Kadınlar önemli bir etkinlikten ya da tatilden önce adet görmek için yollar arayabilmektedir. Bununla birlikte hemen adet görmeyi sağlayacak kesin bir yol bulunmamaktadır. Ancak adet zamanınız yaklaştıysa egzersiz yapmak ve rahatlama tekniklerine başvurmak gibi bazı şeylerle adetin biraz daha erken gelmesi mümkün olabilmektedir. Hormonlu doğum kontrol yöntemleri kullanılarak da adet döngüsünü kontrol etmek mümkün olabilir.
Adet Döngüsü Nasıl Olur?
Olması gerekenden daha erken bir dönemde adet görmek istiyorsanız, öncelikle adet döngüsünün nasıl oluştuğunu anlamanız önemlidir.
Adet görme, adet döngüsünün bir parçasıdır ve vücudun olası bir gebelik için hazır hale gelmesine yardımcı olur. Adet döngüsünün ilk günü, kanamanın gerçekleştiği ilk gündür. Ortalama bir adet döngüsü 28 gün uzunluğunda olmakla birlikte 23-35 gün arasında süren adet döngüleri de normal sayılmaktadır.
Vücuttaki hormonlar adet döngüsü boyunca yükselir ve azalır. Bu hormonlar arasında yumurtalıklarda üretilen östrojen ve progesteron ya da hipofiz bezi tarafından üretilen FSH veya LH hormonu da bulunmaktadır.
Adet döngüsünün ilk yarısında östrojen seviyeleri yükselir ve rahim içi tabaka kalınlaşır. FSH hormonuna tepki olarak yumurtalıklardan biri yumurta olgunlaştırır. Adet döngüsünün yaklaşık 14. günü gibi LH hormonundaki artış sonucunda yumurta, yumurtalığı terk eder. Yumurtanın yumurtalıktan ayrılması, yumurtlama olarak bilinmektedir.
Adet döngüsünün ikinci yarısında yumurta fallop tüplerinden rahme doğru ilerler. Bu arada progesteron seviyeleri artarak rahmi olası bir gebelik için hazır hale getirir. Yumurta, sperm tarafından döllenirse rahim duvarına tutunur ve gebelik gerçekleşir. Yumurtanın döllenmemesi durumunda ise yumurta yok olur. Gebelik gerçekleşmediğinde östrojen ve progesteron seviyeleri düşer ve kalınlaşmış olan rahim içi tabaka, adet kanaması ile birlikte atılır.
Adet görürken kalınlaşmış rahim içi tabakayla birlikte fazla kan, vajina kanalından atılır. Her kadının adet dönemi birbirinden farklı olduğu gibi adet dönemi de farklılık gösterebilmektedir. Adet kanaması genel olarak 3-5 gün sürmekle birlikte 2-7 gün süren kanamalar da normal kabul edilmektedir.
Hemen Adet Olmak için Ne Yapılmalı?
Adet döngüsünde değişiklik yapmak için en güvenilir yöntem, hormonlu doğum kontrol yöntemleri kullanmak olmaktadır. Adet düzensizliği sorununuz varsa bunun uzun süreli çözümü hormonlu doğum kontrol yöntemleridir. Bunlar, vücuttaki hormon seviyelerini kontrol eder ve bu sayede adetinizin ne zaman gerçekleşeceğini tam olarak bilebilirsiniz.
Hem östrojen hem de progestin içeren kombine doğum hapları, adet döngülerini kontrol etme konusunda en etkili yöntemlerin başında gelmektedir. Bu haplar normalde 21 gün alınır ve 7 gün ara verilir ya da 7 gün boyunca boş tabletler alınır. Hormon alımına ara verilen bu 7 günde adet görülür.
Hormon içeren doğum kontrol haplarını 21 günden önce bırakmak, adetin daha önce gelmesini sağlayabilir. Ancak doğum kontrol haplarını doktorunuzun önerdiği şekilde kullanmamanız durumunda gebeliğin önlenmesi konusundaki etkinlikleri azalabilir.
Doğum kontrol haplarından başka yöntemlere bakacak olursak orgazm da adet görme konusunda yardımcı olabilmektedir. Cinsel aktivite sırasında üretilen hormonlar ile orgazm sırasında gerçekleşen rahim kasılmaları, rahim ağzının açılmasına ve rahmin içerisindeki tabakayı atmaya yardımcı olabilmektedir.
Vücut ağırlığı da adet görmeyi etkileyebildiği için zamanında adet görmek için beslenme düzeniniz ile kilonuza dikkat etmeniz de önemlidir. Vücut ağırlığınızın çok düşük olması, adet düzensizliğine ve hatta adet görmemeye neden olabilmektedir. Çünkü adet döngüsüyle ilişkili hormonları üretebilmek için vücudunuzun biraz yağ dokusuna ihtiyacı vardır. Aynı şekilde aşırı kilolu olmak ya da kiloda yaşanan ani değişiklikler de adet düzensizliğine neden olabilmektedir.
Bazı kadınlar, belli yiyeceklerin adetlerini geciktirdiğini ya da daha erken getirdiğini ve adet kanının yoğunluğu ile süresini etkilediğini fark etmektedir. Bunun nedeni yiyeceklerdeki yağdan, proteinden ve diğer besinlerden kaynaklanıyor olabilir.
Aşırı kalori kısıtlaması ve aşırı egzersiz de üreme hormonları üzerinde etkili olabilir ve yumurtlamayı etkileyebilir.
Hemen Adet Görmek için Egzersizler
Hafif egzersizler yapmak, kasları gevşetebilir ve adetin biraz daha erken gelmesini sağlayabilir. Bununla birlikte hemen adet görmek için egzersiz yapmanın işe yaradığını gösteren bulgular az sayıda olup bu egzersizlerin etkili olduğunu kanıtlayan bilimsel araştırmalar bulunmamaktadır.
Yüksek şiddetli egzersiz programlarına sahip olan kadınlarda adet düzensizliği görülebilmektedir. Ölçülü bir şekilde egzersiz yapmanız, düzenli adet görmeniz için gereken hormonların düzenlenmesine yardımcı olabilir.
Egzersizin yanı sıra rahatlama teknikleri de adet düzensizlikleri konusunda yardımcı olabilmektedir. Araştırmalara göre yüksek stres seviyeleri ile adet düzensizlikleri arasında ilişki bulunuyor. Bu nedenle stresinizi azaltmak ve rahatlamak için yollar bulmanız, strese bağlı adet gecikmesi yaşamanız durumunda yardımcı olabilir. Bunun için yoga ve meditasyon yapabilir, günlük tutabilir ve stres seviyenizi düşük tutmanıza yardımcı olacak olan sevdiklerinizle zaman geçirebilirsiniz.
Erken Adet Olmak için Ne Yapılır?
Adetin daha erken gelmesi için bilimsel dayanağa sahip olmayan bazı yöntemler de bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlar olmaktadır:
- C vitamini
Kimi insanlar askorbik asit de denilen C vitamininin erken adet görmeye yardımcı olduğunu söylemektedir. Bununla birlikte bu iddiayı destekleyecek bilimsel kanıtlar bulunmamaktadır.
C vitamininin östrojen seviyelerini arttırabileceği ve progesteron seviyelerini düşürebileceği düşünülmektedir. Bu da rahmin kasılmasına neden olarak rahim içindeki tabakanın atılmasını sağlayarak adet görmeye neden olur.
Bu yöntemi denemek için C vitamini takviyesi alabilir ya da bolca C vitamini içerek yiyecekler yiyebilirsiniz. Turunçgiller, üzümsü meyveler, siyah frenk üzümü, brokoli, ıspanak, Brüksel lahanası, kırmızı ve yeşil biber ile domates, C vitamini bakımından zengin kaynaklardır. Bununla birlikte takviye alıyorsanız, günlük önerilen sınırlarda kullandığınızdan emin olun. Çok fazla C vitamini almanın tehlikeli sonuçları olabilmektedir.
- Ananas
Ananas, bromelain bakımından zengin bir kaynaktır. Bromelain, östrojeni ve diğer hormonları etkilediği düşünülen bir enzimdir. Yapılan bazı araştırmalar, bromelainin inflamasyonu azaltabileceğini söylemektedir. İnflamasyona bağlı adet düzensizliği durumlarında bromelain etkili olabilir. Ancak ananası ya da bromelain takviyelerinin hemen adet görmeyi sağlayabileceğine yönelik bilimsel kanıtların olmadığını unutmamak gerekir.
- Zencefil
Zencefil, adetin erken gelmesi için kullanılan geleneksel bitkilerden biridir ve rahim kasılmalarına neden olduğu düşünülmektedir. Bununla birlikte zencefilin adetin başlamasına neden olduğunu gösteren bilimsel kanıtlar bulunmamaktadır.
Zencefili çiğ olarak yemek zor olduğu için zencefil tüketmenin en kolay yolu çayını yapmak olacaktır. Zencefil çayı yapmak için taze kesilmiş zencefil parçasını bir kap suyun içine koyun ve 5-7 dakika kadar kaynatın. Sonrasında zencefilleri çıkarıp isteğe bağlı olarak tatlandırmak için bal ya da şeker ekleyin.
- Maydanoz
Maydanoz, yüksek C vitamini seviyelerine sahip olduğu kadar içerisinde apiol de bulundurmaktadır. Ancak apiol belli dozlarda toksik olduğu için özellikle gebe kadınlar bakımından tehlikelidir. Bu nedenle gebeyseniz, emziriyorsanız ya da böbrek sorunlarınız varsa maydanoz çayı içmeyin.
Maydanoz çayı yapmak için bir bardak kaynamış suyun içine birkaç yemek kaşığı maydanoz koyun ve içmeden önce 5 dakika kadar bekletin.
- Zerdeçal
Zerdeçal, adet söktürücü olduğu düşünülen bir diğer bitkidir. Zerdeçalın östrojen ve progesteron seviyelerini etkileyerek işe yaradığı düşünülmekle birlikte bunu destekleyen bilimsel araştırmalar bulunmamaktadır.
Zerdeçalı tüketmenizin pek çok yolu bulunmaktadır. Zerdeçalı et yemeklerine, pilava ve sebze yemeklerine ekleyebilirsiniz. Veya sıcak suya ya da süte başka baharatlarla birlikte koyarak içebilirsiniz.
- Melek otu
Melek otu, Çin’de yetişen ve yüzyıllarca yıldır kullanılan ünlü bir bitkidir. Melek otunun rahme giden kan akışını arttırarak ve kasları harekete geçirerek rahim kasılmalarını tetiklediği ve adeti getirdiği düşünülmektedir.
- Karayılan otu
Karayılan otu, adet döngünüzü düzenlemek için kullanabileceğiniz bir diğer bitkisel takviyedir. Karayılan otunun rahim içi tabakanın atılmasına yardımcı olduğu söylenmektedir. Bununla birlikte karayılan otu diğer ilaçlarla etkileşime girebildiği için tansiyon ya da kalp ilacı kullanan veya karaciğer sorunu yaşamış kişilerin bu bitkiden uzak durması gerekir.
Erken Adet Olmanın Sakıncaları
Yukarıda yer alan yöntemlerin çoğu güvenlidir ve sağlıklı yetişkinler bakımından risk teşkil etmez.
Bununla birlikte takviye alacaksanız, takviyelerin güvenilir olduğundan emin olmalısınız. Ayrıca alerjiniz olduğunu bildiğiniz bitkilerden, yiyeceklerden ve takviyelerden uzak durmanız gerekir.
Hormonlu doğum kontrol yöntemlerinin riskine değinmek gerekirse de bunların yan etkilere neden olabileceğinden ve herkes için iyi olmayabileceğinden bahsetmek gerekir. Nadir olarak görülmekle birlikte doğum kontrol hapları bazı insanlarda kan pıhtısı oluşma veya felç ya da kalp krizi geçirme riskini arttırabilmektedir.
Sigara içen veya 35 yaşın üzerinde olan kişiler, doğum kontrol haplarının neden olabileceği komplikasyonlar bakımından daha yüksek risk altındadır. Bu nedenle hormonlu doğum kontrol yöntemleri kullanmadan önce doktorunuzla risk faktörleri hakkında konuşmanız önemlidir.
