Pap Smear Testi Sonrasında Kanama Neden Olur?

Kadınların belli aralıklarla mutlaka yaptırmaları önerilen Pap smear testi, servikal hücrelerin alınıp incelenmesine dayanan sitolojik bir tarama testidir. Bu tarama testi ile daha semptomatik hale gelmemiş olan preinvazif ve erken invazif servikal lezyonlar saptanabilir ve gerekiyorsa tedavi yoluna gidilebilir. 

Kadınlarda meme kanserinden sonra görülen en sık ikinci kanser türü rahim ağzı kanseridir. Bu kanserin erken dönemde teşhis edilebilmesi, kansere yakalanma riskinin azaltılabilmesi için de Pap smear ve HPV testi önerilir. Smear testi, halk arasında “rahim ağzı kanser testi”, “rahim ağzı kanser taraması” gibi isimlerle bilinmektedir. Serviks kanseri için bir tarama yöntemi olan smear testini, 1941 yılında ilk kez yapan kişi patolog George Papanicolaou olduğu için onun soyadının kısaltması olan “PAP” sözcüğü de smear testinin başına eklenmiştir. Serviks kanserlerinin çoğu daha önce Pap smear yaptırmamış olan kadınlarda ortaya çıkmaktayken, bu vakalarda eğer smear ateşti yapılsaydı risk tespit edilseydi kanser öncesi hücreler yakalanıp tedavi edilebilirdi. Bu bakımdan testi düzenli aralıklarla yaptırmak çok önemlidir. 

Smear testi kimlere yapılır?

• Genellikle ilk olarak 21 yaşında yapılırken, 21 yaşına kadar cinsel ilişkide bulunmamış kadınlara cinsel ilişkiye başladıktan sonra yapılmaya başlanır.
• 21 yaşından önce cinsel ilişki kaç yaşında başlarsa başlasın smear testine yine 21 yaşında başlanır.
• 21 -30 yaş arasındaki kadınlara 3 yılda bir smear testi yapılması önerilir.
• 30 yaşından sonra smear testi ve HPV testi birlikte 65 yaşına gelinceye kadar 5 yılda bir yapılır. HPV testi yapılma olanağının olmadığı durumlarda ise 3 yılda bir sadece smear testi yapılır. 

Pap smear testi sonrasında kanama olabilir!

Pap smear testi yaptıran birçok kadın testten birkaç gün sonra iç çamaşırında hafif kanama veya lekelenme olduğunu fark eder. Çoğu durumda bu endişe kaynağı değildir ve genellikle müdahale etmeden kendiliğinden ortadan kalkar. Pap smear testi, serviksin kan damarlarını tahriş edebildiği için bu hafif kanamanın olması normaldir. 

Pap smear testinden sonra çok nadiren uzun süreli veya ağır kanama meydana gelebilir. Bazen kadının adet kanaması bu testin zamanlamasına denk geldiği için ağır kanama olabilir. Bununla birlikte Pap smear testinden sonra herhangi bir geçerli sebep olmadığı halde uzun süreli ve yoğun bir kanama olması enfeksiyon veya başka bir sağlık sorununa işaret edebilir.

Pap smear testi sonrası kanama nedenleri nelerdir?

Pap smear sonrasında kanama olan vakaların çoğunda, bu kanamadan sorumlu altta yatan bir sağlık sorunu yoktur. Bu nedenle, başka hiçbir semptom olmadan geçici hafif bir kanama yaşayan kadınların genellikle endişelenmesine gerek yoktur.

Pap smear sonrası kanamanın en olası nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Servikal tahriş

Pap smear testinin ardından hafif kanama veya lekelenme yaygındır. Bu test için doktor ya da hemşire küçük bir servikal hücre örneği alır. Serviksten hücre toplamak 1-2 gün sürebilen hafif kanamaya veya lekelenmeye neden olabilir. Bu kanama genellikle hücre alınırken serviks tahriş edildiği için olur. Bu kanama çoğunlukla da birkaç gün içinde durur ve tekrar olmaz.

• Gebelik

Hamilelik sırasında servikste daha fazla kan damarı ve artan kan akışı vardır. Bundan dolayı da hamileliğin çok erken döneminde bile tahriş olursa daha kolay kanar. Hamilelik ilerledikçe ve rahmin ağırlığı servikse baskı uygularken, serviks kanamaya daha yatkın hale gelir. Pap smear testi de bu hassas kan damarlarını tahriş edebilir ve kanamayı tetikleyebilir. Pap smear testi için rahim ağzından örnek alınması işlemi, gebelik kaybına neden olmaz ve Pap smear’dan sonra hafif kanama olması düşük yapacağı anlamına gelmez. Bununla birlikte kanama giderek ağırlaşırsa veya kramplara neden olursa mutlaka doktora başvurulmalıdır. 

• Adet dönemi

Adet döneminden birkaç gün önce Pap smear testi yaptırmış olan bir kadının, testten birkaç gün sonra ağır kanama yaşaması muhtemeldir. Bu tip kanama tesadüfi olabilir ve ciddi bir sorunun işareti de değildir. Zira doğal adet kanaması başlamış olabilir.

Pap smear testinden sonra kanamanın adet kanamasına denk geldiğinin tipik belirtileri şunlardır:

• Adet dönemi dolmadan birkaç gün önce kanama olması,
• Adet kanamasının olmasının beklendiği birkaç gün içinde kanama olması,
• Normal adet döneminde olduğu kadar kanama olması

Pap smear testinden sonra kanamanın daha az olası nedenleri şunlardır:

• Rahim ağzı kanseri

Erken dönemdeki serviks kanseri az semptom gösterir. Bununla birlikte servikal kanserin erken evrelerinde adet dönemleri arasında anormal vajinal kanama ve ileri evrelerde ciddi vajinal kanama olabilir. Pap smear testi bu tip kanamayı tetiklemese de ek kanamaya neden olabilir.

Rahim ağzı kanseri olan kişiler; adet dönemler arasında, cinsel ilişki sırasında veya sonrasında, egzersiz sırasında veya sonrasında kanama yaşayabilirler.

Bazı kadınlar ise ilk kez kanama olduğu için değil, Pap smear testinden sonra vajinal semptomlara daha fazla dikkat ettikleri için fark ederler. Bu bağlamda normal şekilde beklendiği üzere olan kanamadan farklı olan vajinal kanama veya menopozdan sonra herhangi bir kanama fark eden herkes  doktora başvurmalıdır.

• Rahim ağzının tahriş olması

Hassas bir rahim ağzı, tahriş olması çok daha kolay olduğu anlamına gelir. Birçok kadın vücutta başka semptomlara yol açmayan hassas bir servikse sahiptir ve bunun farkında değildir. Bazen servikste kan damarlarını tahriş eden bir hastalık nedeniyle de bu hassasiyet oluşabilir. Bu tür durumlarda normal dışı bir kanama olabilir.

Rahim ağzını daha hassas hale getirebilecek tıbbi durumlar şunlardır:

• Enflamasyon, rahim ağzında bir enfeksiyon ya da yaralanma, 
• Cinsel yolla bulaşan enfeksiyon, klamidya (CYBE),
• Serviks ekstropion, rahim boynu kanalının dışa dönmesi (serviksin içindeki hücrelerin serviksin dış tabakasına hareket ettiği bir durum)

Pap smear testinden sonra oluşması muhtemel diğer sorunlar

• Pap smear çok güvenlidir ve çoğu kadın işlem sırasında sadece hafif bir kramp hisseder. 
• Bazı kadınlar adet dönemindeki gibi veya ondan daha kötü olan daha yoğun kramplar yaşarlar. Bu kramplar testten sonra 1-2 gün daha sürebilir. 
• Pap smear testinden sonra yaşanması muhtemel tipik başka hiçbir yan etki yoktur.

Test sırasında veya sonrasında vajinada veya vulvada kaşıntı veya yanma fark eden kadınlar en kısa süre içinde doktora başvurmalıdır.

Pap smear testi sırasında neler olması beklenir?

• Pap smear testi sırasında, doktor ya da hemşire vajinanın duvarlarını açmak ve rahim ağzını daha erişilebilir hale getirmek için spekulum adı verilen tıbbi bir araç kullanır. Spekulum vücuda girdiğinde soğuk hissedebilir ve doktor bunu açtığında cihaz baskıya veya ağrıya neden olabilir.
• Doktor bir doku örneği almak için servikse bir çubuk sokar. Bazı kadınlar biraz ağrı veya kramp yaşar, ancak prosedür sadece birkaç saniye sürer.
• Bir laboratuvar teknisyeni örneği gözden geçirir ve anormallikler arar.
• Pap smear hücrelerde anormal değişiklikler tespit ederse, doktor başka bir tane daha yapılmasını isteyebilir veya servikal biyopsi ya da kolposkopi adı verilen servikal muayene önerebilir.