Bir kadın, yaşamı boyunca sahip olacağı tüm yumurtalar ile (ortalama 1-2 milyon) dünyaya gelir. Doğal olarak, bu yumurta rezervi zamanla azalır. Ergenliğin başlamasıyla birlikte, bir kadın her ay yumurta kaybeder. Ve 35 yaşına geldiğinde, yumurta sayısının sadece %6’sı kalmış olur.
Kadınlar, genellikle doğurganlığın temel göstergesinin kalan yumurta sayısı olduğunu düşünür. Yumurta sayısı burada denklemin önemli bir parçası olsa da; aslında, doğurganlık gerçek itici gücü “yumurta kalitesi”dir.
Yumurta kalitesindeki düşüş, yaşlanmanın doğal ve tabi ki kaçınılmaz bir sonucudur. Yani, düşen yumurta kalitesi ve kısırlık yaşla birlikte doğal olarak gelir.
Yumurta Kalitesi Neden Önemlidir?
Tıbbi olarak bakıldığında, yumurta kalitesi olarak bilinen şey aslında sabit bir şey değildir. Yumurta kaliteniz, yumurtalarınızın döllendikten sonra sağlıklı embriyolar olmaya ne kadar hazır olduğunu gösterir.
Sağlıklı bir embriyo olabilmek için yumurtalarınızın doğru sayıda kromozoma ve spermin kromozomlarıyla birleşme yeteneğine sahip olması gerekir. Ayrıca, normal bir şekilde büyümeleri ve bölünmeleri için yeterli enerjiye sahip olmaları da gerekir.
Yumurtalarınız yumurtlamadan önce gelişir ve dış etkenlerden etkilenir. Bu nedenle, vücudunuzu olabildiğince mükemmel tutmanız gerekir. Çünkü, yaptığınız her şey yumurtalarınızı etkiler. Örneğin, yaşlandıkça yumurtalarınız daha fazla çevresel toksine maruz kalır ve anormalliklerin riski artar.
Ancak tüm bunlar, yaşlandıkça yumurtalarınızı sağlıklı tutmanın mümkün olmadığı anlamına gelmez. Burada yapabileceğiniz en iyi şey, bunu yapmaya erken dönemde başlamaktır.
Yumurta Kalitesi Nasıl Korunur?
Doğurganlık potansiyelinizi artırmanın bir yolu olarak genel sağlığınızı iyileştirmek her zaman iyidir.
- Sağlıklı bir kiloyu korumalısınız.
Çünkü, normalden zayıf veya fazla kilolu olmak, hamile kalma şansınızı azaltabilir.
- Egzersiz yapın.
Ancak, bunu tükenme noktasına gelecek şekilde yapmayın. Uzun koşular, yorucu ağırlıklar yerine yoga, Pilates, hafif koşu, yürüyüş, kendi vücut ağırlığınızla kuvvet antrenmanı gibi seçeneklere yönelebilirsiniz.
Yumurta kalitenizi iyileştirmek ile ilgileniyorsanız, muhtemelen bu konuda çok fazla şey duymuşsunuzdur. Unutmayın; yumurta kalitesini artırmak için herhangi bir tedavi yoktur. Ancak, tüp bebek tedavisi gibi yardımcı üreme teknolojileri, bazılarının hala gerekli kaliteye ulaşmasını umarak birden fazla yumurtanın çıkarılmasına olanak tanır.
Düşük Yumurta Kalitesi, Genetik Anormalliklere İşaret Edebilir
Yumurta kaliteniz düşükse, yapısal genetik anormallik oranınız daha yüksektir. Bununla birlikte, kromozomal olarak normal embriyoları transfer eden tüp bebek tedavisi ile normal bir hamilelik ve nihayetinde sağlıklı bir bebeği kucağınıza alma şansınızı en üst seviyeye çıkarır.
Düşük kalitedeki yumurtalar, üreme sürecini değiştirebilir ve hamileliği sonuna kadar sürdürmek konusunda bazı farklar yaratabilir. Düşük kaliteli yumurtalar ayrıca kromozomal olarak anormal gebeliklere yol açabilir ve bebekte genetik bozukluk riskini artırabilir.
Yumurta Kalitesi Neden Düşer?
35 yaşından itibaren hamilelik olasılığınız önemli ölçüde azalmaya başlar. Kadınlarda yumurta kalitesini etkileyen en önemli faktör yaştır. Bununla birlikte, genç bir kadın olarak bile;
- Genetik problemler
- Yaşam tarzı alışkanlıkları
- Adet düzensizlikleri
- Polikistik Over Sendromu
- Obezite gibi çeşitli koşulların bir sonucu olarak düşük kaliteli yumurtalara sahip olabilirsiniz.
FSH ve AMH Testleri Ne İşe Yarar?
FSH, yani folikül uyarıcı hormon seviyenizi ölçmek için bir kan testi, yumurtalık tepkisi hakkında veri elde etmek ve böylece yumurtalarınızın kalitesini tahmin etmek için adet döngünüzün 3-5. gününde yapılabilir.
Yüksek FSH seviyeleri, düşük yumurta ürettiğinizi gösterebilir ve kalitelerini olumsuz etkileyebilir. AMH adı verilen başka bir kan testi ile de aynısı yapılabilmektedir. Bununla birlikte, yumurtalarınızın düzgün bir şekilde büyüme ve gelişme yeteneğine sahip olup olmadığını kontrol etmenin en iyi yolu, embriyodaki kromozomal anormallikleri tespit etmek için doğrudan yumurta gözlemi ve ardından PGT-A sağlayan bir tüp bebek tedavisi döngüsüdür.
Doğurganlık Testi Neyi Ölçer?
Yumurta kalitesi için doğurganlık testi yoktur. Yumurtalık rezerv testi adı verilen var olan doğurganlık testi, yumurta kalitenizi değil, yumurta sayınızın işaretçilerini test eder. Bununla birlikte, bazı doğurganlık testleri size kaç yumurtanız kaldığını söyleyebilir. Bu da, yumurta dondurma veya tüp bebek döngüsü sırasında kaç yumurta alabileceğinizi tahmin etmenize yardımcı olabilir.
Bir yumurtanın kromozomal olarak normal olup olmadığını kesin olarak bilmenin tek yolu onu döllemeye çalışmak ve eğer döllenme başarılı olursa embriyo üzerinde genetik test yapmaktır.
Döllenmemiş bir yumurtanın yumurta kalitesine kolay ulaşılamaz. Bununla birlikte, yumurtaların DNA’sındaki hatalar zamanla doğal ve kaçınılmaz olarak meydana geldiğinden ve yaşın yumurta kalitesi üzerindeki etkisi tutarlı ve evrensel olduğundan, yaşınız yumurtalarınızın yüzde kaçının normal olduğuna dair doğru bir resim sağlar.
İlerleyen Yaş ve Düşen Yumurta Kalitesi
Evet, yaşla birlikte yumurta kalitesinde bir düşüş olur ve hayatınız boyunca sahip olacağınız tüm yumurtalar ile dünyaya gelirsiniz. Ancak, hayatınızın çoğunda, yumurtalıklarınızda olgunlaşmamış olarak, belirli bir zamanda harekete geçinceye kadar uykuda kalırlar.
Yumurtlamadan hemen önce bu yumurtalar olgunlaşma ve hücre bölünmesi sürecinden geçer. Daha yaşlı yumurtalar bu bölünme işlemi sırasında hatalara daha yatkındır. Bu nedenle, daha yaşlı yumurtaların yumurtlandıktan sonra anormal DNA içermesi daha olasıdır. Sağlıklı DNA olmadan, bir yumurta sağlıklı bir bebek yapamaz. Ve yaşlandıkça, yumurtalarınızın çoğu sağlıksız hale gelir.
Bütün kadınlarda anormal yumurta yüzdesi vardır. 20’li yaşların başındaki kadınların yaklaşık %20’si anormal yumurtaya sahipken, 40’lı yaşlarındaki kadınların anormal yumurtaları %80’in üzerindedir.
Anormal DNA’lı yumurtaların çoğu hiç döllenmez. Bu nedenle, doğurganlık ve yumurta kalitesi arasındaki ilişki budur. Küçük bir yüzde döllenebilir. Ancak, düşükle sonuçlanabilir ve Down sendromu gibi genetik bozukluklara neden olabilir.
Yaş, Tüp Bebek Tedavisinde Başarıyı Da Etkiliyor
40’lı yaşlarınızdaysanız ve bir tüp bebek tedavisinde 10 yumurta alınırsa, muhtemelen bu yumurtaların yalnızca %10-20’si normaldir. İki tüp bebek döngüsünde 20 yumurta alınırsa, yine de de bu yumurtaların yalnızca %10-20’si normal olacaktır.
Bu, tüp bebek tedavisi gibi gelişmiş yardımcı üreme teknolojilerinden yardım alırken bile, kadınlarda yaşla birlikte azalan başarı şansını açıklamaktadır. Kullanmak için sağlıklı yumurta sayısı ne kadar azsa, başarı şansı o kadar düşük olacaktır.
Tüp Bebek, Yumurta Kalitesini Arttırmaz
Doğurganlık, yumurta kalitesi tarafından yönlendirilir ve bu sonuçtur. Hem yumurta sayısı hem de yumurta kalitesi doğurganlığınızı etkiler.
Ancak, burada yumurta kalitesi gerçekten patrondur. Tüp bebek tedavisi gibi gelişmiş teknolojiler devreye girse bile; yaş, doğurganlık ve yumurta kalitesi arasındaki ilişki başarı şansını etkiler.
Tüp bebek gibi doğurganlık tedavileri, yumurtalıkların bir döngüde birden fazla yumurta üretmesini sağlamak için hormon ilaçları kullanabilir. Ancak bu yumurtaların bazıları hala anormal olacaktır. Kaç tanesinin anormal olduğu yine yaşınıza bağlı olacaktır.
Bu nedenle, tüp bebek tedavisi; sağlıklı yumurta bulma şansınızı arttırmaya yardımcı olabilse de, daha fazla yumurtanızı sağlıklı hale getiremeyeceği unutulmamalıdır.
