Menopozda Yapılan Hormon Testleri Nelerdir?

Menopoz dönemi belli bir yaş aralığında kadınların adet kanamalarının kesilmesi ile doğurganlığın tamamen sonlandırıldığı dönemi ifade eder ve bazı belirtilerle ortaya çıkar. Menopoz belirtileri bazı hastalıkların neden olduğu tipik belirtileri de içermektedir. Bu nedenle kadınların menopoz belirtileri mi yoksa başka bir hastalığın ürünü olarak mı bu belirtileri yaşadığını öğrenmesi için mutlaka kadın doğum uzmanına başvurması gerekir. Menopozun dönemine girdiğini düşünen kadınların durumunu kesinleştirmek amacı ile bir takım testlere tabii tutulur. Bu testler âdetin 3. gününde yapılan kan tahlilleri ile hormonal değerlerin incelenmesidir. Bu testlerin yapılmasında hastanın aç ya da tok olması fark etmemektedir. Ancak hastanın adet kanaması kesilmiş ise, hormon tetkikleri herhangi bir gün içerisinde yapılabilir. Menopozun teşhisi için yapılan hormon testleri aşağıdaki gibi olmaktadır:

• • FSH hormonu

Menopozun tanısındaki en önemli test FSH hormonudur. FSH hormonu beyinde yer alan hipofiz bezinin kontrolü dâhilinde salgılanmaktadır. Bu hormonun salgılanması ile yumurtalıklar büyür ve östrojen hormonun salgılanması desteklenir.Menopozdan önceki dönemlerde hastanın adaletinin 3. Günü FSH hormonu düzeylerine bakılır. Bu değerler genellikle 20’nin altında seyretmektedir. FSH değerinin 10’nun altına düşmesi halinde over rezervlerinin iyi durumda olduğu ve östrojen üretiminin devam ettiğini gösterir. Bu nedenle yapılan test sonucunda FSH değerlerinin 10’nun üzerinde olması halinde over rezervlerinin yavaş yavaş azaldığını ifade eder. Bu değerler eğer 15-20 arasında saptanmış ise, menopoz döneminin yaklaştığını bildirir. Genellikle bu dönemlerde adet kanamaları düzensizleşir ve seyrekleşir. Ayrıca FSH hormonu değerlerinin 30’un üzerinde çıkması halinde, hastanın menopoz dönemine girdiği ve artık adet görmeyeceği anlamına gelir. Adet dönemi başladıktan sonra ya da dönemin yaklaştığı günlerde FSH hormonu seviyeleri yüksek çıkabilir. Bu nedenden menopoz tanısı açısından pek tercih edilmemektedir.

• • Östrojen hormonu

Menopoz döneminin yaklaşması ile bazı belirtilerin ortaya çıkması ve gelişmesi östrojen hormonun azalmasından kaynaklanmaktadır. Kadınlık hormonu olarak bilinen östrojen yumurtalıklar tarafından salgılanır. Menopoz dönemi ile birlikte FSH hormonunun uyarıcı etkisinin zayıflaması sonucunda yumurtlama dönemi durdurulur. Yumurtlamanın olmadığı durumlarda östrojen hormonu salgılanmadığı için vücudun östrojen değerleri azalmaktadır.Menopoz dönemi öncesinde âdetin 3. Günü yapılan testlerde östrojen hormonu seviyesi 25-140 pg/ ml arasında olmaktadır. Âdetin başlayacağı dönemlerde ya da adet kanamalarının ortasında östrojen hormonu artabilir. Bu nedenle menopoz teşhisi için âdetin 3. Günü yapılması gerekir.

• • LH hormonu

Menopoz döneminden önce âdetin 3. Gününde yine yapılan incelemelerde LH değerlerine bakılır. Bu dönemlerdeki LH seviyesi 5-20mlU/ ml arasında olmaktadır. Menopoz döneminde ise bu LH değeri artar ancak LH değerleri FSH hormonu değerlerine göre daha geç artış gösterir. Bu nedenle menopoz teşhisi bakımında bir belirteç olarak uygun değildir.

• • İnhibin- B hormonu

İnhibin B beyinden salgılanan FSH hormonun salgılanmasında yardımcı olarak görevlidir. Tüm hormonlar birbiri ile alakalı olarak değişime uğrarken, menopoz döneminin yaklaşması ile zincirleme olarak yumurtalıklarda İnhibin- B hormonu salınımı azalır. Fakat bu değerlerde menopoz teşhisi için yeterli olmamaktadır.

• • Testosteron ve Progesteron

Testosteron ve progesteron hormon değerleri menopoz dönemi ile birlikte azalır. Fakat bu hormonların azalmasına bakılarak menopoz teşhisi yapılmamaktadır.

• • HCG hormonu

B- HCG hormonu ile yapılan kan testlerinde gebelik kontrol edilmektedir. Bu hormon kadının yaşı ilerledikçe, 40 ve üzeri yaşlarda B- HCG hormonun yüksek çıkma ihtimali vardır. Ayrıca gebelik şüphesi uyandıran bu hormon artışı, menopoz döneminde de artış göstermektedir. Bu nedenle menopoz teşhisinde yararlanılan bir test sonucu değildir.

Menopoz döneminin yaklaşması ile ortaya çıkan hormonal değişimler nelerdir?

Menopoz dönemi genellikle 48- 55 yaş arasındaki kadınlarda bazı belirtilerle ortaya çıkar. Bu dönem için belirtilen yaş aralığı olsa da, genellikle birkaç yıl öncesine dayanan menopoz döneminin belirtilerinin görülmeye başladığı perimenopoz yani menopozun ilk basamağı olan geçiş süreci yaşanmaktadır. Bu dönemlerde vücut hormonal olarak doğurganlığı sonlandıracağı evre için yavaş yavaş değişimlere başlar.Menopoz döneminin yaklaştığı belirten ilk değişim FSH hormonudur ve yükselişe geçer. FSH hormonu artarken, östrojen hormonundaki değişim menopoz dönemine girildiği zaman ortaya çıkacaktır. Yani perimenopoz dönemindeki FSH artışı östrojen hormonunu düşürmemektedir. Ancak İnhibin-B hormonunda azalma meydana gelir. Ayrıca FSH hormonun artması nedeniyle östrojen hormonu da artış gösterebilir.