Doğum kontrol hapları günümüzde yaygın bir şekilde kullanılan doğum kontrol yöntemlerinden bir tanesidir. Çok sayıda kadın doğum kontrol hapı kullansa da bu kadınların pek çoğu doğum kontrol hapının saç dökülmesini tetikleyebileceğini bilmemektedir.
Doğum kontrol hapının nasıl etki ettiğine, neden saç dökebileceğine ve kimlerde saç dökülmesine neden olabileceğine dair detayları aşağıda okuyabilirsiniz.
Doğum Kontrol Hapı Nasıl Etki Eder?
Doğum kontrol hapları gebeliği çeşitli şekillerde engelleyebilir. Çoğu hapın içerisinde östrojen ve progesteron hormonları bulunmaktadır. Normalde östrojendeki artış, adet döngüsü içerisinde olgunlaşan yumurtanın yumurtalığı terk etmesine neden olur. Yumurtanın yumurtalıktan ayrılmasına yumurtlama adı verilir.
Doğum kontrol hapları östrojende meydana gelen bu artışı durdurur. Rahim ağzı etrafındaki mukusu kalınlaştırır ve spermin yumurtaya ilerlemesini zor hale getirir.
Doğum kontrol hapları aynı zamanda rahim içi tabakada da değişikliğe neden olur. Yumurta döllenmiş olsa da rahim içi tabakada meydana gelen değişikliklerde dolayı rahme tutunamaz.
Aşağıdaki doğum kontrol yöntemleri hormon salgılayarak yumurtlamanın durdurulmasını ve gebeliğin önlenmesini sağlar:
- Doğum kontrol iğnesi
- Doğum kontrol yaması
- Doğum kontrol implantları
- Vajinal halka
Doğum Kontrol Hapı Çeşitleri
Doğum kontrol hapları, içerdikleri hormonlara göre iki farklı formda olmaktadır.
Minipill denilen haplarda yalnızca progesteron hormonunun sentetik formu olan progestin bulunmaktadır. Kombine doğum kontrol haplarında ise hem progestin hem de östrojenin sentetik formları bulunmaktadır. Minipill, gebeliği önleme konusunda kombine haplar kadar etkili olmayabilmektedir.
Hapların iki farklı formu olmakla birlikte aynı formda olan hapların dozlarında farklılık olabilmektedir. Monofazik doğum kontrol haplarında tüm haplarda aynı dozda hormon bulunmaktadır. Multifazik haplarda ise farklı dozda hormon içeren haplar bulunabilmektedir.
Doğum Kontrol Hapı Yan Etkileri
Doğum kontrol hapları genelde yan etkilere neden olmaz. Ancak bazı kadınlarda saç dökülmesinden başka hafif yan etkiler görülebilmektedir.
Doğum kontrol haplarının neden olduğu yan etkiler arasında şunlar görülebilmektedir:
- Göğüslerde ağrı
- Göğüslerde hassasiyet
- Baş ağrıları
- Cinsel istekte azalma
- Huysuzluk
- Mide bulantısı
- Adet dönemleri arasında lekelenme
- Düzensiz adet dönemleri
- Kilo artışı
- Kilo kaybı
Doğum kontrol haplarının neden olduğu daha ciddi yan etkiler nadir olarak görülmektedir. Bu yan etkiler arasında yüksek tansiyon ile meme, rahim ağzı ya da karaciğer kanseri riskinde hafif bir artış yer alabilmektedir.
Doğum Kontrol Hapları Saç Döker mi?
Doğum kontrol hapları, özellikle hapta bulunan hormonlara karşı hassasiyeti olan ya da aile bireylerinde hormonlarla ilişkili saç kaybı görülmüş kadınlarda saç kaybına neden olabilmektedir.
Saç normalde döngüler halinde büyür. Anagen evresi, aktif evredir. Bu evre boyunca saçınız folikülünden büyür. Bu evre 2-7 yıl kadar sürebilmektedir.
Katajen evre, saç büyümesinin durduğu geçiş evresidir. Bu evre yaklaşık olarak 10-20 gün sürer.
Telogen evre, dinlenme evresidir. Bu evre sırasında saçınız büyümez. Burada günlük 25-100 saç teli dökülür ve evre 100 gün kadar sürebilir.
Doğum kontrol hapları saçın büyüme evresinden dinlenme evresine çok erken bir şekilde ve çok uzun bir süreliğine geçmesine neden olabilir. Telogen effluvium olarak isimlendirilen bu saç kaybı nedeniyle süreç boyunca büyük miktarlarda saç dökülebilir.
Ailenizde kellik varsa doğum kontrol hapları saç kaybı sürecinin hızlanmasına neden olabilir.
Diğer doğum kontrol yöntemleri de saç kaybına neden olabilir ya da saç kaybını daha kötü hale getirebilir. Bu yöntemler arasında şunlar yer almaktadır:
- Hormon iğnesi (Gebeliği önleyici iğne gibi)
- Doğum kontrol yaması
- Progestim implantı
- Vajinal halka
Saç Dökülmesi Tedavisi
Doğum kontrol hapı nedeniyle meydana gelen saç dökülmeleri genellikle geçicidir. Saç dökülmesinin vücudunuz doğum kontrol hapına alıştıktan birkaç ay sonra geçmesi gerekir. Ayrıca doğum kontrol hapı kullanmayı bırakmanızın üstünden belli bir süre geçtiyse saç dökülmenizin durması gerekir.
Saç dökülmeniz durmuyorsa ve yeni çıkan saçlar görmüyorsanız, doktorunuza tedavi seçeneklerinizi sorabilirsiniz.
Kadınlarda görülen saç dökülmesinde altta yatan bir hastalık varsa öncelikle bu hastalığın tedavi edilmesi gerekebilir. Veya doğum kontrol hapı gibi belli haplar saç dökülmesine neden oluyorsa bu hapları kullanmayı belli bir süreliğine bırakmanız gerekebilir.
Doğum kontrol hapı nedeniyle saç dökülmesi yaşıyorsanız, doktorunuza minoksidil kullanıp kullanamayacağınızı sorabilirsiniz. Reçetesiz olarak satılan minoksidil sıvı, köpük ve şampuan formlarında bulunabilmektedir. Minoksilin en etkili şekilde işe yarayabilmesi için kadınların saç derilerine günde bir kez uygulamaları gerekir.
Minoksidil içeren ürünler saçların tekrar büyümesine yardımcı olabilir ve/veya saçların dökülme hızını yavaşlatabilir. Bu ilacın işe yarayarak daha fazla saç dökülmesini önlemesi ve saçların yeniden büyümesini başlatabilmesi için en az altı ay geçmesi gerekir. Minoksidil, saç foliküllerinin büyüme evresine daha hızlı bir şekilde geçmesini sağlayarak işe yarar.
Tedavinin işe yarayıp yaramadığını görmek için minoksidili birkaç ay kullanmanız gerekir. Tedavinin işe yaradığını görüyorsanız, faydalarından yararlanmaya devam etmek için ilacı kullanmaya devam edin.
Minoksidilin neden olabileceği yan etkiler arasında saç derisinde tahriş ve saç derisine yakın olan yüz ve el derisinde istenmeyen tüylerin çıkmasına neden olma gibi şeyler yer alabilmektedir.
Sonuç Olarak
Yeni bir doğum kontrol yöntemi denemek istiyorsanız, ailenizde saç kaybı yaşayan kişiler olup olmadığını dikkate almanız iyi olacaktır.
Ailenizde saç kaybı yaşayan bireyler varsa progestinden daha fazla östrojen içeren haplara yönelebilirsiniz. Bu haplar, androjen indeksleri düşük olduğundan dolayı saçlarınızın anagen evrede kaldıkları evreyi uzatarak saç büyümesini teşvik edebilmektedir.
Doğum kontrol haplarının saç kaybı dışında başka yan etkileri olabileceği için hap ile ilişkili riskler ve faydalar konusunda doktorunuzla konuşun. Ailenizde saç kaybı yaşayan bireyler çok sayıdaysa hormon içermeyen doğum kontrol hapları tercih etmeniz daha iyi olabilir.