapmasına yardımcı olur.

Bazen, bir tümör hipofiz bezi üzerinde büyür ve çok fazla prolaktin üretilmesine sebep olur. Bu tür tümörlere prolaktinom denir. Bu en sık karşılaşılan tipte hipofiz tümörüdür ve iyi huyludur, yani kanser değildir.

Yeni bir annenin her seferinde prolaktin seviyeleri yükselir. Ancak hamile olmayan kadınlar veya erkekler için, kanınızdaki yüksek prolaktin seviyeleri bir prolaktinoma işareti olabilir. Doktorlar bunun sebebini bilmiyorlar, fakat oldukça yaygındır. Kadınlarda erkeklerden daha sık görülür ve çocuklarda çok nadirdir.

Prolaktin Yüksekliği ve Prolaktinoma Belirtileri

Erkeklerde ve kadınlarda prolaktinoma belirtileri farklıdır. Kadınlar için, küçük bir tümörün tipik belirtileri şunları içerir:

• • Adet düzensizlikleri

• • Adet olmamak

• • Düşük cinsel istek

• • Ağrılı cinsel ilişki (vajinal kuruluktan kaynaklanır)

• • Doğurganlık ile ilgili sorunlar

• • Anormal anne sütü üretimi

Bir kadının adet dönemindeki değişikliklerin sebepleri değişebileceği için prolaktinomların premenopozal kadınların erken dönemlerinde bulunması daha olasıdır. Artık adet olmayan postmenopozal kadınlar, tümör küçük olduğunda semptomları fark etmeyebilir.

Prolaktinom büyük olduğunda, yakınlardaki diğer dokulara baskı uygulayabilir. Belirtiler daha sonra görme kaybı, görme değişiklikleri ve baş ağrılarına sebep olabilir. Bir erkeğe prolaktinoma teşhisi konduğunda, genellikle tümör büyük olma eğilimi gösterir. Erkekler genellikle aşağıdaki erken belirtileri yaşadığında prolaktinomadan şüphelenmezler:

• • Ereksiyon ve erekte kalma sorunları

• • Seks ilgisinin azalması

• • Nadiren Anne Sütü Üretimi

Baş ağrısı veya görme problemleri genellikle erkekleri doktora gitmeye zorlayan belirtilerdendir.

Prolaktin Seviyeleri Düşükse

Prolaktin düzeyleriniz normal aralığın altında ise, bu, hipofiz bezinizin tam olarak çalışmadığı anlamına gelebilir. Buna hipopitüiatarizm denir. Düşük prolaktin seviyelerinde genellikle tıbbi tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Bazı ilaçlar prolaktin seviyesinin düşük olmasına neden olabilir. Bu ilaçlar aşağıdakilerdir:

• • Şok sırasında insanlara verilen dopamin

• • Levodopa (Parkinson hastalığı için)

• • Ergot alkaloid türevleri (şiddetli baş ağrıları için)

Prolaktin Yüksekliğinin Tedavisi Nasıldır?

Tüm prolaktin seviyelerinin yüksek olduğu durumlar tedavi edilmelidir. Tedaviniz tanıya bağlı olacaktır. Küçük bir prolaktinoma olduğu ortaya çıkarsa veya bir neden bulunamazsa, doktorunuz hiç tedavi önermeyebilir.

Bazı durumlarda, doktorunuz prolaktin düzeylerini düşürmek için ilaç reçete edebilir. Bir prolaktinoma tümörünüz varsa, amaçlanan şey; tümör boyutunu küçültmek ve prolaktin miktarını düşürmek için ilaç kullanmaktır.