Kadınlarda kısırlık genellikle sadece kısırlık olarak adlandırılır ve kısırlığın bir hastalık olduğu düşünülür. Ancak aslında kısırlık, diğer rahatsızlıkların sadece bir sonucu olarak karşımıza çıkıyor ve genellikle bu rahatsızlıkların tedavisi ile birlikte kısırlığın da ortadan kalktığı görülebiliyor. Dolayısıyla çeşitli rahim hastalıklarına sahip olan kadınlar, bu hastalıkların kısırlık nedeni olup olmadıklarını da merak ediyorlar. Polikistik over da bunlardan bir tanesi ve tıp dünyasında PCOS veya PKOS olarak da adlandırılabiliyor.
Polikistik over bir kısırlık nedeni midir sorusunu yanıtlamadan önce, dilerseniz bu rahatsızlığın temellerine bir göz atalım ve onu anlamaya çalışalım.
Polikistik over nedir?
Polikistik over sendromu, kadınların yumurtalıklarında ortaya çıkan kistler olarak adlandırılabilir ancak bu kistlerin temel sebebi ise hormonal düzeylerdeki dengesizliklerdir. Yani yumurtalık kistlerinin hormon dengesizlikleri nedeniyle ortaya çıkmalarıyla birlikte bu sendromun kendisini gösterdiğini söyleyebiliriz. Genellikle 30 yaşa kadar kadınlarda görülen bu rahatsızlık, bilhassa ergenlik döneminde ortaya çıkma ihtimaline sahip. Toplamda ise kadınların %5’inde görüldüğü tahmin ediliyor.
Kadın beyninin salgıladığı FSH ve LH hormonlarının salgı dengesinin bozulması, yumurtalıkları etkiliyor ve bu durumdan etkilenen yumurtalıklar ise erkeklik hormonlarını daha fazla üretmeye başlıyorlar. Bu sebeple, polikistik over rahatsızlığına sahip olan kadınlarda tüylenme ve sivilceler daha çok dikkat çekmeye başlıyor.
Hastalığın sebeplerine dair şimdiye dek çok fazla elle tutulur bir bilgi edinilebilmiş değil ancak genel olarak genetikten kaynaklanan bir rahatsızlık olduğu tahmin ediliyor.
Polikistik over bir kısırlık nedeni mi?
Polikistik over sendromu, kısırlık nedenidir, ancak illa ki kısır etmek zorunda da değildir. Polikistik overli kadınlarda en önemli problem yumurtlama olmamasıdır. Eğer bir kadın yumurtlama olmuyorsa yumurtanın sperm ile kadının tüplerinde buluşma olmayacağından gebelik meydana gelmeyecektir. Polikistik over sendromunda gebelik elde edemeyen kadınlar tüp bebek yöntemini deneyerek gebelik şansı elde edebilir.
Yumurtalıkların etkilenme düzeyine göre yumurta üretimlerinde değişiklikler meydana gelebilir ve bu nedenle yumurtalarınız rahme düzensiz düşebilir, ileri vakalarda ise hiç düşmeyebilir ve üretilmeyebilir. Hatta bu rahatsızlığa sahip olup da hiç bir sıkıntı yaşamadan çocuk sahibi olan kadınların varlığı bile biliniyor.
Polikistik over belirtileri nelerdir?
PKOS rahatsızlığı kendisini genellikle adet düzensizliği ile gösterir ancak bunun yanında fazla tüylenme, sivilcelenme, cildin çok fazla yağlanması, kiloda artma gibi yan belirtilerin ortaya çıkması da sıklıkla karşılaşılan sorunlar arasında. Bilhassa ergenlik zamanlarında bu rahatsızlığa yakalanan genç kadınlarda, adetlerin bir hafta sarkması yahut bir kaç ayda bir olması da belirtiler arasında bulunuyor.
Rahatsızlıktan kaynaklı olarak yaşanan kilo artışı, vücudun östrojen dengesinin bozulmasına neden olur ve bu yüzden adet kanamaları da giderek daha düzensiz hale gelirler. Adet olunduğunda ise çok ağrılı, çok kanamalı bir adetle karşı karşıya kalınır ve bu aslında yumurtalıkların düzgün çalışmadıklarının bir işaretidir.
Polikistik over nasıl tespit edilir?
Bu hastalığı tanımlamak için adetin bir sonraki günü ultrason ile inceleme yapılır ve ardından hormon testi sayesinde tanı koyulabilir. Yumurtalıklardan 10 adetten daha fazla kist olması, hormon tetkiki ile birlikte PCOS’u daha kolay tanımlamaya yarar ancak her kistin polikistik over belirtisi olmadığını da unutmamak gerekiyor.
Polikistik over tedavisi nasıldır?
Hastalıkta karşılaşılan adet düzensizliği ve tüylenme sıkıntıları için genellikle doğum kontrol hapları vasıtasıyla bir hormon tedavisi uygulanır ve adet yeniden düzene sokulurken, kıl foliküllerinin de ömürleri doldurmaları beklenir. Bilhassa tüy tedavisinin biraz uzun sürmesi nedeniyle doktorlar hastalara bu dönemde epilasyon ile tüy alma yöntemlerini öneriyorlar.
Yumurtalıklardaki bu kistleri tamamen ortadan kaldırmak imkansız denilebilir ancak yumurtalıklara açılan delikler ile hormon dengesi biraz da olsa düzeltilebiliyor, ayrıca ilaç ve uyarma teknikleri ile yumurtalıkların yumurta üretmesi sağlanabiliyor. Tüp bebek tedavileri de genellikle polikistik over kaynaklı kısırlıkların üstesinden gelinmede büyük bir önem arz ediyor.
Hocam Merhaba ben yirmi yaşındayım ve polikistik overim var. Glukoz- açlık sonucum 100 çıktı. Merak ettigim bu sebepten dolayı kısır olup olmadığımı evlenmeden önce öğrenebilir miyim? AMH testi ile ilgili bir yazınızı okudum. Bu testi yaptırmak yeterli midir? Eğer yeterli değilse başka ne yapmam gerekir? Çok teşekkürler.