Bebek sahibi olmak isteyenler her ay adet dönemlerini merakla bekler, adet kanaması gecikince hemen hamlelik testi yapar, hatta her korumasız cinsel ilişkiden birkaç gün sonra gebelik testi yapanlar bile vardır. Bu bağlamda evde hamilelik testleri, gebeliğin var olup olmadığını öğrenmek için kullanılan yaygın bir araçtır. Evde hamilelik testlerinin çoğu idrarda gebelik hormonuna bakan çubuk şekilde araçlardır. Bunların belirlenen minik haznesine birkaç damla idrar damlatılır ve alınan bu örnekte gebelik hormonu olarak da bilinen insan koryonik gonadotropini (hCG) tespit edilebilir. Bu hormon, hamileliğin erken dönemlerinde anne adayının vücudunda üretilen bir hormondur.
Bazı gebelik testleri, hCG’yi hamileliğin çok erken döneminde tespit eder. Kaliteli ve güvenilir ev gebelik testleri oldukça doğru sonuç verebilir. Ancak kusursuz değildir. Zira çeşitli nedenlerden dolayı yanlış pozitif sonuçlar veya negatif sonuçlar olabilir. Evde uygulanan gebelik testi pozitif sonuç verdikten sonra, bir sağlık kurumuna gidip kanda gebelik testi ve de bir kadın doğum uzmanı tarafından ultrasonda gebelik kesesinin tespit edilmesi gerekir.
Ultrasonda gebelik kesesinin görülmesiyle birlikte doktor, erken doğum öncesi bakım ve takip programı oluşturacaktır. Ancak evde yapılan gebelik testi yanlış pozitif sonuç da verebilir. Bu durumda sağlık kurumunda yapılan kan testinde ya da kan testi de pozitif sonuç verse bile ultrason muayenesinde gebeliğin var olmadığı görülebilir. Gebelik testinin yanlış pozitif sonuç vermesinin aşağıda sıralanan pek çok sebebi olabilir.
Kimyasal gebelik
Bir kadın teknik olarak hamile olmasa bile evde yapılan gebelik testinin pozitif sonuç vermesi söz konusu olabilir. Buna da “yanlış pozitif” denir. Bu sorun bazen kimyasal bir gebelik adı verilen durumdan kaynaklanır. Embriyo olarak bilinen döllenmiş bir yumurta çok erken dönemde rahim içine tutunamaz veya büyüyemezse kimyasal hamilelik oluşur. Bu durum çok çeşitli nedenlerle olabilir. Kadının yaptığı hiçbir şey yüzünden erken gebelik kaybı olmaz. Yani erken dönemde kaybedilen bebekler için anne adayının suçlanması doğru olmaz. Erken gebelik kayıpları; rahim içindeki miyomlar, yara dokusu, rahmin düzensiz şekilli olmasına neden olan konjenital uterin anomalilerden kaynaklanabileceği gibi, progesteron gibi bazı hormonların gereğinden daha düşük miktarlarda olması embriyonun implantasyonu ve büyümesi olasılığını azaltabilir.
Kimyasal gebeliğin bazı nedenleri ise bilinmemektedir. Kimyasal gebeliklerin çok yaygın olarak görüldükleri düşünülmektedir. Ancak genellikle hamilelik testi yapılmazsa kimyasal gebelik olduğu da bilinmez ya da bundan şüphe edilmez. Sebebi her ne olursa olsun, erken dönem test sonuçları yanlış pozitif olduğunda duygusal olarak soruna neden olabilir. Bu nedenle evde bir hamilelik testi yapmak için adet döneminin başlaması beklenen günden bir hafta sonrasına kadar beklemek önerilir.
Ektopik gebelik
Dış gebelik olarak da bilinen ektopik gebelikte, sperm tarafından döllenmiş bir yumurta rahmin ana boşluğunun dışına tutunmuştur. Döllenmiş yumurtanın rahmin dışında bir alan yerleştiği durumlar ektopik gebelik, yani dış gebeliktir. Ektopik gebelikler genellikle döllenmiş bir yumurtanın rahme yolculuğu sırasında bir fallop tüpüne yapışmasıyla ortaya çıkar. Bu tip ektopik gebelik, tubal gebelik olarak da bilinir.
Aşağıdakiler ektopik gebeliğe yol açabilir:
- Fallop tüpünde skar dokusu veya inflamasyon,
- Şekilsiz, şekli bozuk fallop tüpü,
- Geçmiş dönemde yaşanan rahim enfeksiyonu öyküsü
Ektopik gebelikler fallop tüplerinin yanı sıra serviks, yumurtalık veya karın boşluğunda da ortaya çıkabilir. Ektopik gebelik normal bir gebelik olmaya devam edemez. Zira embriyo rahim dışındaki bir alana tutunduğunda yaşayamaz. Rahmin dışında embriyonun büyümesi veya gelişmesi için ideal ortam yoktur. Ektopik gebelikte embriyo, yanlış bir yere implante edilmiş olmasına rağmen vücutta hala hCG üretilmektedir. Bundan dolayı da evde hamilelik testinde yanlış pozitif sonuç ortaya çıkacaktır.
Ektopik gebelikler kesinlikle tıbbi acil durumlardır ve zamanında tedavi edilmezse kadının sağlığına zarar verebilir. Bir ektopik gebeliğe zamanında müdahale edilmemesi durumunda; aşırı kan kaybı veya üreme organlarının kaybı gibi çok ciddi sorunlar meydana gelebilir.
Ektopik gebelik belirtileri şunları içerir:
- Normal bir gebeliğin belirtileri olan bulantı ve hassas, şişkin memeler,
- Karın, pelvis, omuz veya boyunda keskin ağrı dalgaları,
- Karnın bir tarafında şiddetli ağrı,
- Hafif ya da ağır vajinal lekelenme veya kanama,
- Baş dönmesi veya bayılma,
- Rektum üzerinde hissedilir bir baskı
Bir kadın ektopik gebelik olduğundan şüphe ettiğinde mutlaka en kısa sürede tıbbi yardım almalıdır.
Yakın zamanda düşük veya kürtaj yapmak
Bir gebelik oluştuğunda vücutta salgılanmaya başlayana gebelik hormonu, gebelik kaybı yaşansa bile bir süre salgılanmaya devam edebilir ya da artık salgılanmasa bile var olan kadarı gebelik testinde çıkabilir. Bu bağlamda düşük ya da kürtajla yaşanan gebelik kaybını takip eden bir süre hamilelik testi yapıldığında pozitif sonuç almak olasıdır. Hamilelik sırasında, plasenta büyüdükçe hCG seviyeleri yükselmeye devam eder, birkaç günde bir iki katına çıkar ve yaklaşık olarak gebeliğin 10. haftasında hormon değeri zirve yapar. Hamilelik sona erdiğinde ise hCG seviyeleri gerilemeye başlar, ancak bu azalma oldukça yavaş ilerleyen bir süreçtir.
Gebelik hormonu, hamileliğin bitimini takip eden altı haftaya kadar kadının kanında ve idrarında kalabilir, testte görülebilir. Kadının vücudundaki HCG seviyeleri gebelik öncesi duruma dönene kadar yanlış pozitif test sonucu mümkündür.
Düşüğün kendiliğinden olduğu vakalarda, hamilelikle ilgili dokunun tümünün ortadan kaldırılmaması da mümkündür. Yani gebeliğe ait dokunun tamamı kendiliğinden vücut dışına atılamayabilir. Bu tür vakalarda hCG seviyeleri de aynı kalmaya, hatta yükselmeye devam edebilir. Bu tür bir durum olduğunda, dokuyu çıkarmak için genellikle dilatasyon ve kürtaj (D&C) adı verilen küçük bir cerrahi prosedür gereklidir.
Gebelik testinin yanlış kullanımı
Gebelik testleri de insan üretiminin olduğu her şeyde olduğu gibi hataların, yanılgıların olabileceği ürünlerdir. Hayattaki çoğu şey gibi, evde hamilelik testleri de kusursuz değildir. Hatta onlar kusursuz olsa bile, bu testleri kullanan kişiler kusursuz değil. Evde gebelik testi kitlerinin paket talimatlarını tam olarak takip etmek önemlidir. Aynı zamanda testi kullanmadan önce son kullanma tarihi de mutlaka kontrol edilmelidir. Kişinin bu önlemleri alması da yeterli olmayabilir ve kullanıcı hatası meydana gelebilir. Evde gebelik testlerinde en yaygın hatalardan biri, adet döngüsünde testi çok erken yapmaktır. Bu da genellikle yanlış negatif veya yanlış pozitif sonuca neden olabilir ki, genellikle yanlış negatif sonuç olur.
İdrarda gebelik testi olan ev testlerinde kullanılan idrarın suyla aşırı seyreltilmemesi çok önemlidir. Yani gün içinde çok fazla su içtikten sonra yapılan gebelik testi yanlış negatif sonuç verebilir. Testin genellikle idrarın çok konsantre olduğu, sabah ilk uyanılan saatlerde yapılması önerilir.
Ölçüm çubuğu şeklinde olan testlerde, bu ölçüm çubuğunu kullanma talimatında belirtilen süre boyunca idrar akışında bırakmak önemlidir. Bunun için bir kronometre veya telefonda bir zamanlayıcı ayarlamayı düşünmek önerilir. Bu sayede, yağ çubuğunun idrarda ne kadar süredir olduğunu bilmek ve talimatlarda önerilen süreyi yakalamak mümkün olabilir. Ayrıca testin sonucunu öğrenmek için de tekrar zamanlayıcı kullanmak gerekir. Çünkü sonuçları da belirlenen zaman aralığında kontrol etmek önemlidir.
Buharlaşma çizgileri
Bazen yanlışlıkla oluşan bir buharlaşma hattı pozitif bir hamilelik testi ile karıştırılabilir. Evde yapılan bazı testler hCG tespit edildiğinde iki satır ve hCG tespit edilmediğinde bir satır ince bir çizgi gösterir. Bu çizgiler genellikle pembe, kırmızı veya mavi gibi parlak ve görünür bir renkte olur. Testin sonucunu beklerken bazen soluk renkli bir ikinci çizgi görünebilir.
Bu çizgi erken bir hamileliği temsil edebilir veya bir buharlaşma çizgisi olabilir. Eğer görünen bu ikinci çizgi tamamen renksiz ise muhtemelen bir buharlaşma çizgisidir. Buharlaşma çizgileri idrar tamamen buharlaştıktan sonra bakılan bir testte görünebilir. Bazen de hamileliği temsil etmeyen hormonal seviyelerden de kaynaklanabilir. Bir buharlaşma çizgisi ile karıştırmayı önlemenin en iyi yolu, testin zamanlama talimatlarını aynen verildiği şekilde takip etmektir. Bu sayede idrarın tamamen buharlaşacağı kadar zaman geçmemiş olur.
Kullanılan bazı ilaçlar
Doktor kontrolünde hamile kalmaya çalışanlar çoğunlukla doğurganlık ilaçları kullanırlar. Bu ilaçların da vücutta hormon salgılarında birtakım değişikliklere yol açabilmesi muhtemeldir. Bu ilaçlardan bazıları; Novarel, Pregnyl, Ovidrel, Profasi olarak sıralanabilir. Bu ilaçların kullanımı foliküllerin olgun yumurtaları serbest bırakmasına yardımcı olan bir etki gösterir. Bu ilaçları kullanan kadınlar özellikle testi çok erken dönemde yaptıklarında, evde hamilelik testinde yanlış pozitif sonuç görebilirler. Kullanılan diğer ilaçların da yanlış pozitif gebelik testi verebilmesi söz konusu olabilir. Bu ilaçlar aşağıdakiler olabilir ve bunlarla da sınırlı değildir:
- Diazepam (Valium) veya alprazolam (Xanax) gibi anti-anksiyete ilaçları,
- Klozapin veya klorpromazin gibi antipsikotikler,
- Fenobarbital veya diğer barbitüratlar gibi antikonvülzanlar,
- Bromokriptin (Parlodel) dahil Parkinson hastalığı ilaçları,
- Furosemid gibi diüretikler (Lasix, Diuscreen),
- Prometazin dahil antihistaminikler,
- Metadon (Dolofin)
Bazı tıbbi durumlar
Nadiren, bazı tıbbi durumlar da evde hamilelik testinin yanlış pozitif sonuç vermesine neden olabilir. Bunlar:
- İdrar yolu enfeksiyonu,
- İdrarda kan veya beyaz kan hücrelerine neden olan böbrek hastalığı,
- Yumurtalık kistleri , özellikle korpus luteum kistleri,
- Yumurtalık kanseri gibi daha ciddi hastalıklar,
- Hipofiz problemleri (çok nadiren)
Evde pozitif sonuç veren bir hamilelik testinden sonraki adımlar neler olmalı?
- Evde yapılan bir hamilelik testinden pozitif sonuç alındıktan sonra her zaman bir doktor randevusu ile takip edilmesi gerekir. Çünkü doktor, sonuçları doğrulamak ve hCG seviyesini izlemek için bir idrar veya kan testi verebilir.
- Gebeliğin normal olarak ilerlediğinin teyit edilmesi için gebelik kesesine bakma amaçlı transvajinal bir ultrason da gerekebilir.
Evde gebelik testi yanlış pozitif sonuç verdiyse doktor randevusunda bu tespit edilir. Eğer yanlış bir pozitif sonuç olduğu anlaşılırsa, istenmeyen bir durumda hamile olmadığını öğrenmek inanılmaz bir rahatlama olabilir. Ancak bebek isteyenler için erken dönemde alınan pozitif sonuç heyecan verici olacağından yanlış olduğunu öğrenmek çok üzücü olabilir. Unutulmamalıdır ki, evde yapılan gebelik testlerinin yanlış pozitif sonuç vermesi sıra dışı değildir ve kadının asla hamile kalmayacağının bir işareti değildir.
Bir süredir doğal yolla hamile kalmaya çalışan, özellikle de 35 yaşın üzerinde olan kadınların gebelik testinde yanlış pozitif sonuç almaları durumunda bir üreme uzmanıyla görüşmeleri gerekir. Özellikle kadınlarda yaş ilerledikçe gebe kalmak daha da zorlaşacağı için daha fazla vakit kaybetmemek, yaşın ilerlemesine izin vermeden doktora gitmek önemlidir. Ayrıca yanlış pozitif sonuçlar, dış gebelik gibi normal dışı bir durumdan kaynaklanıyor olabileceğinden her halükarda doktora görünmek en doğrusudur.
