Aşılama, çocuk sahibi olma konusunda zorluk yaşayan çiftler için önerilen kısırlık tedavilerinden bir tanesidir. Aşılama tedavisi doğurganlık ilaçları kullanılmadan gerçekleştirilebildiği gibi ilaç kullanılarak da yapılabilmektedir.
Aşılamada sağlıklı spermler yıkanır ve sonrasında özel bir yöntemle doğrudan rahme yerleştirilir. Bu sayede yumurta ile sperm birbirine daha yakın bulunacakları için döllenme şansı artar.
Aşılamanın hangi çiftler için uygun olduğunu, aşılama sürecini ve aşılamanın başarılı olup olmadığını nasıl anlayabileceğinizi bu yazıda öğrenebilirsiniz.
Aşılama Tedavisi Kimlere Uygulanır?
Aşılama tedavisi, tüp bebek gibi daha invazif ve daha pahalı olan kısırlık tedavilerine göre daha az karmaşık ve daha ekonomik bir yöntemdir. Bazı durumlarda çiftler kısırlık tedavisine önce aşılama ile başlayıp sonrasında gerekirse tüp bebek tedavisine yönelebilmektedir.
Aşılama tedavisinde erkeğin spermi kullanılmaktadır. Aşılama genelde aşağıdaki durumlarda tercih edilmektedir:
- Açıklanamayan kısırlık
- Hafif endometriozis
- Rahim ağzı ve servikal mukusla ilgili sorunlar
- Düşük sperm sayısı
- Sperm hareketliliğinin azalması
- Ejakülasyon ya da ereksiyon ile ilgili sorunlar
- Erkekte bulunan genetik kusurun çocuğa geçmesinden kaçınmak
Aşılama aşağıdaki durumlarda ise etkili olmamaktadır:
- Orta ila yüksek şiddette endometriozis
- Her iki tüpü alınmış ya da her iki tüpü tıkalı kadınlar
- Birden fazla pelvik enfeksiyon geçirmiş kadınlar
- Sperm üretimi olmayan erkekler
Aşılama tedavisinin önerilmediği durumlarda tüp bebek tedavisine başvurulabilmektedir. Sizin için uygun olan kısırlık tedavisi hakkında ayrıntılı bir şekilde bilgi sahibi olmak için doktorunuzla konuşabilirsiniz.
Aşılamada Başarı Oranı
aşılamada başarı oranı
Aşılamada başarı oranı çeşitli faktörlere bağlı olarak farklılık göstermektedir.
Aşılamada başarı oranını belirleyen faktörlerden bir tanesi çiftlerin yaşadığı kısırlık sorunudur. Doktorunuz, yaşadığınız soruna bağlı olarak aşılama tedavisinin başarı oranının kaç olduğu hakkında yardımcı olacaktır.
Açıklanamayan kısırlıkta kadının yumurta sayısı yeterlidir, rahmi sağlıklıdır, fallop tüpleri açıktır ve erkekte sperm sayısı normaldir. Bu durumda başarı oranı döngü başına yüzde 7 ila yüzde 10 arasında olabilir. Doğurganlık ilaçlarının da kullanımıyla birlikte başarı şansı yüzde 15 ila yüzde 25’e yükselebilir.
Fallop tüplerinden bir tanesinin açık olması durumunda gebelik gerçekleşebilse de başarı oranı, tıkalı tüpteki tıkanıklığın nerede olduğuna göre değişiklik gösterecektir. Tıkanıklık yumurtalıklara yakın bir yerdeyse başarı oranı daha düşük olabilirken tıkanıklığın rahme yakın bir yerde olması durumunda başarı oranı çok daha fazla olabilmektedir.
Erkeğe bağlı kısırlık faktörleri söz konusuysa ve spermle ilgili ciddi sorunlar yoksa aşılamadan fayda görülebilir. Aşılama ile sperm, yumurtaya yakın bir şekilde yerleştirildiği için gebelik şansı arttırılabilir.
Aşılamada başarı oranını etkileyen önemli faktörlerden bir diğeri çiftlerin yaşı olmaktadır. Yumurta kalitesi azaldığı için gebelik ihtimali yaş ilerledikçe önemli ölçüde azalmaktadır. Bu durumda gebelik için birden fazla aşılama döngüsü gerekebilir.
Aşılamanın zamanlaması da başarı oranını etkileyen faktörlerden bir tanesidir. Aşılamanın ne zaman yapılacağına doktorunuz karar verecektir. Tüm süreç planlı bir şekilde işlediği için süreçte meydana gelen herhangi bir aksaklık, aşılamanın başarı şansını azaltabilir.
Aşılama Sonrası Gebelik Belirtileri Ne Zaman Başlar?
Bazı kadınlarda gebelik belirtileri tedaviden hemen sonra ortaya çıkabilmektedir. Bununla birlikte tedavi sırasında progesteron içeren ilaçlar kullanıldıysa bu belirtiler ilaca bağlı olarak ortaya çıkabilir. Gerçek gebelik belirtilerinin ortaya çıkması ise genelde iki haftayı bulmaktadır.
Aşılama sonrası yerleşme olduğunu gösteren belirtiler, doğal yollarla gerçekleşen gebelik belirtilerle aynı olmaktadır. Bu belirtilerden bazıları şu şekildedir:
Yerleşme kanaması: Döllenmiş yumurtanın rahim içi tabakaya tutunduğunu gösteren ilk belirtilerden bir tanesi yerleşme kanaması olmaktadır. Yerleşme kanaması her kadında görülmemektedir.
Yerleşme kanaması, döllenmiş yumurtanın rahim içi tabakaya tutunduğunda meydana gelen lekelenme şeklindeki hafif kanamadır. Bazı kadınlar bu kanamayı adet kanaması ile karıştırabilmektedir. Yerleşme kanaması hamile kaldıktan yaklaşık 6-12 gün sonra görülür.
Adet gecikmesi: Adet gecikmesi, gebeliğin gerçekleştiğini gösteren en önemli belirtidir. Adetiniz geciktiyse ve bu arada lekelenme ya da hafif kanama yaşadıysanız, endişelenmeniz gerekmez. Ancak normal olmayan ve endişelenmenize neden olan bir kanamayla karşılaştıysanız, doktorunuza danışmanız gerekir.
Göğüslerde hassasiyet: Göğüslerinizi dolu, hassas ve hafif ağrılı hissediyorsanız, aşılama süreci başarılı olmuş olabilir. Ancak göğüslerde şişkinlik ve hassasiyet aynı zamanda adetin yaklaştığını gösteren belirtilerden bir tanesidir. Bununla birlikte adetiniz gecikmesine rağmen bu belirtileri yaşamaya devam ediyorsanız, gebelik testi yapmanız gerekebilir.
Mide bulantısı: Gebelikte yaygın bir şekilde görülen belirtilerden bir tanesi de mide bulantısı olmaktadır. Mide bulantısı, yoğun bir koku duyma sonucu tetiklenebilir, bazı yiyeceklerden tiksinmeye neden olabilir veya bazen hiçbir neden yokken meydana gelebilir. Gebelikteki mide bulantısı vücutta östrojen hormonu seviyelerinin artmasından kaynaklanmaktadır.
Yorgunluk: Vücudunuzda yüksek seviyelerde progesteron bulunmasından dolayı kendinizi yorgun hissedebilirsiniz. Ayrıca vücudunuzda kan üretiminin artmasıyla birlikte tansiyonunuzun ve kan şekeri seviyelerinizin düşmesi sonucu kendinizi yorgun hissedebilirsiniz.
Aşılama Tedavisinin Riskleri
ağrı
Aşılama sonrası az da olsa enfeksiyon ihtimali bulunmaktadır. Ancak doktorunuz sterilize edilmiş aletler kullanacağı için bu riskin görülme ihtimali oldukça düşüktür.
Tedavi sırasında yumurtlamayı tetiklemek için ilaç kullanıldıysa çoğul gebelik gerçekleşme riski bulunmaktadır. Kısırlık tedavisinde kullanılan ilaçlar, birden fazla yumurta üretilmesi riskini arttırdığı için çoğul gebelik görülebilir. Doktorunuz, kan testleri ve ultrason yardımıyla ve ilaçlarınızın miktarında ayarlamalar yaparak tek seferde birden fazla yumurta üretilmesi riskini azaltmaya çalışacaktır.
Yumurtalıklar bazı durumlarda kısırlık ilaçlarına aşırı tepki verebilmekte ve yumurtalıkların aşırı uyarılması gerçekleşebilmektedir. Bu durumda tek seferde birden fazla yumurta bırakılabilmektedir. Bu da yumurtalıklarda büyümeye, karında sıvı birikmesine ve kramplara neden olabilmektedir.
Aşılama tedavisi sırasında kısırlık ilaçları kullanıyorsanız, aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşamanız halinde bir an önce doktorunuza haber vermeniz gerekir:
- Baş dönmesi
- Bir anda 2-3 kilogramdan fazla kilo artışı
- Nefes darlığı
- Mide bulantısı ve kusma
- Şiddetli karın ağrısı ya da pelvik ağrı
- Karın ölçüsünde ani artış
Sonuç Olarak
Aşılamanın başarılı olup olmadığını beklemek stresli bir süreç olabilmektedir. Ancak bu süreçte sakin olmanız ve stres yapmamanız önemlidir. Aşılama sonrası beklerken sabırlı olmalı ve gebelik testi yapmadan önce doğru sonuç almak için en az iki hafta beklemelisiniz.
