Vulva kanseri, kadının üreme sistemini koruyan dış genitaller olan vulvayı etkileyen ve diğer kanserlere göre daha az görülen bir kanser türüdür.
Vulva kanseri genelde dış vajinal dudaklarda görülür. Vulva kanserinde görülen belirtiler arasında genelde yumru, kaşıntı ve kanama olmaktadır.
Vulva Kanseri Belirtileri
Erken dönemde vulva kanseriyle ilgili herhangi bir belirti fark etmeyebilirsiniz. Bununla birlikte zamanla ortaya çıkan belirtiler arasında şunlar yer alabilir:
- Vulvanın renginde değişim
- Kırmızı, pembe ya da beyaz renkte, pürüzlü ya da kalın yapılı normal olmayan tümörler
- Var olan bir benin görüntüsünde değişiklik
- Açık yara
- Geçmeyen kaşıntı
- Acı, ağrı ya da yanma
- Normal olmayan vajinal kanama ya da akıntı
- İdrar yaparken ağrı
Yukarıda yer alan belirtiler vulva kanserinden başka sorunlara da işaret ediyor olabileceği için belirtileriniz varsa doktorunuza danışmanız en iyisi olacaktır.
Vulva büyük dudaklar, mons pubis, küçük dudaklar, klitoris, vestibul, vestibül bulbusu, daha büyük ve küçük vestibüler bezler ve vajinal açıklığı içermektedir.
Vulva kanseri en fazla vajinanın dış dudaklarını etkilemektedir.
Vulvadan başlayan kansere primer vulva kanseri denmektedir. Vücudun başka bir yerinde başlayıp sonrasında vulvaya yayılan kanser ise sekoner vulva kanseri olarak isimlendirilmektedir.
Vulva kanserinin çeşitleri arasında şunlar bulunmaktadır:
Skuamöz hücreli karsinom: Cildin dış katmanlarını etkileyen kanserdir. Tıpta skuamöz kelimesi balık puluna benzeyen yassı hücrelerle ilgili olarak kullanılmaktadır. Vulva kanserlerinin yaklaşık yüzde 90’ı skuamöz hücreli karsinomlardır. Bu kanserde belirtilerin belirgin hale gelmesi birkaç yıl sürmektedir.
Vulvar melanom: Vulva kanserlerinin yaklaşık yüzde 5’ini oluşturmaktadır. Melanom, koyu tonlardaki renk değişikliği olarak ortaya çıkmaktadır. Bu tür bir kanserin vücudun diğer bölgelerine de yayılma, yani metastaz riski yüksektir ve genç yaştaki kadınları etkileyebilmektedir.
Adenokarsinom: Bu kanser, glandüler dokudan kaynaklanır ve hücreler, vulvadaki bezlerin hizalanmasına neden olur. Vulva kanserlerinin çok küçük bir kısmı adenokarsinom olmaktadır.
Sarkom: Bağ dokusundan başlayan kanserdir. Bu kanserlerin çoğu kötü huylu olmakla birlikte nadir olarak görülmektedir.
Verrüköz karsinom: Skuamöz hücreli kanserin alt türlerinden olan verrüköz karsinom, yavaş büyüyen bir siğil gibi görünür.
Bazal hücreli karsinom: Cilt kanserinin en sık görülen türüdür. Genelde güneşe maruz kalan ciltte ortaya çıksa da nadir olarak vulvada da görülebilmektedir.
Vulva Kanseri Risk Faktörleri
Uzmanlar, hücrelerin neden çok hızlı büyümeye başladığını bilmeseler de bazı risk faktörleri kanserin gelişme ihtimalini arttırabilmektedir.
Yaş: Vulva kanseri vakalarının yarısında kadınların yaşı 70’in üzerinde olmaktadır. Vulva kanseri 50 yaşından önce ise yüzde 20’den az bir oranda görülmektedir.
HPV: HPV ile enfekte olmuş kadınların vulva kanseri geliştirme riskleri daha fazladır.
Vulvar intraepitelyal neoplazi (VIN): Bu terim, vulva epiteli içindeki hücrelerin çeşitli düşük dereceli karsinomlara sahip olduğu kanser öncesi durum için kullanılan genel bir terimdir. VIN sahibi kadınlarda vulva kanseri gelişme riski önemli ölçüde daha yüksek olmaktadır.
Lichen hastalığı (LSA): Cildin kalınlaşmasına ve kaşınmasına neden olan bu durum vulva kanserine yakalanma riskini biraz arttırabilmektedir.
Melanom: Vücudun diğer bölgelerinde bulunan kişisel ya da ailevi melanom geçmişi vulva kanseri riskini arttırmaktadır.
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar: Herpes Simpleks Virüs Tip-2 için daha yüksek düzeyde antikora sahip olan kadınlarda vulva kanseri riski daha yüksek gibi görünmektedir.
Sigara: Araştırmalar düzenli olarak sigara içen kadınlarda vulva kanseri riskinin 3 ila 6 kat arttığını göstermektedir. Düzenli olarak sigara içen kişide HPV enfeksiyonu olması durumunda risk daha da yüksek olmaktadır.
Böbrek nakli: Böbrek nakli, vulva kanseri riskini arttırıyor gibi görünmektedir. Bunun nedeni böbrek naklinden sonra bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçların kullanılması olabilir. Bu ilaçlar, organ nakli sonrası vücudun organı reddetmesini önlemek için hastanın hayatının geri kalanında kullanması gereken ilaçlardır.
HIV: HIV ya da AIDS’li kişiler HPV enfeksiyonuna karşı daha dirençsiz olmaktadır.
Vulva kanserinde diğer risk faktörleri arasında SLE ya da lupus hastalığı, sedef hastalığı ya da rahim kanseri için radyoterapi görmüş olmak gibi faktörler yer almaktadır.
Vulva Kanseri Nasıl Anlaşılır?
Vulva kanserinde her kadında farklı belirtileri görülebilmektedir. Bununla birlikte vulva kanserinin neden olduğu belirtiler, başka hastalıkların belirtileri arasında da yer alıyor olabilir. Bu nedenle vulva kanseriniz olup olmadığını doktora gitmeden kesin olarak bilemezsiniz. Ancak vulva kanserinde görülen belirtileri bilir ve bunları tanırsanız doktora gitmeniz gereken zamanı anlayabilirsiniz. Vulva kanserinde sık olarak görülen belirtiler şunlar olmaktadır:
- Sürekli kaşıntı
- Vulvanın renginde ve görünümünde farklılıklar
- Adet dışı akıntı ya da kanama
- Şiddetli yanma, kaşıntı ya da ağrı
- Bir aydan uzun süredir var olan açık yara
- Vulva derisinin beyaz görünmesi ve pürüzlü olması
Vulva Kanseri Teşhisi Nasıl Konur?
Vulva kanserinin teşhisinde doktorunuz vulvayı muayene etmek de dahil olmak üzere jinekolojik değerlendirme yapacaktır.
Vulvada ülserleşme, yumru ya da şüpheli kitle görülmesi halinde biyopsi gerekecektir.
Değerlendirme sırasında klitoris ve üretra çevresindeki bölgeler de dahil perine bölgesi muayene edilecektir. Doktorunuz ayrıca Bartholin bezleri için elle muayene gerçekleştirebilir. Bunlar sırasında anestezi kullanılabilir.
Biyopsi sonuçlarına göre daha ileri testler yapılması gerekebilir:
Sistoskopi: Bu işlem sırasında kanserin mesane bölgesine yayılıp yayılmadığı incelenir.
Proktoskopi: Rektum muayene edilerek kanserin rektal duvara yayılıp yayılmadığı kontrol edilir.
Görüntüleme testleri: Kanserin yayılıp yayılmadığını ve yayılmışsa nereye yayıldığını belirlemeye yardımcı olabilir. MR ya da BT kullanılabilir. Kanserin akciğerlere ulaşıp ulaşmadığını görmek için röntgen ışınları kullanılabilir.
Biyopsi sonucu vulva kanserinin olduğu görülürse görüntüleme testleriyle birlikte doktorunuz kanserin hangi aşamada olduğunu belirleyecektir.
Vulva Kanseri Evreleri
Yapılan testler kanserin varlığını gösteriyorsa doktorunuz tümörün büyüklüğüne ve yayılıp yayılmadığına bakacaktır. Vulva kanserinin evrelere göre sınıflandırılması şu şekilde olmaktadır:
1. Evre: Tümör küçüktür ve vulvayı ve perineyi geçecek şekilde yayılmamıştır.
2. Evre: Kanser çevre dokulara sıçramış olsa da lenf bezlerine ilerlememiştir.
3. Evre: Kanser çevre dokular ile kasıktaki lenf bezlerine sıçramıştır.
4. Evre: Kanser, vajinanın üst kısmına, üretraya, anüse ya da daha uzaktaki vücut bölgelerine ulaşmıştır.
Vulva Kanseri Tedavisi
Vulva kanseri biyopsiyle teşhis edildikten sonra aşağıdakilere göre tedavi planınız belirlenecektir:
- Genel sağlığınız ve sağlık geçmişiniz
- Hastalığın kapsamı
- Belli ilaçlar, prosedürler ve terapilere toleransınız
- Hastalığın ilerleyişine dair beklentiler
- Vulva kanseri tedavisinde aşağıdakiler yer alabilir:
Ameliyat: Lazer ameliyatında anormal hücreleri yok etmek için güçlü bir ışın kullanılır. Bu ışın, büyük kesiler gerekmeksizin vücudun belli bölgelerine yönlendirilebilir. Bu tedavi yalnızca kansere dönüşme olasılığı yüksek olan tümörlerde kullanılmaktadır. Vulva kanserinde yapılan bir diğer ameliyatta ise kanser hücreleri ve kanser hücrelerinin etrafındaki dokunun bir kısmı çıkarılır. Son olarak ise vulvektomi ile vulvadaki tüm doku ameliyatla alınabilir. Alınacak dokunun miktarı lezyonun boyutu ve yerine göre değişiklik gösterecektir.
Radyoterapi: Röntgen ışınları, gama ışınları ve yüklü parçacıklar kanserle mücadelede kullanılabilir.
Kemoterapi: Kanserli hücreleri tedavi etmek için antikanser ilaçlar kullanılır.
Hastalığınıza dair bulguların uzman bir doktor tarafından değerlendirilmesi çok önemlidir. Bu nedenle vulva kanseri de dahil olmak üzere kadın kanseri konusunda bir uzmandan yardım almalı ve gerekli tedaviyi görmelisiniz.