Rahim Ağzına Dikiş Atılması (Servikal Serklaj)

Gebeyseniz ve doktorunuz, rahim ağzının zayıf olması nedeniyle bebeğinizin çok erken doğabileceğini ya da düşük yapabileceğinizi düşünüyorsa bu durum, servikal serklaj denilen işlemi gerektirebilir. Bu cerrahi işlem, aynı zamanda rahim ağzına dikiş atılması olarak da bilinmektedir. Rahim ağzı, huni şeklindedir ve doğum sırasında açılarak bebeğin rahimden hareket ederek vajinadan çıkmasını sağlar. Rahim ağzı yetmezliği ya da rahim ağzının kısa olması gibi durumlarda servikal serklaj gerekli olabilir.

Rahim ağzı yetmezliği nedir?

Rahim ağzı yetmezliği olması durumunda rahim ağzı, gebeliğin çok erken dönemlerinde açılır ve bu durumda genelde ağrı ya da sancı görülmez. Rahim ağzı yetmezliği olması durumunda erken doğum ya da düşük gerçekleşebilir. Erken doğum, gebeliğin 37. haftasından önce doğumun gerçekleşmesi sonucu meydana gelir. Düşük durumunda ise bebeğin, gebeliğin 20. haftasından önce rahmin içinde ölümü gerçekleşir.

Doktorunuz, rahim ağzı yetmezliğiniz olduğundan şüpheleniyorsa gebeliğin 16. ila 20. haftaları arasından başlayarak ultrason ile düzenli muayeneler gerçekleştirir. Rahim ağzı yetmezliğinin tespiti için transvajinal ultrason yapılması gerekir.

Rahim ağzı yetmezliği durumunda şu belirtiler görülür:

• Pelvik baskı hissi
• Yeni sırt ağrıları
• Karın bölgesinde hafif kramplar
• Vajinal akıntıda farkılıklar
• Hafif vajinal kanama

Rahim ağzının kısa olması nedir?

Rahim ağzının kısa olması durumunda ise rahim ağzı, olması gerekenden daha kısadır. Ultrason sırasında bu durum tespit edilebilir. Aşağıdaki durumların görülmesi halinde rahim ağzı boyunun kontrol edilmesi gerekebilir:

• Doktorunuzun bu konuda şüphelerinin olması
• Erken doğum belirtileri görülmesi
• Geçmişte erken doğum yaşanması gibi erken doğum için risk faktörleri olması

Servikal serklaj neden yapılır?

Gebelikten önce rahim ağzı kapalı, uzun ve sıkı bir şekilde durmaktadır. Gebelik sırasında rahim ağzı yavaş yavaş gevşemeye başlar, uzunluğu kısalır ve doğuma hazırlanmak için açılmaya başlar. Rahim ağzı yetmezliği yaşamanız ya da kısa bir rahim ağzına sahip olmanız durumunda rahim ağzı, çok erken dönemde açılmaya başlayabilir. Sonuç olarak gebeliğin kaybı ya da erken doğum gerçekleşebilir.

Doktorunuz, gebelik sırasında aşağıdaki durumların görülmesi halinde servikal serklaj yapılmasını önerebilir:

• Doğum veya plasental abrupsiyon olmamasına rağmen rahim ağzının ikinci trimesterde ağrısız bir şekilde açılmasına bağlı olarak yaşanan gebelik kaybı hikayesi
• Daha önce ikinci trimesterde rahim ağzının ağrısız bir şekilde açılmış olması nedeniyle servikal serklaj uygulanmış olması
• İkinci trimesterde rahim ağzının ağrısız bir şekilde açılmasının tespit edilmesi
• Gebeliğin 24. haftasından önceki dönemde ve tekli gebelik durumunda rahim ağzının kısa olduğunun tespit edilmesi (25 mm’den daha kısa)

Servikal serklaj, erken doğum riski olan herkes için uygun değildir. Aşağıdaki durumları yaşıyorsanız, doktorunuz servikal serklaj yapılmasını önermeyebilir:

• Aktif vajinal kanama
• Aktif erken doğum
• Rahim içi enfeksiyon
• Gebeliğin 37. haftasından önce amniyotik kesenin yırtılmış olması
• Çoğul gebelik 
• Amniyotik kesenin rahim ağzından çıkmış olması

Servikal serklaj için nasıl hazırlanılır?

Rahim ağzına dikiş atılmadan önce doktorunuz, bebeğinizin sağlık durumunu ve herhangi bir doğum kusuru olup olmadığını gözlemlemek amacıyla ultrason ile kontrol etmek isteyecektir. Ayrıca bazı durumlarda enfeksiyon olup olmadığını görmek amacıyla anneden amniyotik sıvı alınması gerekebilir. Enfeksiyon bulunması halinde servikal serklaj uygulanmaz.

Servikal serklaj genelde gebeliğin 12. ila 14. haftaları arasında gerçekleştirilir. Ancak gebeliğin 23. haftasına kadar olan dönemde de yapılabilmektedir. Pelvik muayene ya da ultrason sırasında rahim ağzının açılmaya başlayıp başlamadığı görülebilir. Gebeliğin 24. haftasına gelindiği zaman amniyotik keseye zarar verme ve erken doğuma neden olma ihtimali olduğu için servikal serklaj genelde tercih edilmemektedir.

Servikal serklaj nasıl gerçekleştirilir?

Servikal serklaj, genel anestezi ya da bölgesel anestezi ile gerçekleştirilen ve hastanede yatış gerektirmeyen bir prosedürdür. Servikal serklaj genelde vajinadan girilerek gerçekleştirilir.

Vajinadan gerçekleştirilen prosedürün başarılı olamadığı ya da anatomik olarak zorluklar olan durumlarda karın bölgesinden de işlem gerçekleştirilebilmektedir.

Vajinadan gerçekleştirilen transvajinal servikal serklajda, doktorunuz vajinaya spekulum yerleştirir ve over pensi ile rahim ağzını tutar. Yönlendirmeye yardımcı olması için ultrason kullanılır. 

Rahim ağzına dikiş atılması iki şekilde gerçekleştirilebilir:

Transvajinal servikal serklaj: Prosedür için genelde bu yöntem kullanılır. Spekulum ile vajina açıldıktan sonra rahim ağzı dikilerek kapatılır.

Transabdominal servikal serklaj: Transvajinal yöntemin işe yaramaması durumunda tercih edilebilir. Ayrıca rahim ağzının kısa olması durumunda da tercih edilebilir. Bu yöntemde doktorunuz, karın bölgenize küçük bir kesik açar. Operasyon sırasında rahmin yukarı doğru çekilerek rahim ağzına ulaşılması ve dikişin bu şekilde atılması gerekebilir.

Servikal Serklaj Sonrası Süreç

Servikal serklaj gerçekleştirildikten sonra doktorunuz, ultrason yardımı ile bebeğinizin sağlık durumunu kontrol edecektir.

Prosedür sonrası birkaç günlüğüne lekelenme, kramp ve idrar yapmada ağrı gibi durumlar yaşayabilirsiniz. Yaşadığınız rahatsızlıklar için doktorunuzun verdiği ağrı kesicileri kullanabilirsiniz. Doktorunuz, rahim ağzında meydana gelen kesilerden etkilenen vajinal dokuyu yeniden konumlandırmak için dikiş attıysa, bu dikişlerin çözülmeye başlamasıyla birlikte 2-3 hafta içinde vajinadan bazı materyallerin geldiğini görebilirsiniz.

Daha önce servikal serklaj geçmişiniz olduysa anestezinin etkisi geçtiği zaman eve geçmeniz önerilebilir. Ancak doktorunuz önlem olarak birkaç hafta ya da daha fazla bir süre cinsel ilişkiden kaçınmanızı isteyebilir.

Dikişler, rahim ağzının açılmış olması ya da ultrasonda rahim ağzının kısa olduğunun görülmesi nedeniyle atıldıysa gözlem için hastanede kalmanız gerekebilir. Bu durumda önlem olarak doktorunuz, fiziksel aktivitelerinizi kısıtlamanızı ya da doğuma kadar cinsel ilişkiye girmemenizi isteyebilir.

Doğumdan Önce Dikişlerin Alınması

Doktorunuz, doğum yapmadan önce dikişlerinizi alacaktır. Bu da genelde gebeliğin 37. haftası civarı gerçekleşir. Ancak doğum daha yakın bir zamanda gerçekleşecekse dikişlerin daha erken alınması gerekir.

Sezaryen ile doğum yapacaksanız ya da ilerde daha fazla çocuk sahibi olmayı düşünüyorsanız, dikişlerin alınması gerekmeyebilir. Ancak bu şekilde tekrar gebe kalmak istediğinizde zorluk yaşayabilirsiniz. Bu nedenle konu hakkında doktorunuzla konuşmanız faydalı olacaktır.

Ameliyat karın bölgesinden gerçekleştiyse doktorunuz 37 ila 39. haftalar arasında sezaryen önerebilir. Sezaryen sırasında dikişlerin alıp alınmayacağına karar verilebilir.

Servikal Serklaj ile İlgili Görülebilecek Komplikasyonlar

Her ameliyatta olduğu gibi servikal serklajın da neden olabileceği bazı komplikasyonlar bulunmaktadır:

• Vajinal kanama
• Rahim ağzında yırtık
• Enfeksiyon
• Suyun çok erken gelmesi
• Erken doğum
• Düşük

Vajinadan sıvı geldiğini görüyorsanız acilen doktorunuzu aramalısınız. Böyle bir durumda suyunuz, doğum başlamadan gelmiş olabilir. Suyun gelmesi halinde doktorunuz servikal dikişleri daha erken almak isteyebilir. 

Servikal serklaj sonrası sorun yaşandığını gösteren durumlar nelerdir?

Servikal serklaj gerçekleştirildikten sonra aşağıdaki durumları yaşamanız halinde doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekir:

• Kasılmalar ya da kramplar
• Doğum sancıları gibi gelip giden alt karın ağrısı ya da sırt ağrısı
• Vajinal kanama
• 37.8 derece üstü ateş ya da üşüme
• Mide bulantısı ve kusma
• Kötü kokulu vajinal akıntı
• Suyun gelmesi ya da sızıntı olması