Bazı doğum kontrol yöntemleri, doktor muayenesi ya da reçete gerektirmez. Eczanelerde kolayca bulunabilir, ayrıca online olarak da satın alınabilir. Peki, bu doğum kontrol yöntemleri hangileridir? Doktor ziyareti ve reçete gerektirmeyen doğum kontrol yöntemlerini listeledik. Peki, size en uygun olanı hangisi?
Erkek Prezervatifi
Koruyuculuk: %82
Ulaşılabilirlik: Erkek prezervatifleri; marketlerde, eczanelerde, kozmetik marketlerde, cinsel sağlık mağazalarında ve hatta benzin istasyonlarının marketlerinde bulunabilir.
Fiyatı: Çok uygun.
Avantajları: Erkek prezervatifleri, cinsel yolla bulaşabilen hastalıklara karşı en iyi korumayı sağlar. Ancak, gebeliği önlemek için %100 koruma sağlamadığını unutmayın.
Dezavantajları: Bazı kullanıcılar, bir erkek prezervatifinin hassasiyeti azalttığını düşünüyor. Ayrıca, prezervatiflerin yırtılması da mümkündür. Bununla birlikte, kullanılan malzemeye karşı alerjik bir reaksiyon görülmesi de mümkündür.
Kadın Prezervatifi
Vajina içerisine yerleştirilen ve spermi engelleyen ince bir malzemedir.
Koruyuculuk: %92
Ulaşılabilirlik: Genellikle eczanelerde satılmaktadır.
Fiyatı: Uygun fiyatlıdır. 10-15 TL’den başlamaktadır.
Avantajları: Kadın prezervatifleri, cinsel yolla bulaşan bazı hastalıkları önleyebilir. Cinsel ilişkiden 8 saat öncesine kadar yerleştirilebilir.
Dezavantajları: Kadın prezervatiflerinin hassasiyeti azalttığını düşünen kullanıcılar vardır. Bazen, kırılmaları mümkündür. Ayrıca, kullanılan malzemeye alerjik reaksiyon geliştirilmesi de mümkündür.
Doğum Kontrol Süngeri
Spermin yumurtaya ulaşmasını önlemek için vajinaya yerleştirilen yuvarlak, plastik bir süngerdir.
Koruyuculuk: %76-88 arasında değişmektedir.
Ulaşılabilirlik: Genellikle, eczanelerde ve bazı kozmetik marketlerde bulunmaktadır.
Fiyatı: Uygun fiyatlıdır.
Avantajları: 24 saat içinde birden fazla cinsel ilişki için kullanılabilir.
Dezavantajları: Bu doğum kontrol yönteminde, toksik şok riski artmaktadır. Ayrıca, alerjik reaksiyon gelişmesi de mümkündür. Süngerin, cinsel ilişkiden sonra 6 saat boyunca vajina içinde bekletilmesi gerekir.
Reçeteli Doğum Kontrol Seçenekleri
Bu doğum kontrol yöntemleri, doktorunuza muayene olarak alabilirsiniz.
Servikal Kapak
Spermin rahme ulaşmasını önlemek amacıyla, bölgeye oturan esnek ve yumuşak bir kapaktır.
Koruyuculuk: %80
Ulaşılabilirler: Doktor muayenelerinde ve kliniklerde mevcuttur.
Fiyat: Uygun maliyetlidir.
Avantajları: Doğum kontrol hapı, implantı ya da bantların hormonal etkilerini yaşamak istemiyorsanız, servikal kapak sizin için olası bir doğum kontrol seçeneğidir. 48 içinde, birden fazla cinsel ilişki için içeride bırakılabilir.
Dezavantajları: Servikal kapak ile doğum kontroli, toksik şok sendromu riskini arttırabilir. Ayrıca, alerjik reaksiyon da gelişebilir. Ayrıca, cinsel ilişki sonrası 4 saat vajina içinde bırakılması gerekir. Bazı kullanıcılar, bunu rahatsız edici bulmaktadır.
Diyafram
Döllenmeyi engelleyen yumuşak ve esnek bir doğum kontrol aracıdır.
Koruyuculuk: %88
Ulaşılabilirlik: Çoğu doktor muayenesi ve sağlık kliniklerinde mevcuttur.
Fiyatı: Diğer bazı doğum kontrol seçeneklerine göre daha yüksek maliyetlidir.
Avantajları: Doğum kontrol hapları, bantlar ya da implant gibi seçeneklerin hormonal etkilerini istemiyorsanız, diyafram sizin için daha doğru bir doğum kontrol seçeneği olabilir. Ayrıca, 24 saat içinde birden fazla cinsel ilişki için vajina içinde bırakılabilir.
Dezavantajları: Diyafram ile birlikte, toksik şok sendromu ve idrar yolu enfeksiyonu riski artmaktadır. Ayrıca, alerjik reaksiyon da geliştirilebilir. Cinsel ilişki sonrasında, 6 saat kadar vajina içinde bırakılması gerekmektedir. Bu durum, bazı kullanıcılar tarafından rahatsız edici bulunmaktadır.
İmplant (Deri Altı Çubuğu)
Deri altına yerleştirilen ve yumurtlamayı etkileyen, spermi engellemek için progesteron hormonunu serbest bırakan plastik bir çubuktur.
Koruyuculuk: %99
Ulaşılabilirlik: Doktor muayeneleri ve sağlık kliniklerinde bulunmaktadır.
Fiyatı: Diğer bazı doğum kontrol yöntemlerine göre biraz daha yüksek maliyetlidir.
Avantajları: Yüzde 99 koruyuculuk oranı ile, mevcut en etkili doğum kontrol seçeneklerinden biridir. Dayanıklılığı 3 yıla kadar uzanmaktadır. Ancak, istenirse herhangi bir zamanda çıkarılabilir.
Dezavantajları: Akne, meme hassasiyeti ve kilo alınması gibi hafif yan etkilere neden olabilir.
Hormonlu Spiral Cihaz (IUD)
Doktor tarafından rahme yerleştirilen ve birkaç yıl boyunca orada kalan, T şeklinde küçük bir cihazdır. İki çeşidi vardır.
Koruyuculuk: %99
Ulaşılabilirlik: Doktor muayeneleri ve sağlık kliniklerinde bulunmaktadır.
Fiyatı: Diğer birçok doğum kontrol seçeneğine göre daha yüksek maliyetlidir. Ayrıca, doktor muayenesinin maliyeti de eklenir.
Avantajları: Takıldıktan sonra, 10 yıla kadar orada bırakılabilir.
Dezavantajları: Olası yan etkileri arasında; rastgele lekelenme, adet dönemlerinde daha fazla kramp ve daha ağrılı adet dönemleri yer almaktadır.
Hormonal Rahim İçi Araç
Doktor tarafından rahim içine yerleştirilen ve birkaç yıl orada kalabilen T şeklinde küçük bir araçtır. Rahim içi araçların, hormonal olan versiyonudur. Yumurtlamayı etkiler ve spermi engellemek için progesteron hormonu salgılar.
Koruyuculuk: %99 üzeri
Ulaşılabilirlik: Doktor muayeneleri ve sağlık kliniklerinde bulunur.
Fiyatı: Diğer doğum kontrol seçeneklerine göre çok daha yüksek maliyetlidir.
Avantajları: 3-5 yıl kullanılabilir.
Dezavantajları: Hormonal rahim içi araçlar, adet düzensizliklerine neden olabilir.
Kombinasyon Hapı
Kombinasyon düşük hapı, yumurtalıkların yumurta bırakmasını önlemek için progesteron ve östrojen hormonlarını kullanır. Ayrıca, spermin rahme girmesini önlemeye de yardımcı olur.
Koruyuculuk: %91
Ulaşılabilirlik: Doktor muayeneleri ve sağlık kliniklerinde bulunabilir.
Fiyatı: Düşük maliyetlidir.
Avantajları: Vajinaya araç yerleştirilmesi fikrinden hoşlanmayan kadınlar, hap kullanmayı tercih ediyor.
Dezavantajı: Her gün zamanında almayı unutuyorsanız, başka bir doğum kontrol yöntemi de kullanmanız gerekmektedir.
Doğum Kontrol Hapı
Progesteron hormonu kullanarak, yumurtalıkların yumurtaları serbest bırakmasını etkiler.
Koruyuculuk: %91
Ulaşılabilirlik: Doktor muayeneleri ve sağlık kliniklerinde bulunabilir.
Fiyatı: Düşük maliyetlidir
Avantajı: Vajina içerisine araç yerleştirilmesini tercih etmeyen kadınlar, hap kullanmayı daha uygun buluyor. Doğum kontrol hapları ayrıca, adet düzensizliği ve semptomları hafifletmek için de kullanılıyor.
Dezavantajı: Her gün zamanında kullanmayı unutursanız, başka bir doğum kontrol yöntemi de kullanmanız gerekir. Doğum kontrol hapları, adet dönemlerinde meme hassasiyeti gibi bazı etkileri de arttırabilir.
Doğum kontrol hapları ve kanser
Doğum kontrol haplarının, endometriyal ve yumurtalık kanserleri riskini biraz azalttığı, ancak meme ve karaciğer kanseri riskini biraz arttırabileceği düşünülmektedir. Ancak, doğum kontrol hapları kullanımınıza bakılmaksızın, genetik faktörler ve diğer birçok faktör, bu kanser türlerine yakalanma olasılığınızı etkilemektedir.
Gebelik Önleyici Bant
Cilt üzerine koyularak, progesteron ve östrojen hormonlarını serbest bırakmaya yarayan gebelik önleyici bantlar; yumurtaların yumurtalıklardan salınmasını engeller. Her üç haftada bir uygulanması gerekir ve daha sonra bir hafta ara verilir. Böylece, adet dönemleriniz de devam edecektir.
Koruyuculuk: %92
Ulaşılabilirlik: Doktor muayeneleri ve sağlık kliniklerinde bulunabilir.
Fiyatı: Uygun maliyetlidir.
Avantajı: Çoğu kullanıcı, herhangi bir yan etki ile karşılaşmaz. Ancak, haftada bir değiştirmeyi unutmamalısınız.
Dezavantajı: Bulantı, baş ağrısı ve memede hassasiyet gibi hafif yan etkiler görülebilir. Sigara kullananlarda, bu yan etkilerin görülme olasılığı daha fazladır.
Gebelik Önleyici İğne
Bir doktor muayenesinde, 3 ayda bir verilen progesteron hormonu iğnesidir. Yumurtlamayı ve rahim duvarını etkileyerek hamileliğin önlenmesini sağlamaktadır.
Koruyuculuk: %98
Ulaşılabilirlik: Doktor muayenelerinde ve sağlık kliniklerinde bulunabilir.
Fiyat: Diğer bazı doğum kontrol yöntemlerine göre daha yüksek maliyetlidir.
Avantajı: Hatırlamanız gereken tek şey doktor randevusudur.
Dezavantajı: Adet düzensizliğinden şikayet eden kullanıcılar vardır. Bazen; bulantı, baş ağrısı ve depresyon gibi semptomlar da görülebilir. Sigara kullananlarda, bu yan etkiler daha fazla görülmektedir. Gebe kalamama, iğneyi bıraktıktan sonra bir yıl kadar devam edebilir. Ayrıca, kemik erimesine neden olabilecek kemik yoğunluğu kaybıyla da ilişkilendirilmiştir. Ancak, bu etkinin geçici olması mümkündür.
Vajinal Halka
Vajina içerisine yerleştirilen esnek bir halkadır. Vajinaya takıldıktan sonra, 3 hafta orada kalır. Daha sonra, bir hafta boyunca çıkartılır. Bu yöntem, östrojen ve progesteron hormonlarını serbest bırakarak, yumurtlamayı etkiler ve hamileliği önler.
Koruyuculuk: %92
Ulaşılabilirler: Doktor muayeneleri ve sağlık kliniklerinde bulunabilir.
Fiyatı: Diğer bazı doğum kontrol yöntemlerine göre daha maliyetlidir.
Avantajı: Vajina içerisine yerleştirdikten sonra, 3 hafta boyunca onu orada unutabilirsiniz. Ayrıca, adet dönemlerinin daha hafif geçmesini ve adet öncesi semptomların hafiflemesini sağlayabilir.
Dezavantajı: Baş ağrısı ve memede hassasiyet bildiren kullanıcılar vardır.
Ertesi Gün Hapları Gerçeği
Normal doğum kontrol yöntemini atladıysanız ya da korunmasız olarak cinsel ilişkiye girdiyseniz ve istenmeyen bir gebelik ile karşılaşabileceğinizi düşünüyorsanız, ertesi gün hapı almayı düşünebilirsiniz.
Ancak, bu hormonal kombinasyonların düzenli kullanım için güvenli bir doğum kontrol yöntemi olmadığını, ancak acil durumlarda hamileliği önlemek için kullanılması gerektiğini unutmamak önemlidir. Bu haplar, yumurtanın rahim duvarına implante edilmesini önleyen hormonlardan oluşmaktadır.
Erkekler İçin Doğum Kontrol Seçenekleri
Erkekler için doğum kontrol seçenekleri, kadınlara oranla çok daha azdır. Çeşitli hormon kombinasyonları, spermin geçişini geçici olarak engelleyen bir prosedür gibi seçenekler bulunmaktadır.
Erkekler, prezervatif kullanarak ya da vazektomi yöntemi ile doğum kontrolüne katılabilirler. Erkeğin cinsel organının vajinanın içerisinden çıkarılarak ve halk arasında “geri çıkarma yöntemi” olarak da bilinen doğum kontrol yöntemi, hatalı ve koruyuculuğu düşük bir yöntemdir. Ve, hamile olasılığınız hala vardır. Çünkü, bazı spermler erkek orgazm olmadan önce sızmış olabilir. Dışarı çekmek konusunda yeteri kadar hızlı olmamış olabilirsiniz. Geri çekme yöntemini kullanan çiftlerin 4’te 1’inden fazlası gebelik elde etmektedir.
Vazektomi Yöntemi
Spermleri taşıyan tüplerin birbirine bağlandığı bir ameliyattır.
Koruyuculuk: %99 üzeri
Ulaşılabilirler: Bir doktor tarafından uygulanmaktadır.
Fiyatı: Yüksek maliyetlidir.
Avantajı: En etkili doğum kontrol yöntemlerinden biridir ve operasyon, ayakta gerçekleştirilmektedir.
Doktorunuzla konuşun…
Hemen her bütçeye ve yaşam tarzına uyacak bir doğum kontrol yöntemi vardır. Daha etkili yöntemler, genellikle reçete ile elde edilmektedir. Bir doktora gitme fikri biraz rahatsız edici görünebilir, ancak üreme sağlığınızın tüm yönlerini kontrol etme fırsatı gibi faydaları da beraberinde getirmektedir. Bu noktada, çocuk sahibi olmak isteyip istemediğinize karar vermek de önemlidir. Kullanmayı bıraktıktan sonra, gebelik önleyici etkisi 1 yıl kadar devam eden doğum kontrol yöntemleri yerine, prezervatif ya da doğum kontrol hapı gibi etkisi daha kısa vadeli yöntemleri tercih edebilirsiniz.
