Tüp Bebek Kimlere Uygulanır?

Tüp bebek tedavisi, kadının yumurtalarının erkeğin spermleri ile laboratuvar ortamında döllenmesinin sağlandığı bir kısırlık tedavisidir. Laboratuvarda döllenmiş yumurtalar embriyoya dönüşür. Kadının rahmine genelde bir ya da iki embriyo yerleştirilir ve embriyonun tutunup gebeliğin gerçekleşmesi beklenir.

Tüp bebek için en uygun adaylar, genel sağlığı iyi olan adaylar olmaktadır. Bu temel gerekliliğin ötesinde bireyin kişisel durumu incelenmelidir. Ancak neyse ki tüp bebek tedavisi kısırlığa neden olan çeşitli sorunlarda işe yarayabilmektedir.

Tüp bebek tedavisi genelde aşağıdaki sorunları yaşayan çiftlerde iyi bir tedavi seçeneği olarak karşımıza çıkıyor:

• 6 aydan uzun süredir bebek sahibi olmaya çalışan çiftler

6 aydan uzun bir süredir doğal yollarla gebelik elde edemeyen çiftler, genelde tüp bebek tedavisi ile başarılı sonuçlar elde edebilmektedir. Üreme çağında olan her yaştan kadının, tüp bebek tedavisiyle gebe kalabilme ihtimali bulunmaktadır.

• Diğer kısırlık tedavilerinin başarısız olduğu durumlar

Doğurganlık ilaçları ve aşılama gibi diğer kısırlık tedavilerinden sonuç alamamış çiftler tüp bebek tedavisi deneyebilir. Çeşitli yardımcı üreme teknikleri deneyip başarısız olmak cesaret kırıcı bir durum olabilse de diğer yöntemlerin başarısız olduğu durumlarda tüp bebek tedavisi başarılı olabilmektedir.

• Kısırlık sorunu yaşayan insanlar

Aşağıdakiler dahil olmak üzere pek çok kısırlık türünde tüp bebek tedavisi, bebek sahibi olmayı sağlayabilmektedir:

Tubal faktörlere bağlı infertilite: Fallop tüplerinde skar, tıkanıklık ve eksikliğin olduğu durumlarda tüp bebek tedavisi mükemmel bir seçenek olmaktadır. Çünkü tüp bebek tedavisinde fallop tüpleri kullanılmaz. Bu nedenle tüp bebek tedavisi, fallop tüplerine yönelik ameliyat içeren çözümlere göre daha etkili olabilmektedir.

Endometriozis: Tüp bebek tedavisi, rahmin iç tabakasının rahim dışında bulunması olan endometriozis sorunu yaşayan hastalarda gebelik elde edilmesini sağlayabilmektedir.

Polikistik over sendromu (PKOS): PKOS nedeniyle kısırlık yaşayan hastalarda tüp bebek tedavisinin oldukça etkili bir tedavi olduğu düşünülmektedir.

Erkeğe bağlı kısırlık: Düşük sperm sayısı ve sperm kalitesiyle ilgili sorunlar genelde tüp bebek tedavisiyle ve gerekli olursa mikroenjeksiyon ile çözülebilmektedir.

• Bebeklerinin genetikleri konusunda kontrol sahibi olmak isteyen kişiler

İmplamantasyon öncesi genetik tarama (PGS) ile tüp bebekte kullanılacak olan embriyolar, kromozom anomalileri bakımından değerlendirilebilir. Kişiler, kalıtsal hastalıklar bakımından risk altındaysa implamantasyon öncesi genetik tanı (PGD) ile sağlıklı embriyoların yerleştirilmesini sağlamak için embriyolar belli hastalıklar bakımından taranır.

• 2-3 yıl düşük teknolojili yöntemlerle tedavi görme şansı olup beklemek istemeyen kişiler

Ailesini bir an önce kurmak isteyen ve işini şansa bırakmak istemeyen kişiler için tüp bebek tedavisi daha uygun olabilmektedir.

Tüp bebek tedavisi pek çok çifte bebek sahibi olmaları için yardımcı olsa da bu tedavinin masraflar, doğurganlık ilaçları kullanımına bağlı olası riskler ve kullanılan invazif yöntemler gibi dezavantajları olabilmektedir. Bu nedenle tüp bebek tedavisi düşünüyorsanız, bu tedavinin risklerini, faydalarını ve alternatiflerini düşünmeli ve bu konuyu doktorunuz ve eşinizle konuşmalısınız.

Kimlere tüp bebek tedavisi uygulanamaz?

Aşağıdaki videoda tüp bebek kimlere uygulanmaz hakkında bilgi vermeye çalıştım.

Tüp bebek tedavisi herkeste aynı şekilde başarı göstermeyebilir. Tüp bebek tedavisi uygulanması uygun olmayan kişiler şunlar olabilmektedir:

• Sağlıklı yumurta üretimi olmayan kadınlar: Düşük yumurtalık rezervi ve yumurta kalitesiyle ilgili sorunlar, laboratuvar koşulları altında bile olsa döllenmeyi zor hale getirebilmektedir.
• Bazı sağlık sorunları: Miyomlar, rahim anomalileri ya da yumurtlama problemleri olan kadınlarda tüp bebek tedavisi uygun bir seçim olmayabilir. Bununla birlikte her sağlık sorunu, tüp bebek tedavisini ihtimal dışı bırakmadığı için herhangi bir sağlık sorununuzun tedavinizi etkileyip etkilemeyeceğini doktorunuza danışmalısınız. Bazı durumlarda tüp bebek tedavisinden önce diğer sorunlara yönelik olarak tedavi görmek ya da ameliyat olmak, tüp bebek tedavisinin önündeki engelleri ortadan kaldırabilmektedir.
• Aşırı obez hastalar: Tüp bebek de dahil olmak üzere pek çok kısırlık tedavisi, aşırı obez hastalarda daha az etkili olabilmektedir. Vücut Kitle Endeksinin çok yüksek olması yumurta kalitesini ve doğurganlık ilaçlarının vücutta göstereceği etkileri etkileyebilmektedir. Ancak her vücut birbirinden farklı olduğu için obezitenin tedaviye engel teşkil etmediği durumlar da olabilmektedir. Doktorunuz sizin için en iyi seçeneği bulmanız konusunda size yardımcı olacaktır.

Tüp Bebek Tedavisinde Sperm Kimden Alınır?

Ülkemizde tüp bebek tedavisinde çiftlerden alınan yumurtalar ve spermler kullanılmaktadır. Spermin yumurtayı dölleyebilmesi için erkeğin sperm örneği vermesi gerekir.

Sperm örneği vermek, bu spermler toplanan yumurtaları dölleyeceği için tüp bebek tedavisinin önemli aşamalarından bir tanesidir. Sperm örneği vermek erkekler açısından önemsiz bir şey gibi görünebilse de döllenme sürecinde oldukça önemli bir adımdır.

Kadının yumurtaları toplandığı gün muhtemelen erkeğin de sperm vermesi gerekecektir. Bu sayede spermlerin hayatta kaldığından emin olunur.

Başvurduğunuz klinikte sperm örneği vermek için kullanabileceğiniz özel bir oda bulunacaktır. Bazı durumlarda örneği evde hazırlayıp kliniğe bırakmak da mümkün olabilmektedir. Doktorunuz, bu konuda sahip olduğunuz seçenekler hakkında sizi bilgilendirecektir.

Sperm örneği için en çok kullanılan yöntem mastürbasyon olsa da bazen farklı yöntemler de tercih edilebilmektedir. Ejakülasyon sorunu yaşıyorsanız ya da menide sperm bulunmuyorsa (azospermi) spermler ufak bir ameliyatla doğrudan testislerden ya da sperm kanallarından alınabilir. Bu prosedürler arasında TESA, PESA, MESA ve TESE gibi yöntemler yer almaktadır. Bu yöntemler genelde kadından yumurta toplanmadan önce gerçekleştirilir.

TESA: TESA, en yeni sperm toplama yöntemlerinden bir tanesidir. Bu yöntem genelde menide sperm olmayan azospermi durumlarında kullanılır. TESA’da testislere bir iğne sokulur ve negatif basınç kullanılarak sıvı ve doku aspire edilir. Sonrasında alınan örnekteki spermler embriyoloji laboratuvarında çıkarılır ve mikroenjeksiyonda kullanılmak üzere saklanır.

PESA: PESA da TESA ile benzerdir ve burada kullanılacak iğne, lokal anestezi verildikten sonra epididimden örnek almak için kullanılır. Sonrasında bu örnek mikroskop altında incelenerek mikroenjeksiyonda kullanılabilecek sperm olup olmadığına karar verilir.

TESE: TESE’de ise hastaya genel anestezi yapılır. Operasyonda testisler açılarak büyük bir doku örneği alınır ve sperm toplanır. Sonrasında bu örnek incelenerek mikroenjeksiyonda kullanılabilecek sperm olup olmadığına bakılır.

MESA: Menide hiç sperm bulunmadığı durumlarda hasta genel anestezi altındayken sperm kanalı açılır ve ince bir kanül kullanılarak sperm örneüi alınır. Bu prosedür genelde kanalların tıkalı ya da hasarlı olduğu durumlarda tercih edilir.

40’lı Yaşlarda Tüp Bebek

Yaş da tüp bebek söz konusu olduğu zaman karşımıza çıkan bir faktör olmaktadır. Kadın yaşlandıkça yumurtalıklarındaki toplam yumurta sayısı azalır ve kalan yumurtaların ise daha yüksek bir yüzdesinde kromozom anomalileri olur. Kadınların doğdukların zaman 1-2 milyon yumurtası vardır ve menopoz ile birlikte bu sayı 1000 civarına düşmektedir. Kadının yumurtalık rezervlerini değerlendirmek için çeşitli testler yapılması mümkün olsa da yumurta kalitesiyle ilgili en önemli gösterge yaş olmaktadır.

40 yaşın üzerinde olan ve kısırlık sorunu yaşayan kadınlarda ilk olarak değerlendirme yapılması önemlidir. Kadının yumurtalık potansiyelini anlamak için yumurtalık rezervi testi yapılması faydalı olacaktır. Bununla birlikte yumurtlamanın gerçekleşip gerçekleşmediğini anlamak ve sperm kalitesini görmek için başka testler de yapılabilir.

Değerlendirme aşaması tamamlandıktan sonra sizin için en uygun tedavinin ne olacağı konusunda doktorunuz size yardımcı olacaktır. Doktorunuz kısırlığınızın türüne, sağlık geçmişinize ve arzu ettiğiniz tedaviye bağlı olarak size seçenekleriniz konusunda yol gösterecektir.