Adet gecikmesi, her kadının hayatının belli dönemlerinde karşılaştığı bir sorundur. Bazı kadınların adet döngüleri düzensiz olabilir ve bu da bazı aylar adet görürken diğer adet görememeye yol açabilir. Gebelik, bebek emzirme ve menopoz gibi doğal süreçlerden dolayı da adet görülmesi mümkün olmayabilir.
Günümüzde pek çok kadın gebeliği önlemek ve adet döngülerini düzenlemek için doğum kontrol hapları kullanmaktadır. Ancak bu haplara rağmen adetinizin gecikme olasılığı bulunmaktadır.
Doğum kontrol hapı kullanırken adetinizin gecikmesine pek çok faktör neden olabilir. Bu faktörler arasında doğum kontrol yöntemini değiştirme, stres, beslenme düzeninde değişiklikler, egzersiz, hormonal dengesizlikler ve altta yatan sağlık sorunları gibi şeyler yer alabilir.
Bu yazıda doğum kontrol hapı kullanırken neden adetinizin gecikebileceğini, bu durumun ne zaman olduğunu ve olmadığını, ne zaman doktora gitmeniz gerektiğini öğrenebileceksiniz.
Doğum Kontrol Hapı Kullanırken Adet Düzensizliği
Doğum kontrol hapı gibi hormonlu yöntemler kullanırken adet gecikmesi yaşamanızın çeşitli nedenleri olabilir.
Gebelik olmadığı, menopoza girilmediği ya da emzirme döneminde olunmadığı sürece 90 günden fazla süre adet görmemek, anormal bir durum olarak kabul edilir.
Doğum kontrol yöntemleri, stres, egzersiz, beslenmede değişiklik, hormon dengesizlikleri ve gebelik gibi pek çok faktör, adet gecikmesine ya da hiç adet görmemeye neden olabilir.
Doğum kontrol yönteminin değiştirilmesi
Doğum kontrol hapı kullanırken başka bir hormonlu doğum kontrol yöntemine geçtiğinizde vücudunuz uyum sağlama sürecinde olacağı için adet gecikmesi normaldir.
Kullandığınız doğum kontrol yöntemini değiştirecekseniz, eskisini bırakmak ve yenisine geçmek için adetinizi beklemenize gerek yoktur. Ancak değişikliği nasıl yapacağınız konusunda doktorunuzun talimatlarına uymanız gerekir. Doktorunuz sizi ne zaman adet göreceğiniz konusunda bilgilendirecektir.
Doğum kontrol yöntemi değiştirirken gebeliğe karşı koruma sağlamak için geçiş döneminde kondom gibi bariyer yöntemler kullanılması gerekebilir.
Bazı doğum kontrol yöntemlerinin, adet dönemlerinin daha hafif geçmesine ya da hiç adet görmemeye yol açtığı da bilinmektedir. Örneğin, sadece progesteron içeren haplar, hormonlu spiraller ve doğum kontrol implantı, adet dönemlerinin hafiflemesine neden olabilir.
Doktorunuz, doğum kontrol seçenekleriniz ile ilgili olarak konuşurken adet dönemlerinizde meydana gelebilecek değişimlerden size bahsedecektir. Ancak beklemediğiniz herhangi bir değişiklikle karşılaşmanız halinde doktorunuzla iletişime geçmekten çekinmeyin.
Stres
Beynin adet döngüsünden sorumlu olan kısmına hipotalamus adı verilmektedir. Hipotalamus düzgün bir şekilde işlediğinde vücudun gerekli hormonları üretmesi için çeşitli kimyasallar üretir. Bu süreçten etkilenen hormonlar arasında östrojen ve progesteron da yer alır. Bu hormonlar, adetin başlamasından sorumludur.
Vücut stres altında olduğunda kortizol hormonu üretilir. Kortizol, hipotalamus, hipofiz bezi ve yumurtalıklarla etkileşime girerek diğer hormonların üretimini etkileyebilmektedir.
Bu da adet gecikmesine, adet kanamasının hafif olmasına ve adet görmemeye neden olabilir. Uzun süreli stres durumunda uzun süre adet görmemek mümkündür.
Yüksek yoğunluklu egzersiz
Zihinsel stres gibi fiziksel stres de adet görmemeye yol açabilir. Hatta doğum kontrol hapı kullanıyor olsanız dahi adet düzensizliği yaşayabilirsiniz.
Yüksek yoğunluklu egzersizler, kortizol seviyelerini yükseltebilir ve adetin başlamasını sağlayan hormonları etkileyebilir.
Kilo vermek için egzersiz yapmanız, adetinizin gecikmesine neden olabilir. Çok fazla vücut yağı kaybetmeniz durumunda hormonlarda değişiklikler meydana gelebilir ve yumurtlama durabilir. Bu durumda adet görmek durabilir.
Egzersiz nedeniyle adet görmeniz durduysa hareketliliğinize göre yeterince beslenmiyor olabilirsiniz. Genelde atletlerde görülen bu sorun, yoğun egzersiz yapıp yeteri kadar beslenmeyen kişilerde meydana gelir.
Bir diyetisyene danışarak aktivite seviyenize göre kalori ihtiyacınızı öğrenebilir ve bu sayede adet döngünüzü normale döndürebilirsiniz.
Beslenme düzeninde değişiklikler
Aktivite seviyenizi sürdürmek için yeteri kadar beslenmiyorsanız, vücudunuz enerji saklamak için mümkün olan tüm süreçleri durduracaktır. Bu süreçlere yumurtlama da dahildir. Bunun nedeni, vücudun gebeliği sürdüremeyeceğini anlamasından kaynaklanmaktadır.
Ani ya da aşırı kilo kayıpları, adet görmenin sonlanmasına yol açabilir. Bulimia ve anoreksiya gibi yeme bozuklukları da adet görmemeye neden olabilir.
Az yemek gibi çok yemek de adet döngüsünü etkileyebilir. Çok fazla kilo alırsanız, vücudunuz çok fazla östrojen üretebilir ve bu da adet görmemenize yol açabilir.
Hormonal dengede bozulmalar
Hormonal dengesizlikler, adet gecikmesine ya da adet görmemeye neden olabilir. Hormonal dengesizliklere neden olabilen sağlık sorunlarından bazıları şu şekildedir:
Polikistik over sendromu: Kısaca PKOS olarak bilinen bu sendromda vücutta androjen hormonu normaden daha fazla üretilir. Bu da yumurtalıklarda kist oluşmasına ve yumurtlamanın engellenmesine neden olabilir. PKOS’u olan kadınlarda adet düzensizliği ve adet görmeme gibi sorunlar meydana gelebilir.
Frajil X sendromu sonucu erken yumurtalık yetmezliği: Bu sorun, yumurtlamanın erken yaşlarda durmasına yol açabilir. Yumurtlama durduğunda ise adet görülmez.
Tiroit sorunları: Tiroit bezi, hipotalamus tarafından düzenlenen bezlerden biridir ve adet düzensizliklerine yol açabilir. Hem hipertiroidi hem de hipotiroidi adet gecikmesine ya da adet görmemeye neden olabilir.
Gebelik
Adet görememenin en önemli doğal nedeni gebeliktir. Adet döngüsü sırasında hormonlar rahim içi tabakanın kalınlaşmasını sağlar. Bu sayede döllenen yumurta rahim içine tutunabilir ve gebelik başlayabilir.
Normalde adet görüldüğünde bu tabaka dökülür. Ancak gebelik gerçekleşmişse tabaka dökülmez ve adet görülmez. Doğum kontrol hapları yumurtlamayı durdurduğu için haplarınızı düzenli olarak kullanıyorsanız, adet gecikmenizin gebelikten kaynaklanıyor olması düşük bir ihtimaldir.
Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?
Üst üste üç ay adet görmediyseniz ve hamile değilseniz ve buna rağmen adet görmüyorsanız, doktorunuzu ziyaret etmelisiniz.
Bazı durumlarda adet gecikmesi altta yatan bir sorundan kaynaklanıyor olabilir. Bu nedenle doğum kontrol hapı kullanırken adet görmüyorsanız, yorgunluk ve saç dökülmesi gibi başka belirtiler yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden doktorunuzla iletişime geçin.
